Umów teleporadę
Welbi
ZdrowieBadania 1 min.
Zweryfikowane przez eksperta

Badanie przeciwciał anty-CCP – rozpoznaj RZS jeszcze przed wystąpieniem pierwszych objawów

Katarzyna Grzyś-Kurkalek. Wiktor Trela13.12.2023Aktualizacja: 13.12.2023

Badanie przeciwciał anty-CCP jest wykorzystywane przede wszystkim w diagnostyce reumatoidalnego zapalenia stawów. Test jest wyjątkowo czuły i pozwala rozpoznać chorobę, jeszcze zanim wystąpią pierwsze objawy. Dzięki temu można wcześnie wdrożyć metody terapeutyczne, służące powstrzymaniu postępów RZS.


badanie-przeciwcial-anty-ccp-na-czym-polega-normy
Pixabay.com

Polecane

nieprawidlowe-cisnienie-kiedy-udac-sie-do-lekarza
Zdrowie
1 min.
Zbyt niskie lub zbyt wysokie ciśnienie – kiedy udać się do lekarza?
20.10.2021
limfocyty-co-to-jest-jakie-sa-normy
Zdrowie
2 min.
Limfocyty - co to jest? Jakie są normy?
31.10.2021
kalendarz-badan-profilaktycznych-dla-kobiet-kiedy-i-co-badac
Zdrowie
1 min.
Kalendarz badań profilaktycznych dla kobiet – kiedy i co badać?
30.11.2021
jakie-sa-domowe-sposoby-na-owsiki
Zdrowie
1 min.
Jakie są domowe sposoby na owsiki?
31.10.2021
Spis treści
  1. Co warto wiedzieć o RZS i przeciwciałach anty-CCP?
  2. Kiedy warto wykonać oznaczenie przeciwciał anty-CCP?
  3. Na czym polega oznaczanie przeciwciał anty-CCP?
  4. Jak interpretować wynik oznaczania przeciwciał anty-CCP?

Co warto wiedzieć o RZS i przeciwciałach anty-CCP?

Około 0,5–1% populacji choruje na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS). Jest to najczęściej diagnozowana układowa choroba tkanki łącznej. W czasie jej trwania rozwija się i utrzymuje stan zapalny, który niszczy początkowo tylko kości i stawy, by z czasem doprowadzić do wielu zmian w obrębie narządów wewnętrznych i całych układów (np. układu sercowo-naczyniowego).

RZS to choroba autoimmunologiczna. Układ odpornościowy nie pracuje prawidłowo – zwraca się przeciw tkankom własnego organizmu, uszkadzając je. Nie istnieją metody całkowitego wyleczenia choroby, ale można spowolnić jej postęp, jeśli tylko zostanie wcześnie zdiagnozowana.

Jedną z metod diagnostycznych jest oznaczanie przeciwciał anty-CCP, czyli przeciwciał skierowanych przeciw cyklicznemu cytrulinowanemu peptydowi. Cytrulina jest aminokwasem (związkiem organicznym z grupy aminokwasów). Łączy się z białkami, co nazywa się cytrulinacją białek. Właśnie tak zmienione cząsteczki białek stają się dla organizmu antygenami, w odpowiedzi na które zaczyna on wytwarzać przeciwciała podzielone na trzy grupy i nazwane zbiorczo przeciwciałami anty-CCP:

  • przeciwciała przeciw keratynie (AKA),

  • przeciwciała antyfilagrynowe (AFA),

  • przeciwciała przeciw czynnikowi okołojądrowemu (APF).

Badania wskazują na to, że proces cytrulinacji białek przebiega w błonie maziowej stawów objętych stanem zapalnym. To właśnie dlatego pierwsze symptomy RZS pojawiają się w obrębie tych struktur – to tam skierowane jest działanie przeciwciał anty-CCP. W efekcie prowadzi to do rozwoju stanu zapalnego i postępującego niszczenia układu kostno-stawowego, aż wreszcie zajęcia innych organów i tkanek, co jest charakterystyczne dla tej choroby reumatycznej.

Kiedy warto wykonać oznaczenie przeciwciał anty-CCP?

Oznaczanie przeciwciał anty-CCP jest wykorzystywane w diagnostyce reumatoidalnego zapalenia stawów. Na wczesnym etapie choroby te przeciwciała znajdują się w krwiobiegu aż 60% pacjentów. W bardziej zaawansowanym stadium ten odsetek jest nawet większy.

Wskazaniem do przeprowadzenia badania są objawy sugerujące RZS:

  • bóle stawów,

  • sztywność stawów,

  • szybka utrata masy ciała,

  • bóle mięśni,

  • gorączka,

  • nocne poty,

  • ogólne zmęczenie.

Skierowanie na badanie może wystawić Ci lekarz rodzinny albo reumatolog, jeśli już jesteś pod jego stałą kontrolą.

