Umów teleporadę
Welbi
ZdrowieChoroby 1 min.

Dolichocefalia – jak wygląda i czym może być spowodowana?

lek. Agnieszka Żędzian30.04.2024Aktualizacja: 30.04.2024

Główka płodu i noworodka jest bardzo podatna na działanie czynników zewnętrznych. Ich efektem może być dolichocefalia, zwana również potocznie długogłowiem. Wydłużenie i boczne spłaszczenie główki dziecka bywa zauważalne tuż po porodzie. Niekiedy rozwija się w pierwszych tygodniach życia malucha w wyniku niewłaściwej pielęgnacji. W rzadkich przypadkach deformacja czaszki jest też objawem innych chorób. Sprawdź, jaki wpływ na zdrowie dziecka może mieć dolichocefalia i jak należy postępować w przypadku jej rozpoznania.


dolichocefalia-charakterystyka-wplyw
Pixabay.com

Polecane

ugryzienie-biedronki-jak-wyglada-jak-leczyc
Zdrowie
1 min.
Ugryzienie biedronki – jak je rozpoznać? Czy może zagrażać zdrowiu?
02.06.2022
bable-po-oparzeniu-po-ilu-dniach-znikaja-czym-smarowac
Zdrowie
1 min.
Bąble po oparzeniu - po ilu dniach znikają? Czym smarować?
30.07.2021
toczen-na-rekach-co-to-za-choroba
Zdrowie
1 min.
Toczeń na rękach – dowiedz się, czym jest ta choroba
10.05.2022
skurcze-szyi-jakie-sa-przyczyny-co-robic
Zdrowie
2 min.
Skurcze szyi - jakie są przyczyny? Co robić?
24.01.2022
Spis treści
  1. Czym jest dolichocefalia?
  2. Jak zbudowana jest czaszka noworodka?
  3. Przyczyny występowania dolichocefalii
  4. Dolichocefalia – jakie badania wykonać?
  5. Jak należy postępować z dzieckiem z długogłowiem?
  6. Jaki wpływ na zdrowie dziecka może mieć dolichocefalia?

Czym jest dolichocefalia?

Dolichocefalia jest deformacją charakteryzującą się zbyt dużą średnicą czaszki w osi przednio-tylnej. W efekcie główka dziecka jest długa i spłaszczona po bokach. Słowo dolichocefalia wywodzi się z greckiego dolichós, czyli ‘długi’, i kephalḗ ‘głowa’, dlatego deformację tę określa się też potocznie długogłowiem. Może mieć ona zarówno charakter wrodzony, jak i nabyty. Deformacja czaszki noworodka bywa też jednym z objawów poważnych chorób, w tym wad genetycznych. Jeśli niepokoi Cię kształt główki Twojego dziecka, zgłoś się do pediatry, czyli lekarza specjalizującego się w profilaktyce, rozpoznawaniu i leczeniu chorób u dzieci. Szybka i trafna diagnoza pozwoli na wdrożenie odpowiedniego postępowania, a tym samym zwiększy szanse na skuteczność leczenia.

Jeśli zaobserwujesz u swojego dziecka jakiekolwiek niepokojące zmiany wyglądu czaszki, nie zwlekaj. Niezwłocznie udaj się z nim do pediatry. Lekarz – w zależności od wstępnej diagnozy – skieruje Was do odpowiedniego specjalisty lub samodzielnie zaplanuje leczenie dziecka. 

Jeśli chcesz mieć łatwy dostęp do pediatry, rozważ zakup Polisy Zdrowie Welbi – prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego, którego ofertę możesz zamówić na Welbi. Jeśli podpiszesz umowę i opłacisz składkę, to już od 69 zł miesięcznie będziesz mieć możliwość umówienia dziecka na wizytę w gabinecie lub skorzystania z e-konsultacji z pediatrą, lekarzem rodzinnym, internistą oraz e-konsultacji z 14 innymi specjalistami. Na wizytę u lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej będziesz czekać maksymalnie 1 dzień, a ze specjalistami skonsultujesz się z reguły w ciągu 3 dni roboczych.

