Darmowe e-booki o zdrowiu od Welbi
  • Poradniki
  • Plany żywieniowe (diety)
  • Kompendia wiedzy
Sprawdź za darmo

Zaloguj się

Umów teleporadę
ZdrowieProfilaktyka 1 min.

Uzależnienie od narkotyków – jakie objawy mu towarzyszą i w jaki sposób się je leczy?

Olga Dąbska

28.03.2023

Aktualizacja: 02.05.2023

Uzależnienie od narkotyków, czyli narkomania, to jeden z bardziej rozpowszechnionych rodzajów nałogów. Negatywnie przekłada się na funkcjonowanie w zakresie fizycznym, duchowym, psychicznym i społecznym. Sprawdź, co zwiększa ryzyko rozwoju tego zaburzenia oraz w jaki sposób się je leczy. Dowiedz się, jakie mogą być przykre konsekwencje zażywania substancji psychoaktywnych.


Potrzebujesz porady dermatologa?

Skonsultuj się ze specjalistą nawet w ciągu godziny!

E-wizyta od 85 zł
Teleporada w ciągu godziny
uzaleznienie-od-narkotykow-objawy-skutki-leczenie
unsplash.com

Polecane

Zielona bakteria na paznokciu
Zdrowie
1 min.
Zielona bakteria na paznokciu - leczenie domowe
31.10.2021
skurcze-palcow-u-nog-jakie-sa-przyczyny-co-zrobic
Zdrowie
1 min.
Skurcze palców u nóg - jakie są przyczyny? Co zrobić?
29.10.2021
woda-z-octem-na-opuchlizne-jak-przygotowac
Zdrowie
1 min.
Woda z octem na opuchliznę - jak przygotować?
24.01.2022
opuchniete-kolano-przyczyny-domowe-sposoby
Zdrowie
1 min.
Opuchnięte kolano - przyczyny, domowe sposoby
29.10.2021
Spis treści
  1. Co to jest uzależnienie od narkotyków?
  2. Przyczyny uzależnienia od narkotyków
  3. Jak rozwija się uzależnienie od narkotyków?
  4. Jak rozpoznać uzależnienie od narkotyków?
  5. Skutki uzależnienia od narkotyków
  6. Jak leczyć uzależnienie od narkotyków?

Co to jest uzależnienie od narkotyków?

Uzależnienie od narkotyków to bardzo szeroka grupa uzależnień wywołanych przez substancje o działaniu psychoaktywnym, które wpływają na pracę mózgu, zwłaszcza na funkcjonowanie układu nagrody. W zależności od przyjmowanego środka można wymienić m.in.:

  • morfinizm – uzależnienie od zażywania morfiny,

  • heroinizm – uzależnienie od zażywania heroiny,

  • kokainizm – uzależnienie od zażywania kokainy,

  • uzależnienie od wziewnych środków odurzających.

Uzależnienie od narkotyków charakteryzuje się nieodpartą potrzebą dostarczenia do organizmu środka narkotycznego. W konsekwencji dochodzi do powstania zmian w mózgu zaburzających zdolność do samokontroli, które mogą być stałe. Przyjęcie substancji uzależniającej powoduje doświadczenie silnej przyjemności, zaś przerwa w jej dostarczaniu wiąże się z ryzykiem nieprzyjemnych objawów zespołu abstynencyjnego. Na Welbi znajdziesz również informacje na temat innych rodzajów uzależnień. Zapoznaj się z poradnikami dotyczącymi uzależnienia od nikotyny, uzależnienia od kofeiny, uzależnienia od hazardu, tanoreksji czy zakupoholizmu.

