21. tydzień ciąży – rozwój dziecka i zmiany w ciele mamy
21. tydzień ciąży to jej półmetek, w którym przyszli rodzice mogą poznać płeć dziecka. Na tym etapie maluch jest bardzo aktywny i ruchliwy. W 5. miesiącu szpik kostny dziecka osiąga dojrzałość i kształtuje się jego układ odpornościowy. Jakie dolegliwości odczuwa mama?
![21-tydzien-ciazy-waga-dziecka-ulozenie-dziecka](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/6nPsHaHk3xvhOL5XOrHcBD/9a2d5031e05369bbb23a9b39733725f0/infant-geff49e097_1920.jpg?w=1920&h=1280&fl=progressive&q=90&fm=jpg)
Polecane
![miesiaczka-po-porodzie-kiedy-wraca-ile-trwa](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/68WBTAHHTC6rNTZB1657GO/038a4e13799ba887eafe42d2e32f3bb8/miesiaczka-po-porodzie-kiedy-wraca-ile-trwa.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb)
![jakie-sa-objawy-ciazy-kiedy-sie-pojawiaja](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/5BkPpd8r0vGZoIcSC1XjXB/e0868eb1fdaac54b08f4322d6793c319/jakie-sa-objawy-ciazy-kiedy-sie-pojawiaja.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb)
![jaki-powinien-byc-kolor-sluzu-w-ciazy](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/56Y8eu2RdMgDQBR8WlKoGT/da7420f7e690a1d7355d2fb74d8b5e9f/jaki-powinien-byc-kolor-sluzu-w-ciazy.jpeg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb)
![jakie-sa-objawy-ciazy-pozamacicznej](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/5xU4jhf2FPDdCL40Iw6W3j/af49e7a035f3d9808c4ce74cea4be7af/jakie-sa-objawy-ciazy-pozamacicznej.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb)
21. tydzień ciąży – jak wygląda dziecko?
21. tydzień ciąży to 5. miesiąc i 2. trymestr. Maluch mierzy około 20 cm i waży do 350 gramów. Dziecko jest rozwinięte na tyle, że daje mu to szansę przeżycia w przypadku przedwczesnych narodzin. Jest coraz bardziej ruchliwe i często obraca się wokół własnej osi. Jego szpik kostny osiąga dojrzałość, przejmuje funkcje wątroby i zaczyna produkcję komórek krwi. Kształtuje się jego układ odpornościowy, który osiągnie pełną dojrzałość po narodzinach malca. W pełni są również wykształcone narządy płciowe. Dziecko coraz częściej połyka wody płodowe, które następnie wydalane są przez nerki. Resztki gromadzą się w jelicie grubym, które zostanie opróżnione po porodzie. W 21. tygodniu ciąży malec ma ustalone pory snu i aktywności, reaguje na dźwięki z otoczenia, odczuwa emocje mamy i rozpoznaje głosy rodziców. Od 5. miesiąca ciąży płód nabiera coraz więcej tkanki tłuszczowej. Jego główka pokryta jest bezbarwnymi włosami. Jego gałki oczne reagują na światło i zmianę jego natężenia. W 21. tygodniu ciąży wytwarzają się nowe połączenia w układzie nerwowym dziecka. Od 5. miesiąca dodatkowym pokarmem dla malucha są cukry powstałe w wyniku trawienia płynu owodniowego.
Jakie badania w 21. tygodniu ciąży?
W 21. tygodniu ciąży należy wykonać tzw. połówkowe USG. Kobiety, które nadal zwlekają z badaniem, powinny się na nie zgłosić przed upływem 22. tygodnia ciąży. W tym okresie lekarz może poznać płeć dziecka, a dzięki technice 3D lub 4D zrobić zdjęcie jego twarzy. Badanie USG na tym etapie pozwala lekarzowi na ocenę rozwoju płodu i zauważenie wszelkich nieprawidłowości. W 5. miesiącu ciąży przyszła mama powinna pamiętać o ogólnym badaniu moczu i morfologii. Bardzo ważny jest test doustnego obciążenia glukozą (tzw. krzywa cukrowa). Badanie to pozwala wykluczyć lub potwierdzić cukrzycę ciążową. Schorzenie to jest częstą przypadłością kobiet w ciąży i wymaga kontroli lekarskiej, a przede wszystkim stosowania się do wskazówek specjalisty, które zminimalizują ryzyko powikłań. W 21. tygodniu ciąży kobieta powinna powtórzyć badanie w kierunku toksoplazmozy. Pilny kontakt z lekarzem jest szczególnie wskazany w przypadku wystąpienia niepokojących dolegliwości w postaci nadmiernych i zmienionych upławów, częstego krwawienia z nosa oraz nadmiernych i rozległych obrzęków.
Dolegliwości i ciało kobiety w 21. tygodniu ciąży
21. tydzień ciąży to jej półmetek, w którym przyszła mama ma nadal wiele energii, a odczuwalne dolegliwości ciążowe nie są zbyt męczące i nasilone. Przyszłej mamy nie męczą zwykle mdłości i wymioty. Nadal może podejmować ona większość aktywności fizycznych, przy zachowaniu odpowiedniego czasu na regenerację i sen. W 21. tygodniu brzuch staje się lekko wypukły i widoczny. Macica nadal pozostaje na wysokości pępka, jednak coraz wyżej wypycha jelita i żołądek, co spowalnia procesy trawienia. Może się to objawiać zgagą, wzdęciami i uczuciem ciężkości. Aby wspomóc pracę jelit, warto stosować dietę lekkostrawną, bogatą w błonnik, który poprawia perystaltykę tego narządu.
W 5. miesiącu ciąży, w wyniku działania hormonu relaksyny, dochodzi do stopniowego poszerzenia miednicy, która przygotowuje się do porodu. Nie wróci ona jednak do poprzedniego stanu. Relaksyna powoduje zwiotczenie stawów i połączeń chrzęstnych w całym ciele kobiety. Rozciąganie mięśni i więzadeł staje się odczuwalne podczas zmiany pozycji, kichania lub kaszlu. Ból minie wraz z porodem. W 5. miesiącu ciąży kobieta może przytyć nawet około 5 kg. Są to dane szacunkowe, gdyż przybieranie na wadze jest kwestią indywidualną i zależną m.in. od wagi sprzed ciąży. W 21. tygodniu przyszła mama może doświadczać skurczów i obrzęków kończyn. Dolegliwości te powstają na skutek zmian w układzie krążenia, niedoboru potasu i magnezu oraz zmian w gospodarce hormonalnej. Burza hormonów u niektórych kobiet prowadzi do częstych wahań nastroju i problemów z koncentracją.
Czasem na tym etapie może pojawić się siara, czyli mleko początkowe. Piersi w ciąży stają się nabrzmiałe, a sutki bolesne. Jest to jednak kwestia indywidualna, gdyż są kobiety, u których siara pojawia się dopiero podczas pierwszego karmienia piersią.
- M. Fraś i in., Styl życia kobiet w ciąży, „Hygeia Public Health” 2012, 47(4), s. 412–417.
- S. Mrzygłód, Wpływ odżywiania matki na rozwój płodu, „Problemy Higieny Epidemiologii” 2007, 88(4), s. 402–407.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.