W ramach wybranego pakietu otrzymasz też dostęp do badań laboratoryjnych, obrazowych i czynnościowych z listy przygotowanej przez ubezpieczyciela.

Zamów ofertę. Dowiedz się, co możesz zyskać, wybierając jeden z dostępnych pakietów.

Jak zbudowana jest czaszka noworodka?

Zanim przejdziemy do możliwych przyczyn występowania dolichocefalii, warto przypomnieć kilka informacji o budowie czaszki noworodka. W okresie życia wewnątrzmacicznego i w pierwszych miesiącach życia główka dziecka jest bardzo plastyczna, a przez to podatna na odkształcenia. Umożliwia to maluchowi przedostanie się przez ciasny kanał rodny, a po urodzeniu stosunkowo szybkie zwiększenie wymiaru czaszki. Odkształcenia główki powstające podczas porodu drogami natury są zwykle niewielkie i ustępują samoistnie w krótkim czasie. 

Obwód głowy urodzonego o czasie dziecka wynosi średnio 35 cm. W ciągu kolejnego roku zwiększa się on aż do 45 cm i sięga około 55 cm w życiu dorosłym. Równocześnie w bardzo szybkim tempie rozwija się ośrodkowy układ nerwowy malucha. W wieku 15 miesięcy wielkość mózgu dziecka stanowi niemal 65% masy mózgu osoby dorosłej. Tak szybkie zwiększanie obwodu i pojemności czaszki jest możliwe m.in. dzięki obecności szwów czaszkowych i ciemiączek. Struktury te, zbudowane z włókien łącznotkankowych, łączą ze sobą sąsiadujące, niezrośnięte jeszcze, kości czaszki. Wyróżnia się m.in.:

  • szew czołowy – przebiega między kośćmi czołowymi;

  • szew strzałkowy – łączy ze sobą kości ciemieniowe;

  • szew wieńcowy – łączy kości czołowe i kości ciemieniowe;

  • ciemiączko przednie – położone jest między kośćmi czołowymi i ciemieniowymi, na skrzyżowaniu szwu wieńcowego, czołowego i strzałkowego. Ma kształt rombu i wymiary sięgające nawet 3 × 5 cm. Ciemiączko przednie zmniejsza się i ostatecznie zarasta około 18. miesiąca życia;

  • ciemiączko tylne – znajduje się pomiędzy kośćmi ciemieniowymi a kością potyliczną. Jest niewielkie (ma około 1 cm) i zarasta do 4. miesiąca życia.

Wraz z wiekiem szwy czaszkowe ulegają zwapnieniu i zarastają do momentu osiągnięcia dojrzałości płciowej. Jeśli nastąpi to zbyt szybko, może dojść do zaburzenia wzrastania czaszki i jej deformacji, a w konsekwencji również do nieprawidłowego rozwoju mózgu.

Przyczyny występowania dolichocefalii

Dolichocefalia jest najczęściej konsekwencją położenia podłużnego miednicowego w okresie życia wewnątrzmacicznego. Deformacji głowy dziecka towarzyszyć mogą także zniekształcenia kończyn dolnych oraz kręcz szyi, które zwykle wymagają rehabilitacji. Wydłużenie i boczne spłaszczenie czaszki niekiedy rozwija się po urodzeniu. Zwykle obserwuje się je u dzieci urodzonych przedwcześnie, które przebywają przez długi czas w inkubatorze, ułożone na boku. Wcześniactwo jest więc czynnikiem ryzyka dolichocefalii.

Długogłowie może być konsekwencją kraniosynostozy, czyli przedwczesnego zrośnięcia się jednego lub więcej szwów czaszkowych. Kraniosynostoza występuje dość rzadko – dotyczy około 1 na 2500 noworodków. Może mieć postać izolowaną lub towarzyszyć innym wadom, np. zespołowi Huntera (mukopolisacharydozie typu II). 

