Hipotonia – przyczyny, objawy, leczenie

Co to jest hipotonia?

Hipotonia to zaburzenie, które charakteryzuje się obniżonym ciśnieniem krwi. Ciśnienie tętnicze jest zmienne i zależy od wielu czynników, takich jak wiek, stan zdrowia, poziom aktywności fizycznej czy styl życia. Prawidłowe wartości wynoszą zazwyczaj 120-129 mmHg (ciśnienie skurczowe) i 80-84 mmHg (ciśnienie rozkurczowe).

Hipotonia jest diagnozowana, gdy ciśnienie skurczowe spada poniżej 100 mmHg, a ciśnienie rozkurczowe spada poniżej 60 mmHg. Szacuje się, że około 15% populacji może mieć ten problem.

Rodzaje hipotonii

Hipotonia może mieć różne przyczyny i występować w różnych postaciach. Wyróżnia się trzy główne rodzaje hipotonii: hipotonia pierwotna, hipotonia wtórna i hipotonia ortostatyczna.

Hipotonia pierwotna

Hipotonia pierwotna jest najczęściej występującym rodzajem hipotonii. Przyczyna tego zaburzenia jest często nieznana i może mieć podłoże genetyczne. Najczęściej dotyka osoby szczupłe i może występować przez długi czas bez wywoływania żadnych objawów.

Hipotonia wtórna

Hipotonia wtórna jest wynikiem innych chorób i stanów zdrowotnych. Może być spowodowana chorobami układu krążenia, takimi jak niewydolność serca, uszkodzenie układu nerwowego (takie jak choroba Parkinsona), niedoczynność tarczycy lub cukrzyca. Wywołują ją również infekcje, odwodnienie albo długotrwałe unieruchomienie. Bywa też skutkiem ubocznym przyjmowania niektórych leków lub nadużywania alkoholu.

Hipotonia ortostatyczna

Hipotonia ortostatyczna występuje, gdy dochodzi do nagłego spadku ciśnienia tętniczego krwi podczas zmiany pozycji z leżącej lub siedzącej na stojącą. Może to wywoływać objawy takie jak mdłości, osłabienie, mroczki przed oczami, zawroty głowy.

• Dowiedz się także, czym jest ciśnienie w oku i kiedy należy je sprawdzić. 

Przyczyny hipotonii

Hipotonia może mieć różne przyczyny. Wiążą się one z wymienionymi już rodzajami hipotonii więc najczęściej wynikają z:

• chorób układu krążenia;

• uszkodzenia układu nerwowego;

• niedoczynności tarczycy lub nadnerczy;

• infekcji lub odwodnienia;

• stosowania niektórych leków;

• nadużywania alkoholu.

Niskie ciśnienie pojawia się również w okresie ciąży. Jest to zjawisko fizjologiczne, ponieważ u przyszłych mam dochodzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych i zwiększenia objętości krwi, co prowadzi do obniżenia ciśnienia krwi.

Objawy hipotonii

O hipotonii nie mówi się tak często jak o nadciśnieniu tętniczym, jednak jej objawy również mogą utrudnić codzienne funkcjonowanie. Należą do nich: 

• zmęczenie i ospałość;

• zawroty głowy;

• trudności w utrzymaniu równowagi;

• osłabienie mięśni;

• problemy z koncentracją;

• zaburzenia rytmu serca;

• omdlenia;

• bladość skóry;

• zimne dłonie i stopy;

• nocne poty;

• szumy uszne;

• poczucie wewnętrznego niepokoju.

W niektórych przypadkach hipotonia może przebiegać bezobjawowo i być wykrywana tylko podczas rutynowych badań.

Diagnostyka hipotonii

Diagnostyka hipotonii polega na pomiarach ciśnienia tętniczego, badaniach neurologicznych, przeglądzie historii medycznej pacjenta oraz wykonaniu odpowiednich badań laboratoryjnych. 

Pomiar ciśnienia tętniczego jest podstawowym badaniem stosowanym do diagnozowania hipotonii. Polega na pomiarze ciśnienia skurczowego i rozkurczowego za pomocą mankietu i stetoskopu lub elektronicznego ciśnieniomierza.

Badania neurologiczne mogą być pomocne w identyfikacji ewentualnych uszkodzeń układu nerwowego. Przegląd historii medycznej pacjenta może dostarczyć istotnych informacji o ewentualnych chorobach lub czynnikach ryzyka związanych z hipotonią. Badania krwi mogą pomóc w wykluczeniu innych schorzeń – np. anemii – które mogą mieć podobne objawy.

Jak wygląda leczenie hipotonii?

Leczenie hipotonii zależy od przyczyny schorzenia i stopnia nasilenia objawów. W przypadku łagodnej hipotonii, ogólne zalecenia dotyczą poprawy stylu życia i wprowadzenia odpowiednich zmian dietetycznych. W poważniejszych przypadkach może być konieczne zastosowanie farmakoterapii, terapii fizycznej i rehabilitacji, jeśli hipotonia ma również wpływ na mięśnie. Podobnie jak w przypadku nadciśnienie tętniczego o charakterze pierwotnym, leczenie naturalne nie zawsze jest możliwe.

Istnieją również domowe sposoby, które mogą pomóc w regulacji ciśnienia tętniczego:

• właściwe nawodnienie organizmu – tj. picie ok. 2 l płynów dziennie – jest kluczowe dla utrzymania prawidłowego ciśnienia tętniczego. Należy pić odpowiednią ilość wody i unikać odwodnienia;

• unikanie skrajnych temperatur (zarówno zimą, jak i latem) pomoże utrzymać ciśnienie krwi na stabilnym poziomie;

• dieta bogata w składniki odżywcze – takie jak owoce, warzywa, pełnoziarniste produkty zbożowe i zdrowe tłuszcze może wspomagać zdrowie serca i ogólną kondycję organizmu;

• unikanie alkoholu i substancji uzależniających, takich jak papierosy, może pomóc w utrzymaniu stabilnego ciśnienia tętniczego.

• Dowiedz się też, czy kawa podnosi ciśnienie oraz czy imbir podnosi ciśnienie krwi!

Do jakiego lekarza udać się w przypadku hipotonii?

W przypadku osób z hipotonią ważne są regularne konsultacje z  lekarzem rodzinnym i monitorowanie stanu zdrowia. W przypadku hipotonii wtórnej, w zdiagnozowaniu przyczyny schorzenia, opracowaniu indywidualnego planu leczenia i udzieleniu niezbędnych wskazówek i porad przydatne mogą być konsultacje z endokrynologiem, kardiologiem lub innym specjalistą.