account-icon
Obliczanie ubezpieczenia
Umów teleporadę
Welbi
ZdrowieChoroby 1 min.
Zweryfikowane przez eksperta

Jaki kaszel jest niepokojącym objawem? Jak rozpoznać rodzaj kaszlu?

Magda Habellek. Wiktor Trela15.03.2022Aktualizacja: 31.01.2023

Kaszel jest objawem wielu chorób – od zwykłego przeziębienia, przez COVID-19, po bardzo poważne schorzenia. Przewlekły kaszel zawsze jest powodem do niepokoju. Sprawdź, jak można rozpoznać rodzaj kaszlu i w jaki sposób należy leczyć każdy z nich.


kaszel-rodzaje-przyczyny
pexels

Polecane

afta-w-gardle-jakie-sa-objawy-jak-wyglada-leczenie
Zdrowie
2 min.
Afta w gardle - jakie są objawy? Jak wygląda leczenie?
24.01.2022
grzybica-po-antybiotyku-jak-jej-uniknac-objawy
Zdrowie
1 min.
Jak uniknąć grzybicy po antybiotyku?
30.05.2022
czy-zwapnienie-kosci-mozna-wyleczyc
Zdrowie
1 min.
Czym jest zwapnienie kości? Przyczyny, objawy, leczenie
09.05.2022
jak-wyleczyc-zoladek-po-antybiotyku
Zdrowie
1 min.
Jak wyleczyć żołądek po antybiotyku i jak go chronić przed niekorzystnym działaniem antybiotykoterapii?
30.05.2022
Spis treści
  1. Czym jest kaszel i jakie są jego rodzaje?
  2. Uporczywy kaszel u dorosłego – przyczyny
  3. Kaszel u dziecka i niemowlaka – jak sobie z nim radzić?
  4. Kaszel krtaniowy u dzieci – jak postępować w jego wypadku?
  5. Czym charakteryzuje się kaszel alergiczny?
  6. Kaszel suchy po rzuceniu palenia. Czy to niepokojący objaw?
  7. Jak należy leczyć mokry kaszel?
  8. Jak długo utrzymuje się kaszel po chorobie COVID-19?

Czym jest kaszel i jakie są jego rodzaje?

Kaszel to jeden z podstawowych odruchów obronnych organizmu. Jeśli rozpatrujemy jego mechanizm fizjologicznie, zauważamy, że jest on reakcją na podrażnienie układu oddechowego. W nosogardzieli, krtani, tchawicy i oskrzelach znajdują się tzw. punkty kaszlowe. Gdy są podrażnione, wówczas dochodzi do odruchu bezwarunkowego, jakim jest kaszel. Pojedyncze kaszlnięcie nie jest objawem chorobowym – może pojawiać się w wyniku impulsów pochodzących z jamy brzusznej, przepony czy opłucnej. 

Wszyscy wiemy, że kaszlem objawiają się infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych, jest on również formą reakcji alergicznej. W takich sytuacjach powodem do niepokoju będą duszący kaszel i problemy z oddychaniem. Natomiast przewlekły kaszel jest niekiedy sygnałem alarmowym od organizmu trawionego poważną chorobą. W żadnym wypadku nie możemy bagatelizować kaszlu. Należy go zdiagnozować u lekarza i leczyć jego przyczynę. 

Rodzaje kaszlu (nomenklatura medyczna):

  • kaszel ostry – trwa do 3 tygodni. Jest objawem zapalenia płuc lub zwykłego przeziębienia;

  • kaszel podostry – trwa od 3 do 8 tygodni;

  • kaszel przewlekły – trwa dłużej niż 8 tygodni i jest niepokojącym objawem. Jeśli cierpisz na ten rodzaj kaszlu, niezwłocznie udaj się do lekarza.

Przedstawiona powyżej klasyfikacja dotyczy czasu utrzymywania się objawów. Daje odpowiedź na pytanie, ile trwa kaszel. Poza tym istnieje jeszcze nazewnictwo potoczne, które odnosi się do sposobu, w jaki kaszlemy. Mowa wówczas np. o kaszlu duszącym, szczekającym kaszlu krtaniowym, przewlekłym kaszlu z flegmą itd. Jednak najczęściej pojawia się rozróżnienie na kaszel suchy i mokry. Dlaczego poprawna diagnoza tego objawu jest tak ważna? Ponieważ różne jego rodzaje świadczą o innym typie lub stopniu zaawansowania infekcji. Tylko w ten sposób można wdrożyć prawidłowe leczenie.

Uporczywy kaszel u dorosłego – przyczyny

Jak już wspomnieliśmy, ludzki organizm uruchamia ten mechanizm obronny w różnych sytuacjach. Dlatego, gdy pojawia się męczący kaszel i trwa kilka tygodni lub – co gorsza – miesięcy, należy reagować.

