Rumień na nodze – kiedy powinien wzbudzić niepokój?

Rumień na nodze – przyczyny

Czerwony rumień na nodze jest konsekwencją rozszerzenia powierzchniowych naczyń krwionośnych. Nie jest to więc choroba, lecz objaw nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu. Zaczerwienienie ma zwykle postać nieregularnych plam, wyraźnie odcinających się na tle skóry nieobjętej zmianami. Niekiedy ma intensywnie czerwony kolor, łudząco przypominający poparzenie, ale bywa też umiarkowanie zaróżowiony.

Przyczyn powstawania rumieńca na nodze jest bardzo dużo. Jedne z nich są niegroźne, inne natomiast stanowią duże zagrożenie dla zdrowia. Wymienić wśród nich należy m.in.:

• alergię;

• reakcje niepożądane na stosowane leku;

• łuszczycowe zapalenie skóry;

• atopowe zapalenie skóry;

• boreliozę;

• łagodną dermatozę u noworodków (tzw. rumień noworodkowy);

• stan zapalny rozwijający się w tkance podskórnej (tzw. rumień guzowaty).

O tym, czy nieregularny bądź okrągły rumień na nodze stanowi łagodną dermatozę, reakcję alergiczną czy objaw poważnej choroby, świadczą objawy towarzyszące zaczerwienieniu. Nie ryzykuj jednak samodzielnego ich rozpoznania – zawsze sięgaj po pomoc specjalisty, by uniknąć poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Rumień na nodze – objawy

W zależności od przyczyny powstania rumienia na nodze pojawiają się inne objawy towarzyszące. Ułatwiają one właściwe rozpoznanie podłoża dolegliwości i wdrożenie adekwatnego leczenia.

Najczęstszymi objawami towarzyszącymi są:

• swędzący rumień na nodze (objaw m.in. alergii, atopowego zapalenia skóry i łuszczycowego zapalenia skóry);

• rumień i obrzęk nogi (objaw m.in. niepożądanej reakcji uczuleniowej);

• złuszczanie się naskórka (objaw m.in. łuszczycowego zapalenia skóry);

• bolący rumień na nodze (objaw m.in. stanu zapalnego tkanki podskórnej);

• grudkowaty i ciepły rumień na nodze (objaw m.in. stanu zapalnego tkanki podskórnej).

Niekiedy pojawieniu się rumienia na nodze nie towarzyszą dodatkowe, istotne klinicznie objawy. Przykładem tego jest łagodna dermatoza u noworodków, zwana rumieniem noworodkowym. W odróżnieniu od rumienia nagłego nie towarzyszą jej żadne objawy mogące być źródłem dyskomfortu dla dziecka. Zaczerwienienie pojawia się u nowo narodzonych dzieci i samoistnie ustępuje w ciągu tygodnia, nie pozostawia po sobie śladów w postaci przebarwień czy blizn.

Wędrujący rumień na nodze – objaw boreliozy

Szczególnym przypadkiem rumienia, który może pojawić się na nodze, jest tzw. rumień wędrujący. Może wystąpić na różnych partiach ciała, w tym także na kończynach dolnych. Jest objawem powiązanym z boreliozą – chorobą zakaźną, przenoszoną przez krętki Borrelia burgdorferi.

Charakterystyczny rumień pojawia się na skórze u 30–60% zakażonych w ciągu 30 dni od ukąszenia przez kleszcza, będącego nosicielem choroby. Wyglądem rumień przypomina tarczę strzelniczą, która z każdym dniem zwiększa swoją średnicę. Objawami towarzyszącymi powiększającemu się rumieniowi na nodze mogą być: gorączka, ból głowy i bóle mięśniowo-stawowe.

Rumień na nodze znika samoistnie po upływie około czterech tygodni. Nie oznacza to jednak, że choroba została pokonana dzięki wysokiej odporności organizmu. Zanik zaczerwieniania oznacza przejście choroby w kolejne stadium.

Jak należy leczyć rumień na nodze?

W zależności od przyczyny powstania rumienia na nodze konieczne będzie wdrożenie innej metody leczenia dolegliwości, która wywołała zaczerwienienia. Jeśli nie znasz jeszcze przyczyny wystąpienia zaczerwienienia, udaj się do lekarza pierwszego kontaktu, który zleci diagnostykę i skieruje Cię do poradni specjalistycznych, jeśli tego będzie wymagał Twój przypadek.

Zaczerwienienia związane z zaostrzeniem atopowego zapalenia skóry czy łuszczycowego zapalenia skóry pomoże załagodzić dermatolog. Dokuczliwymi reakcjami alergicznymi zajmuje się alergolog. Jeśli natomiast martwi Cię rumień na nodze u dziecka – odwiedź pediatrę, do którego nie potrzebujesz skierowania.

Niekiedy w łagodzeniu zaczerwienienia skóry wystarczy zastosowanie miejscowo glikokortykosteroidów, których zadaniem jest łagodzenie stanów zapalnych i osłabienie reakcji uczuleniowej. W przypadku wystąpienia rumienia na nodze i gorączki, charakterystycznych dla boreliozy, konieczne okaże się wdrożenie farmakoterapii z wykorzystaniem amoksycyliny, doksycykliny, lub cefuroksymu. Jeśli rumień na nodze wywołuje pieczenie, możesz łagodzić dyskomfort zimnymi okładami. Ulgę przyniosą też kosmetyki kojące i łagodzące stany zapalne. Wybieraj jednak takie, które są hipoalergiczne. Dzięki temu zmniejszysz ryzyko dodatkowych podrażnień, wywołanych przez substancje zawarte w preparacie.

1. M. Potempa-Jeziorowska, K. Sedlaczek, Rumień guzowaty – kręta droga do rozpoznania przyczyny, „Varia Medica” 2019, t. 3, nr 2, s. 131–136.
2. A. Maciejczyk, B. Graboń-Syrzistie, Zespół Stevensa i Johnsona i zespół Lyella, „Biuletyn Bezpieczeństwa Produktów Leczniczych” 2019, t. 14, nr 1, s. 15–23.
3. Ż. Smoleńska, A. Matyjasek, Borelioza – najnowsze rekomendacje w diagnostyce i leczeniu, „Forum Reumatologiczne” 2016, t. 2, nr 2, s. 58–64.
4. D. Chomiczewska-Skóra, M. Kieć-Świerczyńska, Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, „Alergia” 2014, nr 1, s. 19–24.
5. M. Czarnecka-Operacz, A. Sadowska-Przytocka, Klasyczne zmiany skórne u noworodków jako trudny problem w codziennej praktyce klinicznej, https://podyplomie.pl/pediatria/25560,klasyczne-zmiany-skorne-u-noworodkow-jako-trudny-problem-w-codziennej-praktyce-klinicznej, dostęp: 6.02.2022 r.