Welbi
ZdrowieSkładniki odżywcze 1 min.

Melanina – co to jest i jakie funkcje pełni w organizmie?

Paulina Bulek17.11.2023Aktualizacja: 17.11.2023

Melanina to pigment, dzięki któremu nasza skóra, włosy i tęczówki oczu mają kolor. Pigment ten pełni wiele funkcji, ale najważniejszą z nich jest ochrona organizmu przed szkodliwym oddziaływaniem promieniowania UV.


czym-jest-melanina-jakie-funkcje-pelni
Pixabay.com

Polecane

ile-imbiru-dziennie-mozna-spozyc-co-warto-wiedziec
Odżywianie
2 min.
Imbir – jaka ilość jest bezpieczna dla zdrowia? Jak go spożywać?
19.05.2021
allicyna-co-to-jest-gdzie-wystepuje-dzialanie
Odżywianie
1 min.
Allicyna - co to jest? Gdzie występuje? Działanie
30.10.2021
sok-z-selera-naciowego-na-czczo-jakie-daje-efekty
Odżywianie
1 min.
Sok z selera naciowego na czczo ‒ właściwości i efekty stosowania
27.05.2022
syrop-z-bialego-bzu-na-co-pomaga-jak-zrobic
Odżywianie
1 min.
Jak przygotować syrop z białego bzu i kiedy warto go stosować?
17.09.2021
Spis treści
  1. Co to jest melanina?
  2. Rodzaje melaniny
  3. Jakie funkcje pełni melanina?
  4. Przyczyny i objawy niedoboru melaniny
  5. Przyczyny i objawy nadmiaru melaniny

Co to jest melanina?

Melanina przede wszystkim chroni skórę przed szkodliwymi skutkami promieniowania UV. To właśnie dzięki niej pod wpływem opalania nabieramy brązowego koloru. Osoby o ciemnej karnacji mają więcej melaniny. Odpowiada ona także za kolor oczu. Co ciekawe, nowo narodzone dzieci białej rasy mają zawsze niebieski kolor oczu. Organizm maluszków wytwarza melaninę po urodzeniu i dopiero z czasem oczy zyskują swój właściwy odcień. U pozostałych ras ostateczny kolor oczu melanina wytwarza jeszcze w życiu płodowym.

Pamiętaj, że im ciemniejszy jest kolor skóry i wyższe stężenie melaniny, tym trudniejsza synteza witaminy D ze światła słonecznego przez organizm. Dlatego osoby czarnoskóre potrzebują dłuższego okresu przebywania na słońcu, by uzyskać takie same efekty dla zdrowia jak osoby rasy białej.

Rodzaje melaniny

W naszym organizmie występuje kilka różnych barwników, które składają się na melaninę. Należą do nich:

  • eumelanina – bardzo ciemny barwnik, którego kolor waha się między czarnym a brązowym;

  • feomelanina – barwnik żółtoczerwony. Charakterystyczna dla włosów o jasnej tonacji. Im jest jej więcej, tym kolor jest cieplejszy;

  • neuromelanina, która występuje głównie w komórkach układu nerwowego i tęczówce oczu. Stężenie tego barwnika rośnie z wiekiem.

Jakie funkcje pełni melanina?

Melanina pełni wiele istotnych funkcji w ludzkim organizmie. Wpływa na kolor włosów (za ich barwę odpowiadają też komórki macierzyste torebki włosa), oczu i skóry. Chroni ponadto oczy i skórę przed promieniowaniem UV (przed uszkodzeniem DNA i powstawaniem nowotworów) oraz przed starzeniem poprzez neutralizację rodników.

Przyczyny i objawy niedoboru melaniny

Chorobę związaną z niedoborem melaniny określamy bielactwem. Swoje podłoże może mieć w chorobach autoimmunologicznych tarczycy, łupieżu pstrym, łuszczycy czy w procesie zapalnym skóry.

