Umów teleporadę
Welbi
ZdrowieChoroby 1 min.
Zweryfikowane przez eksperta

Hiperkaliemia – przyczyny i konsekwencje podwyższonego potasu

Emilia Kruszewskalek. Agnieszka Żędzian10.08.2022Aktualizacja: 18.10.2023

Nadmiar potasu w organizmie nazywamy hiperkaliemią. To stan, który poważnie zagraża zdrowiu, a nawet życiu. Co prowadzi do hiperkaliemii? Jak się objawia wzrost stężenia potasu?


podwyzszony-potas-co-oznacza-u-dzieci-doroslych
pexels

Polecane

bable-po-oparzeniu-po-ilu-dniach-znikaja-czym-smarowac
Zdrowie
1 min.
Bąble po oparzeniu - po ilu dniach znikają? Czym smarować?
30.07.2021
skurcze-szyi-jakie-sa-przyczyny-co-robic
Zdrowie
2 min.
Skurcze szyi - jakie są przyczyny? Co robić?
24.01.2022
toczen-na-rekach-co-to-za-choroba
Zdrowie
1 min.
Toczeń na rękach – dowiedz się, czym jest ta choroba
10.05.2022
swedzace-uszy-w-srodku-na-zewnatrz-u-dziecka
Zdrowie
2 min.
Swędzące uszy - w środku, na zewnątrz, u dziecka
24.01.2022
Spis treści
  1. Podwyższony potas, czyli hiperkaliemia
  2. Przyczyny hiperkaliemii
  3. Jak się objawia nadmiar potasu w organizmie?
  4. Diagnostyka i leczenie hiperkaliemii

Podwyższony potas, czyli hiperkaliemia

Potas jest jednym z najważniejszych elektrolitów, regulujących równowagę kwasowo-zasadową organizmu. Dopuszczalna górna norma stężenia potasu we krwi wynosi 5,5 mmol/l. Na skutek jego wzrostu organizm uruchamia funkcje obronne poprzez pobudzenie kory nadnerczy, co skutkuje wydalaniem pierwiastka z moczem i kałem. Nadmiar potasu neutralizowany jest również w komórkach. Niekiedy jednak organizm nie jest w stanie poradzić sobie ze zbyt dużym stężeniem pierwiastka, co prowadzi do hiperkaliemii.

Wyróżnia się trzy rodzaje hiperkaliemii:

  • łagodną – 5,5–6 mmol/l;

  • umiarkowaną – 6,1–7 mmol/l;

  • ciężką > 7 mmol/l.

Przyczyny hiperkaliemii

Na ogół do zaburzenia elektrolitowego dochodzi w wyniku przyjmowania leków upośledzających prawidłowe wydalanie potasu z organizmu, np. inhibitorów ACE, sartanów, heparyny, cyklosporyny, spironolaktonu. Nagły wzrost potasu we krwi często dotyka osoby stosujące odżywki. Przydarza się więc ludziom uprawiającym sport i wspomagającym się suplementami czy elektrolitami zawierającymi potas. Przyczyną hiperkaliemii u dorosłych może być również dieta oparta na produktach stanowiących bogate źródła tego pierwiastka, np. na konserwach, przetworach mięsnych i rybnych. Z nadmierną podażą potasu mogą się borykać osoby stosujące diety oparte głównie na warzywach, takich jak: bakłażan, buraki, brukselka, kapusta, czosnek, cukinia, pomidory, szpinak, szczypior, fasola, ziemniaki, rośliny strączkowe, soki z wyżej wymienionych warzyw. Podwyższony potas u dziecka może być również wynikiem diety z przeważającą ilością płatków zbożowych, otrębów, suszonych owoców. Hiperkaliemia w niektórych przypadkach jest objawem lub skutkiem rozwoju chorób, takich jak:

  • organiczne choroby nerek;

  • niedoczynność kory nadnerczy;

  • zaburzenia czynności cewek nerkowych;

  • cukrzyca;

  • pseudohipoaldosteronizm (zaburzenia gospodarki wodno-sodowej);

  • zaburzenia w transporcie potasu do komórek w wyniku blokady receptorów;

  • hipertermia;

  • kwasica nieoddechowa;

  • nadmierne uwalnianie potasu z komórek w wyniku oparzenia, urazu, niedokrwistości.

