Jakie są przyczyny niedoboru żelaza w organizmie?
Przyczyny niedoboru żelaza mogą być różne, jednak najczęściej wynikają one z nieprawidłowej diety. Pierwszymi objawami wskazującymi na niedobór tego pierwiastka jest zmęczenie, apatia oraz brak energii. Często wystarczy zmiana sposobu żywienia, aby wyrównać niedobory w organizmie. O żelazo powinien zadbać każdy z nas, w szczególności kobiety w ciąży i dzieci w okresie wzrostu.
![przyczyny-niedoboru-zelaza-w-organizmie](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/4KBIum4RyVr6Uk0j1N9lxN/2583854433b5ed4a7f37f9f07ddeb725/przyczyny-niedoboru-zelaza-w-organizmie.jpg?w=1920&h=1280&fl=progressive&q=90&fm=jpg)
Jaką rolę pełni żelazo w organizmie?
Żelazo jest ważnym pierwiastkiem w ludzkim organizmie. Jego podstawową rolą jest transport krwi i dwutlenku węgla do narządów znajdujących się w całym organizmie. Odpowiedni poziom żelaza jest potrzebny dla odporności organizmu. Dzięki niemu rzadziej łapiemy infekcje wirusowe czy bakteryjne. Dba o prawidłowe funkcjonowanie wielu narządów, np. tarczycy. Zatem jeśli pojawi się niedobór żelaza, przyczyny dotyczyć będą zaburzeń jej funkcjonowania. Żelazo w szczególności powinny docenić kobiety, ponieważ wpływa ono na wygląd. Dzięki niemu włosy są mocniejsze, szybciej rosną, paznokcie są twardsze, nie łamią się, a cera jest błyszcząca i ma zdrowy kolor.
Żelazo jest bardzo ważne dla kobiet w ciąży, ponieważ wpływa na rozwój płodu. Niedobory żelaza mogą powodować wady rozwojowe, problemy z donoszeniem ciąży, przedwczesny poród lub poronienie.
Zapotrzebowanie na żelazo zależy od wielu czynników i może się zmieniać na różnych etapach życia. Zależy od:
wieku,
aktywności fizycznej,
masy ciała,
płci, a także
obecnej kondycji organizmu.
Jeśli w ostatnim czasie nie jadłeś regularnie, mało spałeś, byłeś przemęczony, możliwe, że będziesz potrzebować więcej żelaza niż w sytuacji, kiedy prowadzisz bardziej higieniczny tryb życia.
Jakie są przyczyny niedoboru żelaza?
Podstawowe przyczyny niedoboru żelaza we krwi dotyczą niestosowania diety bogatej w żelazo. Składa się ona z produktów, które zawierają dużo żelaza. Najwięcej jest go w czerwonym mięsie, podrobach oraz jajach kurzych, głównie w żółtku. Na niedobory często są narażone osoby będące na diecie wegetariańskiej, wegańskiej lub mocno ograniczające mięso w swojej diecie. Modyfikacja swojego jadłospisu może być kluczowa dla utrzymania optymalnego poziomu żelaza we krwi. Jeśli nie chcesz jeść mięsa, włącz do diety warzywa strączkowe, natkę z pietruszki czy buraki, które stanowią dobre źródło żelaza. Gdy pojawi się spadek żelaza, przyczyny mogą bowiem być poważne.
Żelazo traci się wraz z krwią, dlatego warto dbać o jego poziom, w szczególności jeśli jesteś po operacji, urazie czy miewasz długie i obfite miesiączki. Są to sytuacje, kiedy należy zadbać o swoje zdrowie, dostarczając organizmowi żelazo oraz inne ważne witaminy i mikroelementy. Na niedobory żelaza są również narażone osoby z zapalnymi chorobami jelit, takimi jak choroba Leśniewskiego-Crohna, która obejmuje przewód pokarmowy i powoduje zaburzenia wchłaniania wielu cennych substancji. Pierwsze objawy niedoboru żelaza, ogromne zmęczenie i apatia, są charakterystyczne. Jeśli je zauważysz, nie zwlekaj z wizytą u lekarza.
