Przeziębienie w ciąży. Co powinnaś wiedzieć?

Objawy przeziębienia w ciąży 

Objawy przeziębienia budzą lęk każdej przyszłej mamy. Ryzyko rozwoju infekcji wzrasta szczególnie w okresie jesienno-zimowym. W grupie ryzyka znajdują się głównie kobiety z obniżoną odpornością i chorujące przewlekle na schorzenia wpływające na układ immunologiczny. Zakażeniu sprzyja również przebywanie w dużych skupiskach ludzi i brak zachowania odpowiedniej higieny rąk. 

Klasyczne objawy przeziębienia to: 

• stan podgorączkowy lub gorączka; 

• osłabienie i zmęczenie; 

• ból głowy i gardła; 

• katar i uczucie niedrożności zatok; 

• kaszel; 

• dreszcze;

• osłabienie apetytu.

Pierwsze dolegliwości pojawiają się po kilkunastu godzinach od zakażenia wirusem i z upływem czasu stają się coraz bardziej intensywne. Ostre objawy zwykle utrzymują się 2–3 dni, a następnie stopniowo ustępują. W przeciwieństwie do grypy przeziębienie ma łagodny przebieg, a powrót do zdrowia następuje po 7 dniach. Jeśli jednak po 3 dniach objawy nadal utrzymują się lub nasilają, ciężarna powinna zasięgnąć pilnej konsultacji z lekarzem. Wysoka gorączka stanowi zagrożenie dla rozwoju, a nawet dla życia płodu. 

Jak leczyć przeziębienie w ciąży?

W przypadku kobiet w ciąży leczenie przeziębienia należy włączyć nawet w przypadku lekkiej infekcji. W takiej sytuacji wystarczające są leki dostępne bez recepty. Należy jednak pamiętać, by wybierać środki bezpieczne dla kobiet w ciąży i dopasowane do danego trymestru. Większość preparatów nie jest jednak zalecana w ciąży. Przyjęte nawet w minimalnej dawce, mogą zaszkodzić dziecku. Dlatego kupując konkretny środek farmakologiczny, warto zasięgnąć porady farmaceuty lub lekarza.

Jedną z podstawowych i najbezpieczniejszych substancji na przeziębienie dla przyszłych mam jest paracetamol. Środek ma działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Paracetamol w ciąży może być przyjmowany w normalnej dawce do 4 razy na dobę. Zwykły ból głowy w ciąży również może być łagodzony środkiem zawierającym paracetamol. Lek ten nie ma jednak działania przeciwzapalnego, dlatego nie przyniesie ulgi w uczuciu zatkanych zatok. Na katar polecane są natomiast inhalacje z soli fizjologicznej i płukanie nosa wodą morską. Regularnie powtarzany zabieg pomoże udrożnić zatoki z zalegającej wydzieliny i zmniejszy obrzęk błony śluzowej. Wzmacnianie organizmu można dodatkowo wspomóc, przyjmując witaminę C lub preparaty z propolisem. Do płukania gardła ciężarnej polecana jest szałwia, która ma działanie antyseptyczne i antybakteryjne. Ulgę przyniesie również napar z rumianku. Wybierając aerozol lub tabletki do ssania, należy sięgnąć po preparaty zawierające chlorheksydynę lub benzydaminę. 

Środki niewskazane dla kobiet w ciąży

Ciąża wyklucza stosowanie wielu środków na przeziębienie. Przyszła mama nie powinna przyjmować leków zawierających ibuprofen, pseudoefedrynę, ketoprofen, kwas salicylowy. Zalecenia te dotyczą również ziół. W ciąży nie należy pić naparów z: krwawnika pospolitego, piołunu, mięty, lubczyku, aloesu, bylicy, żeń-szenia, cząbru, szałwii (zioło to może być stosowane tylko jako płukanka).

Domowe sposoby na przeziębienie w ciąży

Powrót do zdrowia warto wspierać naturalnymi sposobami. Przyszła mama powinna przede wszystkim zadbać o nawodnienie organizmu. Lekarze zalecają, aby szczególnie podczas infekcji wirusowej pić duże ilości wody. Podstawą we wzmacnianiu organizmu jest dieta. Przeziębienie sprzyja osłabieniu apetytu, dlatego warto postawić na posiłki lekkostrawne, ale pełnowartościowe. Dobrym wyborem są zupy. Dieta powinna również obfitować w sezonowe warzywa i owoce.

