Umów teleporadę
Welbi
Zdrowie psychiczneZaburzenia psychiczne 1 min.

Depresja w wieku podeszłym – jak ją rozpoznać i leczyć?

Katarzyna Piątkowska14.12.2023Aktualizacja: 27.02.2024

Depresja to podstępne zaburzenie, które może zaatakować w każdym wieku. Od ryzyka nie są wolni także seniorzy, u których zwykłe oznaki starzenia oraz objawy innych chorób mogą maskować pojawienie się depresji. Warto wiedzieć, na jakie symptomy zwrócić uwagę i jak pomóc starszej osobie zmagającej się z depresją.


depresja-starcza-jak-sie-objawia-przyczyny-leczenie
Pixabay.com

Polecane

autoagresja-co-to-jest-jakie-sa-przyczyny
Zdrowie psychiczne
1 min.
Autoagresja - co to jest? Jakie są przyczyny?
30.10.2021
autyzm-u-doroslych-objawy-diagnoza-leczenie
Zdrowie psychiczne
1 min.
Autyzm u dorosłych – jak się objawia i jak można sobie z nim radzić?
28.07.2022
hipnoza-co-to-jest-jak-dziala-jakie-sa-techniki
Zdrowie psychiczne
2 min.
Hipnoza - co to jest? Jak działa? Jakie są techniki?
30.07.2021
ziola-na-nerwice-jakie-sa-najskuteczniejsze
Zdrowie psychiczne
2 min.
Zioła na nerwicę - jakie są najskuteczniejsze?
30.10.2021
Spis treści
  1. Depresja starcza, czyli jaka? 
  2. Objawy depresji u osób starszych
  3. Przyczyny depresji w wieku podeszłym
  4. Depresja u osób starszych – leczenie
  5. Jak jeszcze można pomóc starszej osobie w depresji?

Depresja starcza, czyli jaka? 

Depresja wieku podeszłego, nazywana także depresją starczą, to zaburzenie diagnozowane u osób powyżej 65. roku życia. Jest zjawiskiem stosunkowo częstym – według statystyk nawet około 30% seniorów zmaga się z tą chorobą. Jednocześnie wśród ludzi, którzy ukończyli 65. rok życia, depresja bywa błędnie diagnozowana i często pozostaje nieleczona. Dzieje się tak głównie ze względu na jej niespecyficzne objawy, mogące „udawać” inne choroby. Zdarza się, że symptomy depresji w wieku podeszłym interpretowane są przez otoczenie jako normalne oznaki starzenia. Mogą także współwystępować z innymi problemami, takimi jak demencja starcza. Wówczas ich objawy częściowo pokrywają się, a leczenie zwykle koncentruje się na otępieniu.

Rozpoznawanie depresji osób starszych i prawidłowe postępowanie diagnostyczno-lecznicze jest niezwykle ważne. Nieleczona przynosi bowiem ogromne cierpienie, a w wielu przypadkach może prowadzić do śmierci. Szacuje się, że ryzyko podjęcia próby samobójczej jest zdecydowanie wyższe u chorych w podeszłym wieku niż u młodszych pacjentów. 

Objawy depresji u osób starszych

Warto namówić seniora do zasięgnięcia porady specjalisty, jeżeli zaobserwujemy następujące symptomy:

  • utrzymujące się obniżenie nastroju, niezdolność do przeżywania pozytywnych emocji;

  • problemy ze snem, w szczególności budzenie się znacznie wcześniej niż dotychczas, sen przerywany;

  • lęk, niepokój, często bez konkretnej przyczyny;

  • poczucie bezradności, winy, przekonanie o byciu niepotrzebnym

  • wyraźne pogorszenie się funkcji poznawczych – zdolności kojarzenia, zapamiętywania, koncentracji;

  • dolegliwości fizyczne niezwiązane z inną chorobą, np. utrata apetytu i spadek masy ciała, bóle brzucha czy głowy.

Ponieważ wiele objawów depresji wieku starczego przypomina typowe dolegliwości związane ze starzeniem się organizmu, bywają one ignorowane lub bagatelizowane. Jednak nawet w przypadku tak banalnego zjawiska, jak ból głowy, przyczyny mogą być rozmaite, a zaburzenia nastroju są jedną z nich. 

Warto zauważyć, że epizody depresji w wieku podeszłym bardzo często przechodzą w formę przewlekłą. Z kolei depresja sezonowa po 55.–60. roku życia nie występuje prawie nigdy.

Przyczyny depresji w wieku podeszłym

Czynników sprzyjających wystąpieniu depresji u osób starszych jest wiele i mogą się one na siebie nakładać. Zwykle przyjmuje się podział na dwie główne grupy. Są to przyczyny psychospołeczne oraz biologiczne.

Do czynników psychospołecznych należą m.in.: świadomość zbliżającego się kresu życia, poczucie opuszczenia, bycia bezużytecznym dla społeczeństwa, żal po stracie współmałżonka lub innych bliskich, obawy o pogarszające się zdrowie, niemożność pogodzenia się z utratą sprawności.

