Melanina – co to jest i jakie funkcje pełni w organizmie?
Melanina to pigment, dzięki któremu nasza skóra, włosy i tęczówki oczu mają kolor. Pigment ten pełni wiele funkcji, ale najważniejszą z nich jest ochrona organizmu przed szkodliwym oddziaływaniem promieniowania UV.
![czym-jest-melanina-jakie-funkcje-pelni](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/IuRzuPpL7Vt2DyrUvYbVW/77a9870bd8e34db6b507a9cba1120ea3/czym-jest-melanina-jakie-funkcje-pelni.jpg?w=1920&h=1280&fl=progressive&q=90&fm=jpg)
Co to jest melanina?
Melanina przede wszystkim chroni skórę przed szkodliwymi skutkami promieniowania UV. To właśnie dzięki niej pod wpływem opalania nabieramy brązowego koloru. Osoby o ciemnej karnacji mają więcej melaniny. Odpowiada ona także za kolor oczu. Co ciekawe, nowo narodzone dzieci białej rasy mają zawsze niebieski kolor oczu. Organizm maluszków wytwarza melaninę po urodzeniu i dopiero z czasem oczy zyskują swój właściwy odcień. U pozostałych ras ostateczny kolor oczu melanina wytwarza jeszcze w życiu płodowym.
Pamiętaj, że im ciemniejszy jest kolor skóry i wyższe stężenie melaniny, tym trudniejsza synteza witaminy D ze światła słonecznego przez organizm. Dlatego osoby czarnoskóre potrzebują dłuższego okresu przebywania na słońcu, by uzyskać takie same efekty dla zdrowia jak osoby rasy białej.
Przeczytaj także: https://www.welbi.pl/jakie-sa-domowe-sposoby-na-przebarwienia/
Rodzaje melaniny
W naszym organizmie występuje kilka różnych barwników, które składają się na melaninę. Należą do nich:
eumelanina – bardzo ciemny barwnik, którego kolor waha się między czarnym a brązowym;
feomelanina – barwnik żółtoczerwony. Charakterystyczna dla włosów o jasnej tonacji. Im jest jej więcej, tym kolor jest cieplejszy;
neuromelanina, która występuje głównie w komórkach układu nerwowego i tęczówce oczu. Stężenie tego barwnika rośnie z wiekiem.
Może zainteresuje Cię również: https://www.welbi.pl/kwas-na-przebarwienia-jaki-jest-najlepszy/
Jakie funkcje pełni melanina?
Melanina pełni wiele istotnych funkcji w ludzkim organizmie. Wpływa na kolor włosów (za ich barwę odpowiadają też komórki macierzyste torebki włosa), oczu i skóry. Chroni ponadto oczy i skórę przed promieniowaniem UV (przed uszkodzeniem DNA i powstawaniem nowotworów) oraz przed starzeniem poprzez neutralizację rodników.
Przeczytaj także: https://www.welbi.pl/przebarwienia-na-twarzy-nogach-dloniach/
Przyczyny i objawy niedoboru melaniny
Chorobę związaną z niedoborem melaniny określamy bielactwem. Swoje podłoże może mieć w chorobach autoimmunologicznych tarczycy, łupieżu pstrym, łuszczycy czy w procesie zapalnym skóry.
Niedobór melaniny może być nabyty lub wrodzony. Jeśli jest wrodzony – genetyczny, mówimy o albinizmie. Osoby cierpiące na wrodzone bielactwo (albinosi) mogą doświadczać wielu różnych dolegliwości, a każdy kontakt niewłaściwie zabezpieczonej skóry z promieniami słonecznymi może zakończyć się poparzeniem. Niedobór melaniny powoduje w tym przyapadku także zaburzenia dotyczące narządu wzroku – światłowstręt, oczopląs, niekiedy nawet ciężkie zaburzenia widzenia. U dzieci z bielactwem wrodzonym mogą wystąpić również problemy ze słuchem.
Niedobór melaniny objawia się jasnymi przebarwieniami na całym ciele lub na pewnych partiach skóry.
Bielactwo nabyte wiąże się z uszkodzeniami w obrębie melanocytów – komórek produkujących pigment. Gdy ulegają uszkodzeniu, nie są w stanie produkować pigmentu i w wyniku tego na skórze powstają białe plamy. Mogą być umiejscowione w dowolnym miejscu. Mają też różne rozmiary, a ich granica jest wyraźnie zaznaczona. Bielactwo nabyte jest zwykle obustronne, z symetrycznym rozmieszczeniem odbarwień.
Może zainteresuje Cię też: https://www.welbi.pl/schodzaca-skora-po-opalaniu-co-zrobic/
Przyczyny i objawy nadmiaru melaniny
Jeżeli w skórze jest nadmiar melaniny, mówimy o schorzeniu zwanym melanizmem. U osób zmagających się z nim na ciele pojawiają się w dużych ilościach pieprzyki, znamiona i piegi. Jeżeli dojdzie w nich do mutacji, istnieje ryzyko powstania zmian nowotworowych.
W sytuacji, gdy na skórze zauważysz nowe zmiany barwnikowe, koniecznie skonsultuj się z lekarzem dermatologiem. Oceni je i ewentualnie zleci Ci kolejne, konieczne badania.
Jeśli zmiany okażą się łagodne, najczęściej zostaje zastosowany preparat mający na celu złuszczenie skóry i zahamowanie procesu nadmiernej melanogenezy. Natomiast zmiany, które znajdują się w głębokich partiach skóry, są usuwane podczas zabiegów laserowych.
Ważne jest też zachowanie odpowiedniej profilaktyki. Warto stosować kosmetyki z silnymi filtrami ochronnymi, które zabezpieczą skórę przed szkodliwym działaniem promieniowania UV.
Przeczytaj również: https://www.welbi.pl/biale-plamki-po-opalaniu-na-twarzy-plecach-nogach/
- M. W. Lambert i in., The physiology of melanin deposition in health and disease, „Clinics in Dermatology” 2019, nr 37(5).
- L. Passby, Melanin matters: Ethnic diversity in dermatology textbooks, „Medical Teacher” 2021, nr 43(2).
- F. Solano, Photoprotection and Skin Pigmentation: Melanin-Related Molecules and Some Other New Agents Obtained from Natural Sources, „Molecules” 2020, nr 25(7).
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.