Zalecane jest również picie naparów z lipy i imbiru, które są naturalnym remedium na gorączkę i stany zapalne organizmu. Pomagają również w łagodzeniu bólu gardła, krtani. Jeśli przyszła mama obawia się przyjęcia środków farmakologicznych, może sięgnąć po domowy specyfik stosowany przez babcie – syrop z czosnku lub cebuli. Intensywny smak leku można złagodzić, dodając łyżkę miodu. Bardzo ważny jest odpoczynek. Sen okazuje się najlepszym sposobem na regenerację organizmu, tym bardziej walczącego z wirusem. 

Powikłania przeziębienia w ciąży

Wpływ infekcji wirusowej odpowiedzialnej za grypę lub przeziębienie nie jest do końca znany. O ile lekki stan zakażenia wirusowego nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla dziecka, tak ciężki przebieg grypy lub przeziębienia z wysoką gorączką zwiększa ryzyko poronienia, przedwczesnego porodu czy wystąpienia zaburzeń rytmu serca u dziecka.. Należy pamiętać, że przeziębienie może przerodzić się w znacznie poważniejszą chorobę, np. w zapalenie oskrzeli lub zapalenie płuc, a te stanowią poważne zagrożenie również dla zdrowia dziecka. 

Profilaktyka przeziębienia w ciąży

Zarówno przeziębieniu, jak i grypie można skutecznie zapobiec. Przyszła mama szczególnie w okresie wysokiej zachorowalności powinna unikać przebywania w skupiskach ludzi. Po każdym powrocie do domu należy pamiętać o dokładny umyciu rąk mydłem. Przebywając na zewnątrz, po dotknięciu klamki, poręczy i innych powierzchni, nie należy dotykać twarzy, a szczególnie ust. W okresie jesienno-zimowym przyszła mama powinna zadbać o właściwy ubiór, natomiast latem unikać przeciągów, które są bardzo zdradliwe. Ciężarne, szczególnie z osłabioną odpornością i często borykające się z infekcjami, powinny rozważyć szczepienie przeciwko grypie.

Szczepienia przeciw grypie w ciąży

Pierwsze wzmianki lekarzy o szczepieniu kobiet w ciąży przeciw grypie pojawiły się w 1960 roku. Jednak dopiero w 1990 Amerykański Komitet Doradczy do spraw Szczepień Ochronnych wydał zalecenia dotyczące przeprowadzania szczepień ciężarnych z uwagi na wysokie ryzyko rozwoju u nich powikłań pogrypowych. Początkowo szczepionka była rekomendowana jedynie dla kobiet będących w trzecim trymestrze ciąży. W 2004 roku komitet wydał rekomendację szczepienia dla wszystkich kobiet ciężarnych. Szczepienie przeciwko grypie w wielu przypadkach może uratować zdrowie przyszłej mamy oraz prawidłowy rozwój, a nawet życie płodu. Niestety ze względu na słabą edukację na ten temat procent zaszczepionych ciężarnych jest niski. 

Szczepionka powinna być przyjęta szczególnie w okresie występowania zachorowań na grypę. Pomimo wielu badań nad bezpieczeństwem szczepionek wśród kobiet budzą one lęk. Warto jednak wiedzieć, że korzyści ochronne szczepionki wobec dziecka i matki zdecydowanie przeważają ryzyko powikłań, czemu dowodzą liczne badania. Jednym z ich autorów jest profesor K. Zaman, który prowadził badania na grupie 172 zaszczepionych kobiet. Wykazał on, że u 36% matek infekcja przebiegała bez gorączki, a ryzyko rozwoju grypy u dzieci zaszczepionych matek spadło o 63%. Ponadto u 88% kobiet wykształciły się przeciwciała ochronne [1]. Powyższe dane świadczą o sporej skuteczności szczepienia i do niego zachęcają.