Test na obecność przeciwciał anty-CCP wykazuje czułość także wówczas, gdy sama choroba nie daje wyraźnych objawów. Nierzadko więc lekarze zalecają oznaczenie przeciwciał anty-CCP, aby przewidzieć wystąpienie RZS. Przeciwciała przeważnie pojawiają się we krwi na długo przed pierwszymi objawami.

Badanie może zostać zlecone przez lekarza także w celu przeprowadzenia diagnostyki innych chorób układowych. Są to m.in.:

  • twardzina układowa, 

  • zespół Sjögrena,

  • toczeń rumieniowaty układowy,

  • zapalenie naczyń,

  • reaktywne zapalenie stawów,

  • sarkoidoza.

Oznaczenie przeciwciał anty-CCP ma znaczenie prognostyczne. W zależności od uzyskanego wyniku lekarz może przewidzieć przebieg choroby.

Na czym polega oznaczanie przeciwciał anty-CCP?

Do oznaczenia przeciwciał anty-CCP wystarczy próbka krwi z żyły łokciowej. Nie ma potrzeby pobierania mazi stawowej, gdzie rozwija się stan zapalny. Jeśli chorujesz na RZS, we krwi zostaną wykryte prawdopodobnie (choć nie zawsze) przeciwciała w wysokim stężeniu. 

Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania. Nie musisz udawać się do laboratorium na czczo, jak to ma miejsce m.in. przy morfologii. Bez względu na to, czy zjesz przed testem posiłek, czy z niego zrezygnujesz – wynik będzie jednakowo miarodajny. Nie ma też potrzeby pobierania krwi rano. Nic nie stoi na przeszkodzie, by diagnostykę przeprowadzić po południu (w godzinach pracy laboratorium).

Jak interpretować wynik oznaczania przeciwciał anty-CCP?

Test oznaczania przeciwciał anty-CCP wykazuje wysoką czułość na poziomie 48–80% i równie wysoką swoistość na poziomie 96–98%. Badanie więc z dużą pewnością pozwoli lekarzowi stwierdzić, czy dolegliwości, z którymi się zmagasz, są związane z RZS, czy może przyczyny należy szukać w innym schorzeniu.

Przeciwciała anty-CCP mogą też występować u osób zdrowych. Ma to miejsce u 1% populacji, bez względu na wiek czy płeć. Sama obecność markerów nie świadczy więc o chorobie.

Zazwyczaj obecność przeciwciał anty-CCP i dodatni czynnik reumatoidalny świadczą o trwającej chorobie. Są to jednak wyłącznie badania laboratoryjne, więc o ostatecznym rozpoznaniu choroby decyduje lekarz. Z drugiej jednak strony nie zawsze uzyskanie niskiego poziomu przeciwciał anty-CCP (lub całkowity ich brak) i negatywny czynnik reumatoidalny wykluczają chorobę. W niewielkiej grupie chorych na RZS testy wychodzą ujemne mimo rozwijającego się schorzenia.

Źródła
  1. A. Matuszewska, M. Madej i in., Markery immunologiczne reumatoidalnego zapalenia stawów, „Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej” 2016, nr 70, s. 251–257.
  2. A. Koszarny, M. Majdan i in., Przydatność oznaczeń przeciwciał przeciwko cyklicznemu cytrulinowemu peptydowi (anty-CCP) w diagnostyce różnicowej zapaleń wielostawowych, „Reumatologia” 2005, vol. 43, nr 6: s. 319–322.
  3. A. Marcol-Majewska, G. Majewski, Reumatoidalne zapalenie stawów – propozycje postępowania diagnostycznego, „Forum Reumatologiczne” 2017, t. 3, nr 2, s. 88–92.
Author Katarzyna Grzyś-Kurka picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

gesty-sluz-w-ciazy-co-oznacza
Zdrowie
1 min.
Gęsty śluz w ciąży. Kiedy się pojawia i na co wskazuje?
09.05.2022
Zielona bakteria na paznokciu
Zdrowie
1 min.
Zielona bakteria na paznokciu - leczenie domowe
31.10.2021
oklady-na-goraczke-jak-robic-gdzie-przykladac
Zdrowie
1 min.
Okłady na gorączkę i inne sposoby na zbijanie za wysokiej temperatury ciała
30.05.2022
jak-odgrzybic-organizm-domowymi-sposobami
Zdrowie
2 min.
Jak odgrzybić organizm domowymi sposobami?
24.01.2022
Popularne w kategorii Zdrowie
dna-moczanowa-podagra-jakie-sa-objawy
Zdrowie
1 min.
Dna moczanowa – objawy ostre, przebieg choroby w okresie remisji, dieta na złagodzenie dolegliwości
14.05.2021
Konsultacja lekarska online
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.