Dolichocefalia – jakie badania wykonać?

Jeżeli główka Twojego dziecka jest wydłużona i spłaszczona po bokach, nie zwlekaj i zgłoś się z nim do pediatry. W pierwszej kolejności lekarz zbierze wywiad, czyli porozmawia z Tobą m.in. na temat przebiegu ciąży i porodu, rozwoju dziecka, sposobach pielęgnacji malucha i niepokojących objawach. Następnie przejdzie do badania fizykalnego, w trakcie którego oceni aktualny stan zdrowia dziecka. Szczególną uwagę poświęci ocenie kształtu, symetrii i wymiarów czaszki. Jeżeli uzna to za konieczne, może skierować dziecko na badania obrazowe – RTG lub tomografię komputerową głowy.

Jak należy postępować z dzieckiem z długogłowiem?

Postępowanie u dziecka z rozpoznaną dolichocefalią jest uzależnione od przyczyny deformacji. W przypadku kraniosynostozy konieczne może być leczenie operacyjne, polegające na endoskopowym przecięciu zrośniętych szwów czaszkowych lub na klasycznej operacji czaszki. Po zabiegu konieczne jest zwykle zakładanie dziecku kasku medycznego przez okres zalecony przez neurochirurga.

U dzieci z dolichocefalią wynikającą z położenia wewnątrzmacicznego lub długotrwałego leżenia na boku skuteczne okazują się specjalne poduszki. Nie tylko zmniejszają one deformację czaszki, ale wpływają także pozytywnie na rozwój ruchowy dziecka.

Maluchy, u których długogłowie jest jednym z elementów złożonych wad wrodzonych, powinny pozostawać pod opieką zespołu specjalistów. Oprócz pediatry w jego skład wchodzą często specjaliści neurochirurgii, otolaryngologii, chirurgii szczękowo-twarzowej i ortodoncji. Niezbędna jest zwykle również fizjoterapia, terapia logopedyczna, a niekiedy także opieka psychologa.

Jaki wpływ na zdrowie dziecka może mieć dolichocefalia?

Nieleczona dolichocefalia to nie tylko defekt kosmetyczny. Kraniosynostoza może prowadzić do uszkodzenia mózgu i podwyższenia ciśnienia wewnątrzczaszkowego, a tym samym istotnie wpłynąć na rozwój dziecka. Konsekwencjami choroby mogą być m.in.: padaczka, zaburzenia widzenia i niepełnosprawność intelektualna.

Źródła
  1. Bronfin D., Misshapen Heads in Babies: Position or Pathology?, „The Oschner Journal”, 2001, dostęp online: styczeń 2024, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3116745/. 
  2. Uchio Y. i in., Effects of continued positioning pillow use until a corrected age of six months on cranial deformation and neurodevelopment in preterm infants: A prospective case-control study, „Early Human Development”, 2020, dostęp online: styczeń 2024, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S037837822030270X?via%3Dihub
Author lek. Agnieszka Żędzian picture
Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. Systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

aloes-na-rany-jak-go-stosowac-co-warto-wiedziec
Zdrowie
1 min.
Aloes na rany - jak go stosować? Co warto wiedzieć?
30.10.2021
oklady-z-zywokostu-na-stawy-ostrogi-jak-zrobic
Zdrowie
2 min.
Okłady z żywokostu - na stawy, ostrogi. Jak zrobić?
24.01.2022
jak-dziala-woda-z-octem-jablkowym-pita-na-czczo
Zdrowie
2 min.
Jak działa woda z octem jabłkowym pita na czczo?
24.01.2022
Wysypka po antybiotyku
Zdrowie
1 min.
Wysypka po antybiotyku – domowe sposoby
03.06.2022
Popularne w kategorii Zdrowie
rozgrzewka-dla-dzieci-jak-powinna-wygladac
Fitness
2 min.
Rozgrzewka dla dzieci - jak powinna wyglądać?
30.07.2021
Konsultacja lekarska online
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.