Jak wygląda badanie na elektrolity Na i K? Normy, czym grozi niedobór
Niedobór elektrolitów sprzyja nieprzyjemnym objawom, np. zawrotom głowy, skurczom nóg czy zaburzeniom akcji serca, dlatego warto regularnie kontrolować ich poziom. Badania elektrolitów Na, K i innych sprawdzisz tzw. jonogramem. Dowiedz się, jak on wygląda i jak interpretować wyniki!
![d-dimery-co-to-jest-badanie-normy-wyniki](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/3vytJ383ngVyFvMjqJ9xg6/a82f8577473623ca9a8b0f1a16d87799/d-dimery-co-to-jest-badanie-normy-wyniki.jpg?w=1920&h=1285&fl=progressive&q=90&fm=jpg)
Co to są elektrolity?
Elektrolity to roztwory wodne jonów występujące naturalnie w organizmie człowieka, głównie w krwi, osoczu i płynach tkankowych. Stanowią one grupę pierwiastków o ważnych funkcjach dla optymalnej pracy całego ciała. Wśród tych o najważniejszym znaczeniu wymienia się m.in. sód i potas, ale także wapń, magnez, chlorki i fosforany.
Elektrolity Na i K pełnią względem siebie przeciwstawne funkcje, ale właśnie dzięki temu uzupełniają się i pozwalają zachować równowagę w przebiegu wielu procesów metabolicznych. Ich zadaniem jest przede wszystkim utrzymanie optymalnego napięcia elektrycznego w błonach komórkowych, które umożliwia sprawne przesyłanie impulsów nerwowych. Ze względu na zdolności przewodnictwa elektrolity odgrywają istotne role w przekazie informacji międzykomórkowej, dlatego niedobory Na i K czy innych jonów niekorzystnie wpływają na pracę wielu narządów.
Na poziom elektrolitów wpływają różne czynniki, np. hormony tarczycy czy dieta i styl życia.
Jak zbadać poziom elektrolitów?
Elektrolity Na i K możesz sprawdzić, wykonując tzw. jonogram. To jedno z podstawowych badań pozwalających na określenie poziomu elektrolitów w organizmie. Zleca się je w celu rozpoznania wielu schorzeń, u których podstaw leżą właśnie zaburzenia gospodarki elektrolitowej. Wśród dolegliwości spowodowanych nieprawidłowym poziomem tych pierwiastków są m.in.:
zawroty i bóle głowy,
osłabienie, senność, brak energii,
trudności w skupieniu uwagi,
bóle i kurcze mięśni,
kołatanie serca, wahania ciśnienia krwi,
obrzęki,
zwiększone pragnienie, biegunki, zaparcia.
Jeśli obserwujesz u siebie któryś z symptomów lub Twoje dziecko skarży się na któryś z nich, warto zdecydować się na szybki test w laboratorium. Badanie wykonuje się z próbki krwi pobranej z żyły.
Obserwacja reakcji swojego ciała dostarcza cennych informacji na temat tego, jak pracuje organizm, ale aby ustalić dokładny poziom i rodzaj pierwiastka wywołującego dolegliwości, poza wykonaniem jonogramu, dobrze jest otrzymane wyniki omówić z lekarzem rodzinnym, np. podczas teleporady.
Badanie na elektrolity sodu
Badanie stężenia sodu (Na) przebiega szybko i nie wymaga od Ciebie specjalnych przygotowań. Pobieranie próbki krwi (najczęściej z żyły łokciowej) odbywa się zwykle rano, kiedy jesteś na czczo, ale nie jest to warunek konieczny do powodzenia testu i uzyskania optymalnych wyników. Badanie Na na czczo najczęściej wykonuje się wówczas, jeśli w tym samym czasie mają być zrobione też inne badania, np. poziomu glukozy czy cholesterolu całkowitego.
Badanie elektrolitów Na możesz wykonać po posiłku lub w ciągu dnia, w zależności od wskazań lekarza, który zalecił jonogram. Skierowanie na jonogram dostaniesz podczas konsultacji nie tylko jeśli obserwujesz niepokojące objawy, ale także w przebiegu leczenia wielu chorób o różnym podłożu. Jonogram to cenne narzędzie monitorujące stan zdrowia i postępy leczenia. Dzięki niemu możesz też sprawdzić, czy Twoje elektrolity domowej roboty działają!
Badanie na elektrolity potasu
Pobieranie krwi w celu ustalenia poziomu potasu (K) w osoczu powinno odbywać się na czczo, dlatego badanie najlepiej wykonywać rano, przed śniadaniem czy poranną kawą. Poziom potasu w organizmie ma tendencję do dobowej zmienności, ale także uwarunkowany jest dietą i innymi czynnikami.