Przyczyny uzależnienia od narkotyków

Badacze podkreślają, że problem uzależnienia od narkotyków jest bardzo złożony i dotyka różnych grup społecznych. Wymieniają wiele czynników podnoszących ryzyko rozwoju tego zaburzenia, do których należą m.in.:

  • czynniki psychiczne, takie jak:

  • inne uzależnienia,

  • zaburzenia psychiczne, np. depresja czy schizofrenia, w których narkotyk bywa traktowany jako forma „samoleczenia”,

  • brak pewności siebie, zaniżona samoocena,

  • sposób na dodanie sobie odwagi i pewności siebie, 

  • sposób na radzenie sobie ze stresem, silnymi emocjami, problemami,

  • skłonność do zachowań impulsywnych i ryzykownych,

  • niskie poczucie własnej wartości,

  • otwartość na nowe doświadczenia, ciekawość, 

  • niedojrzałość emocjonalna;

  • czynniki społeczne, takie jak:

    • chęć zaimponowania znajomym i/lub przynależenia do grupy,

    • powielanie zachowań osób z najbliższego otoczenia,

    • zaburzone stosunki w rodzinie, np. nadopiekuńczość, zaniedbanie, wychowanie się w rodzinie dysfunkcyjnej,

    • podążanie za „modą”, 

    • chęć osiągnięcia lepszych wyników w pracy, szkole,

    • powszechna dostępność niektórych używek, 

  • czynniki biologiczne, takie jak:

    • predyspozycje genetyczne – dziedziczenie podatności na uzależnienia,

    • reakcja organizmu na substancję psychoaktywną – układ nagrody w wyniku działania narkotyku ponosi liczbę neurotransmiterów odpowiedzialnych za doświadczanie przyjemności.

Jak rozwija się uzależnienie od narkotyków?

Ludzie uzależnieni od narkotyków przechodzą przez kolejne fazy narkomanii, do których należą:

  • faza wstępna (zwana konsumpcją towarzyską) – poznanie stanu odurzenia, próby eksperymentowania z narkotykami, przyjmowanie ich przy okazji spotkań towarzyskich, imprez. W zachowaniu nie ma jeszcze zauważalnych zmian, a organizm ma małą tolerancję na przyjmowany środek;

  • faza ostrzegawcza (początki uzależnienia) – poszukiwanie narkotyku, stwarzanie okazji do odurzenia. Rośnie tolerancja na dany środek i rozpoczyna się „podwójne życie” – pojawiają się kłamstwa, zaniedbywanie obowiązków, rezygnacja z zainteresowań. Narkotyk zaczyna być remedium na wszystkie dolegliwości;

  • faza krytyczna (uzależnienie w pełni rozwinięte) – stan odurzenia jest najbardziej pożądaną rzeczą w życiu, brak kontroli nad zażywaniem narkotyku, pierwsze przedawkowania, utrata kontroli nad życiem, próby odstawienia, które kończą się zazwyczaj niepowodzeniem, zaniedbywanie obowiązków, konflikt z prawem, organizm jest coraz bardziej wycieńczony; 

  • faza chroniczna – narkotyki stają się czymś tak potrzebnym do życia, jak woda i pokarm. Przyjmuje się je po to, by normalnie funkcjonować. Liczy się tylko narkotyk, a wszystko pozostałe jest nieważne. Następuje głęboka degradacja, organizm jest skrajnie wyczerpany. Ryzyko śmierci jest wysokie.

Jak rozpoznać uzależnienie od narkotyków?

Do objawów uzależnienia od narkotyków zalicza się:

  • rozwój tolerancji – zażywanie coraz więcej narkotyku w celu osiągnięcia zbliżonego efektu; dotychczas stosowana dawka przestaje być wystarczająca; 

  • zespół abstynencyjny – przykre objawy pojawiające się w momencie niedostarczenia organizmowi narkotyku, np. spadek apetytu, irytacja, rozdrażnienie, wymioty, wzmożona potliwość, osłabienie, skurcze mięśni, zaburzenia snu;

  • nieudane próby kontrolowania przyjmowania narkotyku;

  • ukierunkowanie działań na pozyskiwanie i używanie narkotyku, który staje się najważniejszy; 

  • zażywanie substancji mimo wyraźnych szkód. 