Poważne choroby objawiające się kaszlem i rodzaje tego kaszlu:

  • POChP – przewlekła obturacyjna choroba płuc – kaszel z flegmą;

  • astma oskrzelowa – napadowy kaszel oskrzelowy;

  • zapalenie zatok – kaszel z flegmą i katar;

  • nowotwór płuc – uporczywy kaszel z krwią;

  • choroby genetyczne – przetoka przełykowo-tchawicza, laryngomalacja, rozszczep krtani. Te choroby mogą powodować przewlekły kaszel u niemowlaka;

  • rozszerzenie oskrzeli – jednym z objawów jest żółta flegma podczas kaszlu;

  • gruźlica – uporczywy suchy kaszel u dorosłego;

  • mukowiscydoza.

Inne dolegliwości, których objawem jest kaszel, to:

  • infekcje wirusowe, w tym COVID-19 (w ciężkim przebiegu zakażenia pojawia się duszący kaszel) – kaszel suchy;

  • refluks żołądkowo-przełykowy (potocznie „zgaga”) – cofanie się treści żołądka powoduje odruch kaszlowy;

  • niewydolność serca i układu krążenia – kaszel w pozycji leżącej;

  • krztusiec – suchy kaszel.

Zła jakość powietrza oraz smog, również może być przyczyną kaszlu. Odruch odkrztuszania pojawia się, gdy przebywamy na zewnątrz. Może wystąpić także rano. Wówczas wynika z potrzeby oczyszczenia płuc z nagromadzonych pyłów. Z kolei kaszel na tle nerwowym to objaw nieswoisty i trudny do zdiagnozowania.

Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że kaszel może być skutkiem ubocznym przyjmowania niektórych leków, np. wybranych preparatów na nadciśnienie tętnicze. 

Kaszel u dziecka i niemowlaka – jak sobie z nim radzić?

Przyczyn kaszlu u dzieci jest wiele – od ciała obcego w gardle po poważne choroby układu oddechowego. Jednak pojawienie się tego objawu u malucha nie jest od razu powodem do niepokoju. Sporadyczny kaszel u niemowlaka może mieć różne powody – zła jakość powietrza, alergia, refluks po karmieniu piersią. Jednak pierwszą i podstawową przyczyną jest infekcja dróg oddechowych. Przy zwykłym katarze u dziecka może pojawić się rano mokry kaszel. 

U dziecka kaszel, który nie był poprzedzony innymi objawami infekcji, może być spowodowany:

  • ciałem obcym w drogach oddechowych – często świadczy o tym świszczący kaszel;

  • kontaktem z substancjami toksycznymi;

  • alergią – wówczas to kaszel alergiczny.

Kaszel krtaniowy u dzieci – jak postępować w jego wypadku?

Warto prawidłowo rozpoznawać rodzaje kaszlu u dzieci. Dzięki temu, zanim maluch trafi do pediatry, możemy zadziałać środkami, które mamy już w apteczce. Dla przykładu charakterystyczny szczekający kaszel u dziecka zwykle jest objawem zapalenia krtani. Na taki kaszel u niemowlaka i małego dziecka trzeba reagować natychmiast. 

Rozszerzone naczynia krwionośne w gardle mogą znacząco utrudniać oddychanie. Jeśli słyszymy u dziecka kaszel krtaniowy, który się nasila, należy umożliwić maluchowi oddychanie chłodnym powietrzem: otworzyć okno lub drzwi lodówki i natychmiast wezwać lekarza. Takie objawy u niemowlęcia mogą wymagać hospitalizacji.

Czym charakteryzuje się kaszel alergiczny?

Pojawiający się w określonych sytuacjach lub długo utrzymujący się kaszel często bywa objawem alergii. Organizm wystawiony na działanie alergenu reaguje naturalną reakcją obronną – często jest to właśnie suchy kaszel. Najczęściej powodować go mogą alergeny zarówno wziewne. Zwykle ten objaw występuje, gdy mamy stały kontakt z substancją drażniącą układ odpornościowy. W takiej sytuacji możemy cierpieć na ciągły kaszel, nie mając świadomości, że wystarczy usunąć alergen z otoczenia, by męczący objaw ustąpił. Jeśli jest to kaszel suchy, duszący a towarzyszą mu: łzawienie oczu, świąd, cieknący katar, wysypka lub kichanie, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że jest to wynik kontaktu z alergenem.

Kaszel suchy po rzuceniu palenia. Czy to niepokojący objaw?

Nigdy nie jest za późno na rzucanie palenia, ale im szybciej się na to zdecydujesz, tym lepiej. Palenie tytoniu jest jedną z najczęstszych przyczyn zachorowania na nowotwory płuc. Osoby nałogowo palące papierosy mają charakterystyczny suchy, męczący kaszel. To dobry objaw, którego nie powinno się powstrzymywać.

