Niskie ciśnienie w ciąży – jakie są normy? Kiedy jechać do szpitala?

Niskie ciśnienie w ciąży – kiedy się pojawia i jakie są jego przyczyny?

Obniżenie ciśnienia w ciąży to naturalne zjawisko, które wynika z intensywnych zmian hormonalnych zachodzących w organizmie przyszłej mamy. Już na początku ciąży wzrasta stężenie progesteronu, który odpowiada m.in. za zwiększenie elastyczności naczyń krwionośnych. To powoduje obniżenie ciśnienia – głównie rozkurczowego – o ok. 10 mmHg. Trzeba pamiętać, że w ciąży rośnie także objętość krwi, co prowadzi do spowolnienia krążenia, a w konsekwencji do niższego ciśnienia krwi. Do tego stanu rzeczy może przyczynić się również anemia (niedokrwistość), czyli jedna z dość powszechnych dolegliwości w ciąży. Powodem bywa też odwodnienie spowodowane wymiotami, które mogą pojawić się w pierwszym trymestrze, a niekiedy towarzyszą kobietom przez całą ciążę. Co ciekawe, niedociśnienie czasem pojawia się na skutek nadmiernego wysiłku lub braku aktywności fizycznej. Długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej, czy nagła zmiana pozycji na stojącą także powodują niewłaściwy obieg krwi w organizmie i obniżenie ciśnienia tętniczego.

Przyjmuje się, że niskie ciśnienie w ciąży utrzymuje się przez około 26 tygodni, a potem wzrasta do prawidłowych wartości. Parametr ten kontrolowany jest podczas każdej wizyty u ginekologa, a wiele kobiet sprawdza go również w domu. Zbyt niskie ciśnienie u przyszłej mamy nie jest tak niepokojące jak nadciśnienie, jednak również wymaga uważnej obserwacji i podjęcia szybkich działań w razie wystąpienia innych objawów klinicznych.

Niskie ciśnienie w ciąży – normy

Optymalna wartość ciśnienia krwi u dorosłego człowieka nie powinna przekraczać 120/80 mmHg. Dla przyszłej mamy górna granica normy to 140/90 mmHg, a za dolną uważa się 90/60 mmHg. Należy jednak pamiętać, że u kobiet, które miały niskie ciśnienie już przed ciążą, wartość ta może spaść poniżej 90/60 mmHg i nie stanowi to powodu do niepokoju. Wysportowane osoby mają zazwyczaj niższe ciśnienie i – dopóki nie towarzyszą temu niepokojące objawy, takie jak mroczki przed oczami, senność czy zawroty głowy – nie trzeba się tym martwić. Należy jednak pamiętać, że interpretacja wyników zawsze jest po stronie lekarza prowadzącego ciążę. Aby utrzymać prawidłową wartość ciśnienia krwi, warto dbać o aktywność fizyczną i regularnie wykonywać bezpieczne ćwiczenia dla kobiet w ciąży.

Zbyt niskie ciśnienie w ciąży – jakie są objawy?

Niskie ciśnienie w ciąży nie jest tak niebezpieczne, jak nadciśnienie, jednak wywołuje szereg dokuczliwych objawów. Należą do nich m.in.:

• zawroty głowy;

• szum uszach;

• zaburzenia widzenia (mroczki przed oczami);

• osłabienie, senność i permanentne zmęczenie;

• bóle głowy;

• trudności z koncentracją;

• ochłodzenie skóry dłoni i stóp;

• kołatania serca.

W skrajnych przypadkach niskie ciśnienie w ciąży może prowadzić do chwilowego niedotlenienia mózgu i stanu przedomdleniowego lub omdlenia, które mogą poważnie zagrażać zdrowiu, a nawet życiu przyszłej mamy oraz jej dziecka. Nagłe omdlenia mogą spowodować niefortunne upadki, a w konsekwencji groźne urazy głowy lub ciężarnej macicy.

Niskie ciśnienie w ciąży – jak można je podnieść?

Istnieje wiele sposobów, aby w prosty i naturalny sposób podnieść ciśnienie krwi. Dobrym lekarstwem jest aktywność fizyczna, która nie tylko reguluje parametry, ale dotlenia organizm i zapobiega zbyt dużemu przyrostowi masy ciała przyszłej mamy. Ogromne korzyści przynosi np. joga w ciąży, która rozciąga mięśnie, a dodatkowo pomaga wyrównać oddech i głęboko się zrelaksować. 

Zbyt niskie ciśnienie można podnieść poprzez picie kawy. Wbrew obiegowym opiniom kawa w ciąży wcale nie jest szkodliwa, jednak przyszłe mamy powinny pić ją z umiarem. Przyjmuje się, że maksymalna dawka kofeiny dla kobiet w ciąży to 200–300 mg, co odpowiada 3–4 filiżankom espresso. Kofeiny nie należy dostarczać w postaci napojów energetycznych, ponieważ zawierają one inne substancje, które mogą mieć niekorzystny wpływ na przebieg ciąży.

Niskie ciśnienie w ciąży – kiedy należy udać się do szpitala?

Ciśnienie krwi to parametr, który warto kontrolować przez cały czas trwania ciąży. Jeśli będzie utrzymywało się na zbyt niskim poziomie, a do tego będą towarzyszyć mu niebezpieczne objawy, takie jak: zawroty głowy, zaburzenia widzenia, omdlenia, krwawienie z dróg rodnych czy inne niepokojące ciężarną objawy, należy udać się niezwłocznie do szpitala. Jeśli symptomy są bardzo niepokojące, warto zgłosić się do Izby Przyjęć, aby upewnić się, czy zdrowiu ciężarnej i  dziecka nie zagraża niebezpieczeństwo. Hospitalizacja może okazać się dobrym rozwiązaniem, jeśli konieczna będzie seria badań i dokładniejsza obserwacja.

1. H. Baston, Podstawy położnictwa. Najważniejsze zagadnienia, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Wrocław 2011.
2. H. Murkoff i in., W oczekiwaniu na dziecko, Wydawnictwo Rebis, Poznań 2015.
3. S. William i in., Księga ciąży, Wydawnictwo Mamania, Warszawa 2014.