Istotną rolę odgrywają czynniki biologiczne związane z wiekiem, takie jak: przewlekły ból wynikający z chorób somatycznych, spadek aktywności fizycznej, zmiany w obrębie dróg neuroprzekaźnikowych w mózgu. Wskazuje się także na zwiększone ryzyko wystąpienia depresji u osób zmagających się z chorobą Alzheimera czy demencją. 

Depresja u osób starszych – leczenie

Jak w przypadku depresji na każdym innym etapie życia, tak leczenie depresji u osób starszych należy powierzyć specjalistom. Nierzadko nasz bliski w podeszłym wieku może wzbraniać się przed wizytą u psychiatry. Nic nie stoi na przeszkodzie, by na początek zasięgnąć pomocy lekarza rodzinnego. Podstawowymi metodami leczenia depresji (również starczej) są farmakoterapia i psychoterapia

Leczenie farmakologiczne opiera się na lekach przeciwdepresyjnych, które muszą być starannie dobrane dla danego pacjenta. Należy pamiętać, że osoby w podeszłym wieku często stosują już wiele różnych specyfików, przepisanych przez innych lekarzy, a także leków bez recepty. Po szczegółowym wywiadzie specjalista dobiera leki przeciwdepresyjne. W pierwszym rzucie najczęściej są to SSRI, czyli inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, które zwykle są dobrze tolerowane i mogą być przyjmowane równolegle z innymi lekami. Pacjent musi zostać poinformowany, że leki potrzebują czasu, by zacząć działać – minimum 2–3 tygodni. Nie należy także odstawiać ich na własną rękę, musi się to odbywać pod kontrolą lekarza.

Jeżeli tylko ogólny stan zdrowia na to pozwala, senior z depresją powinien poddać się psychoterapii. Pomoże ona zidentyfikować rzeczywiste źródło trudności emocjonalnych, a także wypracować sposoby radzenia sobie z nimi. W przypadku pacjentów cierpiących z powodu braku zajęcia i poczucia bezużyteczności dobrym rozwiązaniem bywa wprowadzenie terapii zajęciowej.

Jak jeszcze można pomóc starszej osobie w depresji?

Podstawową drogą leczenia są omówione wyżej sposoby wdrażane przez specjalistów. Jednak będąc osobą bliską, można także w znacznym stopniu poprawić komfort życia zmagającemu się z depresją członkowi rodziny czy znajomemu.

Bardzo pomocne jest dotrzymywanie towarzystwa i aktywizowanie. Starsza osoba cierpi często z powodu samotności i poczucia braku zainteresowania ze strony otaczających ludzi. Jeżeli chcesz pomóc leciwemu członkowi rodziny, odwiedzaj go, rozmawiaj o codziennych sprawach, opowiadaj o sobie. Jeśli jest coś, co może zrobić dla Ciebie, poproś o to, zapytaj o opinię, radę. Starsza samotna osoba będzie szczęśliwa, że ktoś potrzebuje jej pomocy. Aktywność fizyczna jest niezastąpionym elementem walki z zaburzeniami nastroju, jeżeli więc tylko jest to możliwe, zapraszaj chorego na spacer, zachęcaj do jakiejkolwiek formy ruchu. 

Wdrożenie odpowiedniego leczenia i zainteresowanie ze strony bliskich pozwolą nie tylko uporać się z depresją, ale także zapobiec jej nawrotom w przyszłości.

Źródła
  1. K. Filipska, Ł. Pietrzykowski i in., Zaburzenia depresyjne u osób w podeszłym wieku – przegląd literatury, „Gerontologia polska” 2015, nr 4, s. 165–00.
  2. J. Manthorpe, S. Iliffe, Depresja wieku podeszłego, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2010.
Author Katarzyna Piątkowska picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

mowienie-przez-sen-jakie-sa-przyczyny-jak-przestac
Zdrowie psychiczne
1 min.
Mówienie przez sen - jakie są przyczyny? Jak przestać?
27.07.2021
ergoterapia-co-to-jest-na-czym-polega-jakie-sa-metody
Zdrowie psychiczne
2 min.
Ergoterapia - co to jest? Na czym polega? Jakie są metody?
27.07.2021
platoniczny-zwiazek-co-to-jest-na-czym-polega
Zdrowie psychiczne
1 min.
Platoniczny związek - co to jest? Na czym polega?
24.01.2022
autyzm-wysokofunkcjonujacy-objawy-terapia
Zdrowie psychiczne
1 min.
Autyzm wysokofunkcjonujący – jak się objawia i jak sobie z nim radzić?
28.07.2022
Popularne w kategorii Zdrowie psychiczne
depresja-lekowa-jakie-sa-objawy-jak-z-nia-walczyc
Zdrowie psychiczne
2 min.
Depresja lękowa - jakie są objawy? Jak z nią walczyć?
31.10.2021
Konsultacja lekarska online
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.