Torbiel na nadgarstku – jak pozbyć się jej domowymi sposobami?

Co to jest ganglion nadgarstka? Jak go rozpoznać?

Ganglion nadgarstka to inaczej torbiel lub guzek o galaretowatej konsystencji. Najczęściej znajduje się na grzbiecie tej części dłoni, a niekiedy również na stronie dłoniowej tuż pod skórą. Jest bardzo dobrze wyczuwalny oraz uwidacznia się jako uwypuklenie w kształcie kulki. Skóra w miejscu powstania ganglionu ma taką samą barwę jak w innych miejscach, ale jest twardsza. Do tego torbiel jest łatwo przesuwalna i może się zmniejszać podczas odpoczynku lub zwiększać, gdy nadgarstek jest obciążany. Jeśli chodzi o zagrożenie spowodowane jej istnieniem, nie ma czego się obawiać. Gangliony są nieszkodliwe i nie kwalifikują się jako nowotwory.

Pracownicy biurowi, którzy używają klawiatury, kasjerzy stukający w kasę fiskalną, tenisiści, siłacze czy nawet mamy małych dzieci znajdują się w grupie ryzyka, u której może utworzyć się galaretowaty guzek. Zwykle nie towarzyszą mu żadne dolegliwości, ale bywa tak, że na skutek ucisku torbieli na nerwy pojawiają się parestezje (drętwienie) i zmniejszona siła mięśni. Może również wystąpić ból w obrębie nadgarstka oraz trudności w poruszaniu nim.

Aby zdiagnozować ganglion w nadgarstku, wskazana jest konsultacja z lekarzem, który wykona badanie palpacyjne. Kolejnym etapem jest badanie USG umożliwiające podskórne podanie leku ze sterydami w miejsce występowania guzka. W sytuacjach, gdy torbiel nadgarstka jest mało widoczna lub specjalista będzie chciał potwierdzić lub wykluczyć zwyrodnienie stawów, wykonuje się również badanie RTG. 

Ganglion na nadgarstku – przyczyny

Przyczyną powstania ganglionu nadgarstka są częste i długotrwałe przeciążenia, które prowadzą do nadwyrężenia ręki. Na skutek intensywnej pracy ręką mięśnie i więzadła ulegają niewielkim uszkodzeniom, czego następstwo stanowią obrzęk oraz zbieranie się dużej ilości płynu stawowego. Tym samym ganglion niejako wyrasta z tkanek miękkich, a jego wnętrze wypełnia wspomniany płyn, który rozciąga torebkę stawową. Jego zawartość jest pomniejszona o część wody, dlatego też jest gęstszy. Również zapalenia w obrębie struktur kostnych mogą wpływać na tworzenie się ganglionu. Ból stawów dłoni i obecność guzka często są ze sobą powiązane. 

Warto zaznaczyć, że obecność płynu w pochewce ścięgien mięśni nadgarstka i pomiędzy powierzchniami stawowymi nie jest sama w sobie niczym szkodliwym. Organizm bazuje jednak na homeostazie, czyli ogólnopojętej równowadze. Nadmiar płynu stawowego nie jest już zgodny z fizjologią, dlatego szukając ujścia, tworzy zgrubienie w postaci ganglionu nadgarstka. Ten z kolei może zniknąć samoistnie lub wymagać odpowiedniego leczenia.

Ganglion nadgarstka – leczenie

Po zdiagnozowaniu ganglionu nadgarstka wdraża się leczenie zachowawcze. Polega ono na: odciążaniu ręki, zaprzestaniu wykonywania ruchów, które mogły doprowadzić do jego powstania oraz nasilają dolegliwości, kinesiotapingu, a także kinezyterapii. Jeśli to nie przyniesie poprawy, leczenie kontynuowane jest podczas badania ultrasonograficznego. Lekarz pobiera wówczas płyn z ganglionu, aby go zmniejszyć. Następnie podaje lek zawierający kortykosteroidy o działaniu przeciwzapalnym. Ze względu na to, że torbiele nadgarstka mogą mieć charakter nawrotowy i pojawiać się cyklicznie, lekarze zalecają wdrożyć leczenie chirurgiczne. Polega ono na usunięciu guzka metodą operacyjną, która polega na wykonaniu nacięcia torebki stawowej i resekcji ganglionu, a następnie zszyciu rany. Okres rekonwalescencji wynosi niecały miesiąc, a w początkowym jej czasie nie wolno przeciążać operowanej ręki i należy umieścić ją w temblaku. Warto również regularnie spotykać się z fizjoterapeutą, który poprzez odpowiednie techniki i ćwiczenia zmniejszy napięcie mięśni i przywróci ręce pełną sprawność. Element leczenia stanowią zabiegi fizykoterapeutyczne (magnetoterapia, ultradźwięki i laseroterapia), mobilizacja blizny pooperacyjnej. 

Ganglion na nadgarstku – domowe sposoby

W przypadku torbieli na nadgarstku leczenie domowe nie zastąpi leczenia specjalistycznego. Czekając jednak na wizytę u lekarza, możesz poradzić sobie samodzielnie. Przede wszystkim staraj się nie obciążać ręki, jeśli zauważysz wypukłość na nadgarstku. Tym bardziej, jeśli czujesz ból podczas poruszania nią. Możesz również spróbować wykonać delikatny masaż, który pobudzi krążenie limfy i przyczyni się do wzmożonego przepływu płynu stawowego. Jeśli problem ganglionu Cię nie dotyczy, a znajdujesz się w grupie ryzyka – zadbaj o profilaktykę. Uprawiasz sport intensywnie angażujący dłonie i nadgarstki? Pamiętaj o odpowiedniej rozgrzewce i rozciąganiu po treningu. Przerwy w pracy biurowej, które urozmaicisz lekkimi ćwiczeniami na rozruszanie zastałych stawów, również są wskazane. 

1. M. Mastalerz (i in.), Torbiel galaretowata – postępowanie fizjoterapeutyczne, „Praktyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja” 2015, nr 59, s. 36–41.
2. J.Teh, Ocena ultrasonograficzna guzów tkanek miękkich ręki, „Journal of Ultrasonography” 2012, nr 12, s. 381–401.
3. A. Dębek, Z. Czyrny, P. Nowicki, Zmiany patologiczne ręki w badaniu ultrasonograficznym, „Journal of Ultrasonography” 2014, nr 14, s. 74–88.