Przed badaniem wstrzymaj się przed paleniem, a wieczorem poprzedzającym poranny test unikaj alkoholu oraz dużego wysiłku fizycznego. Wszystkie tego typu zmienne mogą wpływać na wynik badania, a żeby otrzymać wymierne informacje na temat własnego zdrowia, dobrze jest postarać się o optymalne warunki do przeprowadzenia testu.
Elektrolity Na – normy
Mimo, że sód naturalnie występuje w organizmie, dobrze jest zadbać o odpowiednią podaż tego pierwiastka z zewnątrz, np. suplementując dietę czy modyfikując odpowiednio jadłospis. Wystarczająca ilość sodu w ciągu dnia, która zapewni optymalne warunki funkcjonowania organizmu, określa się na poziomie ok. 1500 mg dla osób dorosłych, cieszących się dobrym ogólnym zdrowiem. Normy elektrolitów Na, szacuje się w granicach 135 – 145 mmol/l [1].
Wyniki jonogramu skonsultuj z lekarzem, który podczas ich analizy weźmie pod uwagę stan Twojego zdrowia, potrzeby organizmu, wiek i obciążające Cię choroby. Zarówno niedobory, jak i zbyt wysoki poziom bywają przyczyną wielu dolegliwości psychosomatycznych.
Elektrolity K – normy
Prawidłowy poziom potasu mieści się w granicach 3,5–5 mmol/l. Patrząc na wynik swojego jonogramu, możesz zauważyć, czy znajduje się on w granicach normy. Omów z lekarzem nawet wynik prawidłowy. Jeśli wynik elektrolitów K jest w normie, może to oznaczać, że przyczyn Twoich dolegliwości należy szukać dalej w innych obszarach.
Wyniki badań elektrolitów Na i K
W efekcie działania czynników zewnętrznych i wewnętrznych w Twoim organizmie może dojść do zaburzeń poziomu elektrolitów. Zarówno nadmiar, jak i niedobór elektrolitów może wywoływać objawy.
Niedobór elektrolitów Na może powodować m.in.: nudności, złe samopoczucie, bóle głowy, splątanie, drgawki i obrzęki kończyn. Zdarza się, że zbyt mała ilość sodu bywa przyczyną śpiączki. W skrajnych przypadkach może nawet powodować śmierć.
Elektrolity Na w zbyt dużych ilościach w organizmie z kolei mogą być przyczyną takich objawów, jak: senność, zawroty i bóle głowy oraz silne uczucie pragnienia. Nadmiar Na zwiększa też ryzyko upadków wskutek zaburzeń równowagi.
Zaburzenia stężenia elektrolitów potasu (K) wywołują najczęściej objawy w postaci nieprawidłowości pracy serca.
- A. Wakil, A.L. Atkin, Postępowanie w zaburzeniach gospodarki sodowej, „Medycyna po Dyplomie” 2010, nr 19.
- B. Neumeister, Diagnostyka laboratoryjna, Edra Urban & Partner, Wrocław 2013.
- K. Ciechanowski, Hipo- i hipernatremia – przyczyny i zasady terapii, „Forum Nefrologiczne” 2011, nr 4.
- K. Korzeniowska i in., Zaburzenia gospodarki potasowej, „Farmacja współczesna” 2011, nr 4.
![Author Agata Oleszkiewicz picture](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/6KdAyHHp4sx4mBFvIseTCd/57dc7b150ef69b9bc4a0e47f70eecea7/Agata_Oleszkiewicz.jpg?w=100&h=100&fl=progressive&q=90&fm=jpg&fit=thumb)
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.
Najchętniej czytane
![bable-po-oparzeniu-po-ilu-dniach-znikaja-czym-smarowac](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/3emnAmuk1eufnAFMV74GJ2/fac262be68613e2064321455e3bcbbf4/bable-po-oparzeniu-po-ilu-dniach-znikaja-czym-smarowac.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb&f=face)
![oklady-na-goraczke-jak-robic-gdzie-przykladac](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/7dLexNKPw4wTHWV6fDvQr4/1cb2f1b198aaad560363e0dbc2d7580c/oklady-na-goraczke-jak-robic-gdzie-przykladac.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb&f=face)
![ugryzienie-biedronki-jak-wyglada-jak-leczyc](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/6J3Gm2w0BDt5KN9StSSdp3/fb032de8ab2c0f9adf2e55a6b1e491f9/ugryzienie-biedronki-jak-wyglada-jak-leczyc.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb&f=face)
![skurcz-w-stopie-jak-sie-go-pozbyc-co-robic](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/33mCqMZB3MqILUDawGiuIe/060a9e5834b5e1de3e2295f8f01bd047/skurcz-w-stopie-jak-sie-go-pozbyc-co-robic.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb&f=face)