W efekcie przyjęcia danego narkotyku u osoby uzależnionej można zaobserwować różne reakcje organizmu, przykładowo:

  • depresanty opioidowe powodują m.in. euforię, uspokojenie, ospałość, złagodzenie bólu, zniesienie lęku, zwężenie źrenic, spowolnienie akcji oddechowej;

  • stymulanty powodują m.in. pobudzenie psychomotoryczne, przyspieszenie tętna, zniesienie senności, euforię, wzrost ciśnienia krwi, zmniejszenie łaknienia, wzrost czujności, zwiększenie wytrzymałości, rozszerzenie źrenic;

  • depresanty sedatywne powodują m.in. euforię, zniesienie lęku, zaburzenia mowy i motoryki, wzmocnienie zachowań socjalnych, trudności w ocenie sytuacji, senność; 

  • psychodeliki powodują m.in. halucynacje, zmiany w percepcji czasu i przestrzeni, złudzenia, urojenia.

Skutki uzależnienia od narkotyków

Uzależnienie od narkotyków pociąga za sobą wiele negatywnych konsekwencji zarówno w sferze zdrowotnej, jak i społecznej. Można wymienić wśród nich m.in.:

  • konflikty z prawem – posiadanie narkotyków, zachowania agresywne, przestępstwa w celu zdobycia środków na zakup narkotyków,

  • ryzyko utraty pracy lub przerwania nauki,

  • wykluczenie społeczne, 

  • zaburzenia więzi rodzinnych, 

  • problemy zdrowotne – osłabienie odporności, ryzyko chorób zakaźnych, uszkodzenia narządów wewnętrznych i zaburzeń psychicznych (np. depresji, zaburzeń lękowych), uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, śmiertelne zatrucia.

Jak leczyć uzależnienie od narkotyków?

Człowiek uzależniony od narkotyków wymaga pomocy bliskich i specjalistów. Nieocenione może się okazać wsparcie w ramach grup (np. anonimowych narkomanów). Leczenie nierzadko realizowane jest początkowo w warunkach szpitalnych, a następnie w ambulatoryjnych (np. oddziałach detoksykacyjnych, ośrodkach terapii uzależnień, specjalistycznych poradniach leczenia uzależnień). Opiera się przede wszystkim na detoksie organizmu i psychoterapii. Stosowane są przeważnie:

  • terapia substytucyjna, 

  • terapia poznawczo-behawioralna, 

  • model Minnesota, 

  • model społeczności terapeutycznych,

  • leczenie farmakologiczne, jeśli konieczne jest łagodzenie objawów zespołu abstynencyjnego.

Źródła
  1. A. Dyl, J. Jarosławska, Narkomania – moda czy patologia społeczna?, „Zeszyty Naukowego Ruchu Studenckiego” 2012, nr  2, s. 97–108.
  2. A. Nadzieja-Maziarz, Uzależnienie od narkotyków w perspektywie interdyscyplinarnej, „Społeczeństwo i Rodzina” 2013, t. 1, nr 34, s. 151–159.
  3. B. Szukalski, Neurobiologiczne podstawy uzależnienia od narkotyków, „Farmacja Polska” 2009, t. 65, nr 9, s. 655–664.
Author Olga Dąbska picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Szybka pomoc dermatologa nawet w ciągu godziny

Umów teleporadę

Najchętniej czytane

goraczka-ile-moze-trwac-jak-ja-zbic
Zdrowie
2 min.
Gorączka - ile może trwać? Jak ją zbić?
31.10.2021
przeciwciala-czym-sa-co-je-wytwarza
Zdrowie
2 min.
Przeciwciała - czym są? Co je wytwarza?
31.10.2021
mykotoksyny-co-to-jest-jakie-sa-objawy-zatrucia
Zdrowie
2 min.
Czym są mykotoksyny? Jak wygląda zatrucie pleśnią?
19.05.2021
jaka-jest-prawidlowa-temperatura-ciala-czlowieka
Zdrowie
1 min.
Jaka jest prawidłowa temperatura ciała człowieka?
30.10.2021
Popularne w kategorii Zdrowie
jak-dziala-woda-z-octem-jablkowym-pita-na-czczo
Zdrowie
2 min.
Jak działa woda z octem jabłkowym pita na czczo?
24.01.2022
  • Kontakt
  • Regulamin serwisu
  • Polityka prywatności

© 2023 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.