Badanie prostaty – jak przebiega? Jak się przygotować?

Prostata – kto powinien ją badać i jak często?

Prostata, inaczej zwana gruczołem krokowym lub sterczem, to element męskiego układu moczowo-płciowego. Odpowiada on za wytwarzanie mętnej, białej wydzieliny – wchodzącej w skład spermy – w której znajdują się i są odżywiane plemniki. Gruczoł krokowy znajduje się w miednicy mniejszej, za pęcherzem moczowym. Pod względem kształtu i rozmiaru możemy porównać ją do kasztana lub orzecha włoskiego. Przez omawiany gruczoł przechodzi część cewki moczowej, więc gdy prostata powiększy się, powstaje ucisk i pojawiają się problemy z oddawaniem moczu. 

Na przerost prostaty cierpi ok. 50% mężczyzn w wieku powyżej 50 lat. Statystyki pokazują również, że w Polsce ok. 18 tys. mężczyzn choruje na nowotwór prostaty, a co trzeci przypadek okazuje się śmiertelny. Jeśli ukończyłeś 45 lat, umów się raz w roku na rutynowe badania prostaty. Zwróć szczególną uwagę na profilaktykę, jeśli w Twojej rodzinie były przypadki zachorowania na raka gruczołu krokowego lub Twoi krewni zmagali się z przerostem prostaty. 

• Sprawdź, jakie schorzenia wymienia się wśród chorób prostaty – jak się objawiają i na czym polega leczenie

Badanie prostaty – do jakiego lekarza się udać?

Badanie prostaty odbywa się w gabinecie urologa, czyli specjalisty w zakresie diagnozowania i leczenia chorób układu moczowo-płciowego. Do tego lekarza zgłoś się zarówno wtedy, gdy zmagasz się z nietrzymaniem moczu, jak i w przypadku problemów z erekcją. Zbadanie gruczołu krokowego wymaga wizyty stacjonarnej. Urolog online pomoże Ci natomiast zinterpretować wyniki badania krwi w kierunku antygenu PSA – czynnika pomocnego w diagnozie nieprawidłowości w obrębie stercza.

Jak wygląda badanie prostaty?

Badanie prostaty wykonywane jest per rectum, czyli przez odbyt. Urolog wkłada palec w jednorazowej rękawiczce do odbytnicy i palpacyjnie ocenia wielkość gruczołu krokowego i nieprawidłowości w jego obrębie. Podczas badania, trwającego ok. kilkanaście sekund, pacjent leży na boku lub podpiera się na łokciach i kolanach. Na początku lekarz patrzy, jak wygląda odbyt, a następnie nawilża palec specjalnym żelem i wprowadza go do odbytu. Substancja ta zmniejsza fizjologiczny opór podczas czynności, jakie musi wykonać urolog i sprawia, że badanie nie jest bolesne. Wielu pacjentów określa je jako nieprzyjemne, jednak nie powinno powodować ono dolegliwości bólowych. 

• Sprawdź też, jak diagnozowane są inne dolegliwości układu moczowego, np. rak cewki moczowej

Jak przygotować się do badania prostaty?

Omawiane badanie nie wymaga specjalnych przygotowań i wcześniejszych badań. Przed jego wykonaniem specjalista przeprowadzi z Tobą szczegółowy wywiad. Nie musisz być na czczo i nie ma konieczności wykonywania lewatywy przed wizytą u lekarza. Dla własnego komfortu zadbaj o higienę intymną, choć nie musi ona obejmować skomplikowanych zabiegów, np. usuwania włosów z okolic odbytnicy. Po zakończonym badaniu dostaniesz od lekarza ligninę, którą oczyścisz badany obszar z żelu. 

Badanie prostaty z krwi – kiedy należy wykonać?

Jeżeli badanie prostaty per rectum wykaże jakiekolwiek nieprawidłowości, lekarz zaleci dalszą diagnostykę na czele z badaniem krwi oceniającym stężenie PSA (ang. Prostate Specific Antigen), czyli antygenu sterczowego. W diagnostyce laboratoryjnej służy on do wykrywania oraz monitorowania przebiegu raka prostaty czy diagnozowania łagodnych przerostów gruczołu krokowego. Wynik badania prezentowany jest w jednostce ng/ml (nanogram na mililtr), a o podwyższonym (nieprawidłowym) stężeniu PSA mówimy, gdy mieści się on w przedziale 2–4 ng/ml [3]. Pamiętaj, że interpretacja wyniku to zadanie urologa, z którym skonsultujesz się w ramach wizyty stacjonarnej lub teleporady. 

• Dowiedz się też, jakie zioła na pęcherz są najskuteczniejsze.