Skąd się bierze padaczka? – przyczyny, objawy i rodzaje epilepsji

Padaczka – co to za choroba?

Nieprawidłowa praca komórek kory mózgowej może prowadzić do rozwoju choroby zwanej epilepsją. Częściej jednak stosuje się określenie padaczka, które nawiązuje do charakterystycznych objawów osoby chorej podczas ataku. W wyniku nadmiernej aktywności neuronów następują gwałtowne wyładowania bioelektryczne. To one powodują nieprzyjemne, a często również niebezpieczne dla zdrowia i życia pacjenta reakcje.

Padaczka jest diagnozowana w każdym wieku. Zarówno w okresie niemowlęcym, jak i w wieku dorosłym objawy mogą pojawić się po raz pierwszy. Ataki padaczki często błędnie kojarzone są z nadużywaniem alkoholu, co jest krzywdzące dla osoby chorej. Nie ma bowiem jednej przyczyny pojawienia się epilepsji. Właściwą diagnozę stawia się w oparciu o występujące objawy oraz wykonane badanie EEG. Może zdarzyć się również tak, że na etapie diagnostyki nie uda się ustalić przyczyny choroby.

Rodzaje padaczki

Ze względu na złożoność przyczyn pojawienia się epilepsji, wyróżnia się jej trzy rodzaje. Zdiagnozowana padaczka bywa:

• idiopatyczna,

• symptomatyczna,

• kryptogenna.

Padaczka idiopatyczna stanowi ponad połowę rozpoznanych przypadków epilepsji. Jednocześnie lekarze nie są zgodni co do przyczyny powstania choroby u pacjenta. Mimo to ten rodzaj epilepsji może być dziedziczony w kolejnych pokoleniach. Jeśli uda się wskazać przyczynę choroby, wówczas określa się ją jako padaczkę symptomatyczną. Ataki epilepsji mogą pojawić się w wyniku urazu, przebytego udaru, ale też guza mózgu. Z powodu wielu przyczyn epilepsji, proces leczenia u każdego pacjenta będzie przebiegał inaczej.

Może zdarzyć się również tak, że lekarze przypuszczają, że epilepsja ma swoją przyczynę, jednak w procesie diagnostyki nie potrafią jej wskazać. Wówczas mówimy o padaczce kryptogennej. Wszystkie powyższe rodzaje epilepsji wyróżnia jedynie stopień szczegółowości poznania przyczyn choroby. Nasilenie objawów bywa różne nawet w obrębie tego samego rodzaju.

Objawy padaczki

Epilepsja jest chorobą o niejednorodnej grupie objawów. W diagnostyce padaczki wyodrębnia się ponad 100 symptomów wskazujących na tę chorobę. Są jednak objawy, które występują częściej od innych i są charakterystyczne dla epilepsji. Oto niektóre z nich:

• utrata przytomności,

• nagłe zesztywnienie lub zwiotczenie ciała,

• szczękościsk,

• drgawki,

• sinica,

• niekontrolowane wydalanie moczu.

Część z napadów padaczki poprzedzona jest tak zwaną aurą. Możesz doświadczyć wtedy zaburzeń widzenia, słuchu lub czucia, ale też trudność z poruszaniem się. Jest to ważny sygnał zarówno dla osoby z padaczką, jak i jej bliskich. Aura pozwala reagować z wyprzedzeniem na zbliżający się atak, a przez to ograniczyć jego konsekwencje dla zdrowia, a czasami i życia.

Atak padaczki trwa od 10 do 30 sekund. Znacznie dłużej trwa faza ponapadowa. Osoba, która doświadczyła objawów epilepsji, zwykle potrzebuje nawet 30 minut, aby w pełni powrócić do swojego zwyczajnego stanu. W tym czasie powinna odpoczywać i być pod opieką bliskiej osoby.

Nietypowe objawy padaczki

Ze względu na krótki czas trwania napadów padaczkowych, mogą one być niezauważone lub zbagatelizowane. Jednym z nietypowych objawów padaczki jest niekontrolowane poruszanie rękami i głową. Jednocześnie często ma przy tym miejsce częściowa utrata świadomości. Jeśli taki atak trwa tylko przez kilka sekund, łatwo pomylić go z omdleniem. Mogą pojawić się również nasilone objawy aury takie jak zaburzenia zmysłów lub odczucie powrotu do przeszłości, zwane deja vu. Wszystkie niepokojące symptomy skonsultuj z lekarzem – ustali on przyczynę nietypowego zachowania oraz postawi diagnozę.

Atak padaczki – najczęstsze przyczyny

Większość napadów epilepsji uznaje się za samoistne. Nie zawsze można wskazać czynnik, który doprowadził do ataku. Osoby z epilepsją powinny jednak uważać na czynniki mogące zainicjować nadmierne wyładowania w korze mózgowej. Atak padaczki powoduje m.in.:

• szybko zmieniające się światło (miganie, błyskanie),

• stres,

• intensywny wysyłek fizyczny,

• zbyt mała ilość snu,

• alkohol i inne używki.

Każda osoba z padaczką może być mniej lub bardziej wyczulona na czynniki wywołujące atak. Warto więc zgłaszać lekarzowi swoje przypuszczenia odnośnie tego, co mogło doprowadzić do napadu epilepsji. Pozwoli to wyodrębnić potencjalne czynniki inicjujące atak i świadomie ograniczać je lub całkowicie unikać ich w przyszłości. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że ten sam czynnik działa inaczej na dwie różne osoby. U osób bez uzależnień spożycie nawet niewielkiej ilości alkoholu może doprowadzić do wystąpienia ataku padaczki. Z kolei osoby z chorobą alkoholową mogą doświadczyć napadu epilepsji po odstawieniu alkoholu.

Padaczka u dzieci

Epilepsja może pojawić się już na wczesnym etapie rozwoju. Jedną z przyczyn padaczki dziecięcej jest uraz głowy w trakcie porodu. To, co powinno zaniepokoić rodzica lub opiekuna dziecka, to chwilowe zaburzenia mowy i połykania, drgawki, chwilowe braki reakcji lub zaburzenia widzenia u podopiecznego. Po rozpoznaniu pierwszych symptomów padaczki dziecięcej należy niezwłocznie skonsultować je z lekarzem. Epilepsja jest chorobą niejednorodną, ponieważ przybiera różne formy. Wśród nich wyróżnia się m.in.: dziecięce napady nieświadomości, nocną padaczkę czołową, młodzieńczą padaczkę miokloniczną (o krótkotrwałych, ale nagłych napadach) czy też zespół Dravet (ciężka padaczka miokloniczna u niemowląt).

Jak i kiedy diagnozuje się padaczkę?