Jeśli chodzi o brak żelaza, przyczyny mogą leżeć również w regularnym oddawaniu krwi. Utrata w takiej sytuacji jest duża, dlatego dawcy powinni wdrożyć prawidłową dietę i odpowiednią suplementację, aby uzupełnić braki żelaza w organizmie. Osoby, które są dawcami krwi, powinny w szczególności o siebie zadbać, ponieważ jednym z warunków oddania krwi jest zdrowy organizm, bez chorób i niedoborów witamin czy mikroelementów.
Jeśli zauważasz u siebie zmęczenie, senność, osłabienie oraz brak energii, może to świadczyć o niedoborach żelaza, dlatego warto w pierwszej kolejności zrobić badania i zadbać o swoją dietę. Mogą to być właśnie objawy anemii, dlatego ważne, aby to kontrolować.
Jak podnieść poziom żelaza dietą?
Dobrze dobrana, zbilansowana dieta może pomóc w walce z wieloma dolegliwościami, a także uzupełnić braki w witaminach i mikroelementach. Posiłki powinny zawierać produkty bogate w żelazo. Poza czerwonym mięsem, podrobami i jajami, żelazo można znaleźć w bezmięsnych produktach, jak szpinak, brokuły, kalafior. Warto sięgać także po ryby, głównie szprotki, sardynki, makrelę czy dorsza. Źródłem żelaza są ponadto suszone owoce, kakao i natka z pietruszki.
Aby żelazo jeszcze lepiej się wchłaniało, należy dobrze komponować dania. Produkty z wapniem, czyli nabiał, zmniejszają wchłanianie się żelaza, dlatego nie warto ich dodawać do wszystkich dań. Podobnie jest w przypadku spożywania kawy lub herbaty do posiłku. Inaczej jest, kiedy dołączymy produkty bogate w witaminę C. Zwiększają one wchłanianie żelaza. W witaminę C są bogate:
cytrusy,
dzika róża,
porzeczki,
rokitnik,
papryka.
Jeśli niedobory są duże, a przyczyny braku żelaza w organizmie poważne, możliwe, że konieczne będzie włączenie żelaza w formie suplementów diety lub leków. Pamiętaj jednak, aby popijać je wodą niegazowaną. Cola, kawa czy mocna herbata nie są wskazane, ponieważ mogą obniżać skuteczność suplementu.
- U. Goeber, Poradnik dla pacjenta – Żelazo: pierwiastek życia, Wydawca Medpharm, Wrocław 2015.
- Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, pod red. M. Jarosza i innych, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, Warszawa 2020.
![Author
Sylwia Brodniewska
picture](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/5faFNBvPkJOwKePhjxVNCm/805f1ae9a6a1e22c1e9fdceb8511106c/Sylwia_Brodniewska.png?w=100&h=100&q=90&fm=png&fit=thumb)
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
Najchętniej czytane
![dieta-na-jelita-co-jesc-jadlospis-i-przepisy](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/7jTTkLNYGC54FnUdc11Som/79703e45e885f8e9da4044453502aa8a/dieta-na-jelita-co-jesc-jadlospis-i-przepisy.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb&f=face)
![sniadanie-lekkostrawne-z-czego-powinno-sie-skladac](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/24oko06Y6fAALzBZhUo0ZK/78b1dd87f1530388becfb9b6b36bc450/sniadanie-lekkostrawne-z-czego-powinno-sie-skladac.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb&f=face)
![ziola-na-obnizenie-potasu-jakie/](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/XHqRNwcjTZW6RjbuiRmf9/4fd67ea83ba7ae2a81912dce8d36e4dd/ziola-na-obnizenie-potasu-jakie.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb&f=face)
![zoltko-co-zawiera-ile-wazy-ile-ma-kalorii](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/4kVK3eyODNCyKg4As1anLM/05ca7cb19457089b4159f8b30668af9a/zoltko-co-zawiera-ile-wazy-ile-ma-kalorii.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb&f=face)