Kaszel po rzuceniu palenia zwykle jest suchy, a następnie mokry i z flegmą. W ten sposób płuca oczyszczają się i rozpoczyna się ich normalna praca, niezakłócana dymem tytoniowym. Czy wiesz, że płuca osoby palącej po kilku latach regenerują się do stanu sprzed nałogu? Jeśli palisz – rzuć nałóg jak najszybciej. Twój organizm będzie miał jeszcze szansę cofnąć – częściowo lub całkowicie – proces degradacji spowodowany nałogiem.

Jak należy leczyć mokry kaszel?

Mokry kaszel nazywany jest również produktywnym. Oznacza to, że powoduje on odkrztuszanie wydzieliny nagromadzonej w drogach oddechowych. Znajdują się w niej bakterie i zanieczyszczenia, które w ten sposób są usuwane z organizmu. W kaszlu produktywnym stosuje się leki wykrztuśne, które wspierają odkrztuszanie wydzieliny oskrzelowej. Najczęściej są to preparaty rozrzedzające wydzielinę, które intensyfikują odruch kasłania. Nie powinno się ich stosować przed snem, ponieważ kaszel będzie zakłócał odpoczynek. Dorośli otrzymują tabletki lub syropy wykrztuśne, natomiast pediatrzy ostatnio proponują małym pacjentom lizaki. 

Kaszel mokry u dziecka i dorosłego można leczyć za pomocą leków do nebulizacji. Inhalacje są bardzo skuteczne ze względu na fakt, że substancje aktywne są podawane wziewnie i szybciej trafiają do układu oddechowego.

Jak długo utrzymuje się kaszel po chorobie COVID-19?

Koronawirus SARS-COV-2 może wywoływać chorobę COVID-19. Jest to infekcja wirusowa, objawiająca się m.in. suchym, duszącym kaszlem, podwyższoną temperaturą ciała i złym samopoczuciem. Zdarza się, żę infekcja kończy się zapaleniem płuc, które bywa stanem zagrożenia życia. U pacjentów, którzy przeszli Covid–19 i powikłania w postaci zapalenia płuc, obserwuje się przewlekły, suchy kaszel jeszcze długo po ustąpieniu innych objawów.

Kaszel po covidzie utrzymuje się nawet przez kilka tygodni i wymaga specjalistycznego leczenia. U pacjentów po ciężkim przebiegu mogą pojawiać się jeszcze przez jakiś czas duszności i powysiłkowe problemy z oddychaniem. Poza leczeniem farmaceutykami zaleca się regularne ćwiczenia oddechowe. U większości ozdrowieńców kaszel zanika samoistnie po kilku, kilkunastu tygodniach.

Źródła
  1. Porter R., Kaplan J., Homeier B. (red.), The Merck manual. Objawy kliniczne: praktyczny przewodnik diagnostyki i terapii, Wrocław 2010.
  2. Ptak K., Cichocka-Jarosz E., Kwinta P., Kaszel przewlekły u dzieci, „Developmental Period Medicine” 2018, XXII, 4.
  3. Rakoczy I., Kuna P., Panek M., Kaszel – czy to tylko problem kliniczny? Diagnoza i terapia kaszlu przewlekłego. „Pneumonologia Polska” 2020, 1(4), s. 2014–224.
  4. Krenke R. i in., Postępowanie w kaszlu u osób dorosłych – rekomendacje.
  5. Matczak D., Jakubowska-Pietkiewicz E.M., Dwa oblicza kaszlu – zasady rozpoznawania i leczenia kaszlu suchego i wilgotnego, „Klinika Pediatryczna” 2019, 27(3).
Author Magda Habel picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

gesty-sluz-w-ciazy-co-oznacza
Zdrowie
1 min.
Gęsty śluz w ciąży. Kiedy się pojawia i na co wskazuje?
09.05.2022
skurcz-w-stopie-jak-sie-go-pozbyc-co-robic
Zdrowie
1 min.
Skurcz w stopie - jak się go pozbyć? Co robić?
29.10.2021
aloes-na-rany-jak-go-stosowac-co-warto-wiedziec
Zdrowie
1 min.
Aloes na rany - jak go stosować? Co warto wiedzieć?
30.10.2021
uczulenie-na-plyn-do-plukania-jak-wyglada
Zdrowie
2 min.
Uczulenie na płyn do płukania - jak wygląda?
28.10.2021
Popularne w kategorii Zdrowie
szalwia-na-gardlo-jak-ja-stosowac-pic-czy-plukac
Zdrowie
2 min.
Szałwia na gardło - jak ją stosować? Pić czy płukać?
28.10.2021
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Pakiety medyczne
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Kim jesteśmy

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.