Niedobór melaniny może być nabyty lub wrodzony. Jeśli jest wrodzony – genetyczny, mówimy o albinizmie. Osoby cierpiące na wrodzone bielactwo (albinosi) mogą doświadczać wielu różnych dolegliwości, a każdy kontakt niewłaściwie zabezpieczonej skóry z promieniami słonecznymi może zakończyć się poparzeniem. Niedobór melaniny powoduje w tym przyapadku także zaburzenia dotyczące narządu wzroku – światłowstręt, oczopląs, niekiedy nawet ciężkie zaburzenia widzenia. U dzieci z bielactwem wrodzonym mogą wystąpić również problemy ze słuchem.

Niedobór melaniny objawia się jasnymi przebarwieniami na całym ciele lub na pewnych partiach skóry.

Bielactwo nabyte wiąże się z uszkodzeniami w obrębie melanocytów – komórek produkujących pigment. Gdy ulegają uszkodzeniu, nie są w stanie produkować pigmentu i w wyniku tego na skórze powstają białe plamy. Mogą być umiejscowione w dowolnym miejscu. Mają też różne rozmiary, a ich granica jest wyraźnie zaznaczona. Bielactwo nabyte jest zwykle obustronne, z symetrycznym rozmieszczeniem odbarwień.

Przyczyny i objawy nadmiaru melaniny

Jeżeli w skórze jest nadmiar melaniny, mówimy o schorzeniu zwanym melanizmem. U osób zmagających się z nim na ciele pojawiają się w dużych ilościach pieprzyki, znamiona i piegi. Jeżeli dojdzie w nich do mutacji, istnieje ryzyko powstania zmian nowotworowych.

W sytuacji, gdy na skórze zauważysz nowe zmiany barwnikowe, koniecznie skonsultuj się z lekarzem dermatologiem. Oceni je i ewentualnie zleci Ci kolejne, konieczne badania.

Jeśli zmiany okażą się łagodne, najczęściej zostaje zastosowany preparat mający na celu złuszczenie skóry i zahamowanie procesu nadmiernej melanogenezy. Natomiast zmiany, które znajdują się w głębokich partiach skóry, są usuwane podczas zabiegów laserowych.

Ważne jest też zachowanie odpowiedniej profilaktyki. Warto stosować kosmetyki z silnymi filtrami ochronnymi, które zabezpieczą skórę przed szkodliwym działaniem promieniowania UV. 

Przeczytaj również: https://www.welbi.pl/biale-plamki-po-opalaniu-na-twarzy-plecach-nogach/

Źródła
  1. M. W. Lambert i in., The physiology of melanin deposition in health and disease, „Clinics in Dermatology” 2019, nr 37(5).
  2. L. Passby, Melanin matters: Ethnic diversity in dermatology textbooks, „Medical Teacher” 2021, nr 43(2).
  3. F. Solano, Photoprotection and Skin Pigmentation: Melanin-Related Molecules and Some Other New Agents Obtained from Natural Sources, „Molecules” 2020, nr 25(7).
Author Paulina Bulek picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

jakie-sa-domowe-sposoby-na-owsiki
Zdrowie
1 min.
Jakie są domowe sposoby na owsiki?
31.10.2021
stluczone-kolano-jakie-sa-objawy-co-robic
Zdrowie
1 min.
Stłuczone kolano - jakie są objawy? Co robić?
24.01.2022
wesz-odziezowa-jak-ja-rozpoznac-i-jak-sie-jej-pozbyc
Zdrowie
1 min.
Wesz odzieżowa – wygląd, objawy, zwalczanie
01.06.2022
kit-pszczeli-na-jelita-jakie-ma-dzialanie
Zdrowie
1 min.
Kit pszczeli na jelita - jakie ma działanie?
21.01.2022
Popularne w kategorii Zdrowie
uczulenie-na-plyn-do-plukania-jak-wyglada
Zdrowie
2 min.
Uczulenie na płyn do płukania - jak wygląda?
28.10.2021
Kalkulatory
Kalkulatory
Kalkulator BMIKalkulator ciąży i terminu poroduKalkulator dni płodnychKalkulator kaloriiKalkulator promiliKalkulator snuPrzelicznik kuchenny

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2025 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.