Czynnikiem zwiększającym wystąpienie ryzyka zaburzeń elektrolitowych jest palenie papierosów.

Jak się objawia nadmiar potasu w organizmie?

Łagodna lub umiarkowana postać hiperkaliemii przebiega zazwyczaj bezobjawowo, a powstałe zaburzenia elektrolitowe wykrywane są przypadkowo w rutynowych badaniach laboratoryjnych. Wzrost stężenia potasu we krwi najczęściej daje niejasne objawy i tylko dobrze przeprowadzony wywiad lekarski może ułatwić rozpoznanie dolegliwości. Z tego powodu zaburzenia elektrolitowe w większości przypadków są bagatelizowane, co prowadzi do pogorszenia stanu zdrowia. Hiperkaliemia o wartości powyżej 7 mmol/l jest niebezpieczna i predysponuje do zaburzeń pracy serca, migotania komór, a nawet zgonu.

Objawy podwyższonego potasu:

  • apatia;

  • brak energii;

  • problemy z koncentracją;

  • mrowienie i drętwienie różnych części ciała;

  • napadowe problemy z mową i plątanie języka;

  • częste i nasilające się skurcze mięśni;

  • porażenie mięśni kończyn dolnych;

  • zmniejszenie siły mięśniowej;

  • zaburzenia rytmu serca.

Diagnostyka i leczenie hiperkaliemii

Diagnostyka hiperkaliemii polega na kontroli stężenia potasu w surowicy. Niezbędne jest dokładne przeprowadzenie wywiadu z pacjentem. Leczenie hiperkaliemii ma na celu uchronienie pacjenta przed szkodliwym i toksycznym działaniem potasu, który szczególnie jest niebezpieczny dla serca. Obniżenie poziomu pierwiastka we krwi może odbywać się zarówno w warunkach szpitalnych, jak i domowych. Ostateczną decyzję o terapii podejmuje lekarz na podstawie wyników badań i stanu zdrowia chorego. Kluczowe znaczenie w rodzaju leczenia mają choroby współistniejące. Bardzo ważne jest ustalenie przyczyny wzrostu stężenia potasu i wyeliminowanie lub unieszkodliwienie tego czynnika.

Możliwy protokół leczenia nadmiaru stężenia potasu w surowicy zakłada:

  • dożylne podanie wapnia, glukozy z insuliną, wodorowęglanu sodu;

  • podanie leków zwiększających stężenie insuliny, która ma z kolei zwiększyć wydalanie potasu z organizmu;

  • podanie żywicy jonowymiennej, która wiąże nadmiar potasu w jelicie grubym i prowadzi przy tym do obniżenia stężenia elektrolitu w organizmie.

Źródła
  1. K. Korzeniowska i in., Hiperkaliemia polekowa, „Geriatria” 2019, t. 13, s. 63–33.
  2. J. Kuźniar-Placek, A. Jaroszyński, Hiperkaliemia – jak ustrzec przed nią pacjenta?, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu” 2016, t. 22, nr 2, s. 158–160.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

Wysypka po antybiotyku
Zdrowie
1 min.
Wysypka po antybiotyku – domowe sposoby
03.06.2022
Zielona bakteria na paznokciu
Zdrowie
1 min.
Zielona bakteria na paznokciu - leczenie domowe
31.10.2021
aloes-na-rany-jak-go-stosowac-co-warto-wiedziec
Zdrowie
1 min.
Aloes na rany - jak go stosować? Co warto wiedzieć?
30.10.2021
uczulenie-na-plyn-do-plukania-jak-wyglada
Zdrowie
2 min.
Uczulenie na płyn do płukania - jak wygląda?
28.10.2021
Popularne w kategorii Zdrowie
zoltko-co-zawiera-ile-wazy-ile-ma-kalorii
Odżywianie
2 min.
Żółtko kurze – co warto o nim wiedzieć?
19.05.2021
Konsultacja lekarska online
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.