Umów teleporadę
Welbi
ZdrowieChoroby 1 min.
Zweryfikowane przez eksperta

Zespół jelita krótkiego – rozpoznanie i zalecenia

Emilia Kruszewskalek. Agnieszka Żędzian23.04.2024Aktualizacja: 23.04.2024

Zespół jelita krótkiego to stan, w którym część jelita cienkiego nie uczestniczy w pasażu pokarmu. Może być konsekwencją chorób lub resekcji części narządu, np. z powodu niedokrwienia. Po operacji występuje zespół charakterystycznych objawów ze strony układu pokarmowego. Zespół jelita krótkiego wymaga od pacjenta przestrzegania zaleceń dotyczących etapów żywienia i stosowania suplementacji. Wynika to z wysokiego ryzyka powikłań.


zespol-krotkiego-jelita-jak-go-rozpoznac-i-leczyc
Pixabay.com

Polecane

bable-po-oparzeniu-po-ilu-dniach-znikaja-czym-smarowac
Zdrowie
1 min.
Bąble po oparzeniu - po ilu dniach znikają? Czym smarować?
30.07.2021
skurcze-szyi-jakie-sa-przyczyny-co-robic
Zdrowie
2 min.
Skurcze szyi - jakie są przyczyny? Co robić?
24.01.2022
toczen-na-rekach-co-to-za-choroba
Zdrowie
1 min.
Toczeń na rękach – dowiedz się, czym jest ta choroba
10.05.2022
swedzace-uszy-w-srodku-na-zewnatrz-u-dziecka
Zdrowie
2 min.
Swędzące uszy - w środku, na zewnątrz, u dziecka
24.01.2022
Spis treści
  1. Zespół jelita krótkiego – co to jest?
  2. Możliwe powikłania zespołu jelita krótkiego
  3. Objawy zespołu jelita krótkiego
  4. Diagnostyka zespołu jelita krótkiego
  5. Jak przebiega leczenie zespołu jelita krótkiego?
  6. Zespół krótkiego jelita – dieta i zalecenia żywieniowe

Zespół jelita krótkiego – co to jest?

Zespół krótkiego jelita to stan, w którym część jelita cienkiego zostaje wyłączona z funkcjonowania. Jedną z jego przyczyn jest chirurgiczne usunięcie części lub całego jelita cienkiego. Najczęściej przyczynami resekcji są: martwica powypadkowa, martwica pochodzenia naczyniowego (np. zator, zakrzep żylny) lub stany chorobowe, m.in.: choroba Leśniowskiego-Crohna, skręt lub niedrożność jelit, choroby nowotworowe. Wśród przyczyn eksperci wskazują również na ciężkie zaburzenia wchłaniania, przetoki i zrosty na jelitach, które doprowadziły do miejscowego niedokrwienia. 

Możliwe powikłania zespołu jelita krótkiego

Zespół jelita krótkiego poważnie zaburza procesy wchłaniania składników pokarmowych. Prowadzi to do rozwoju niedożywienia i odwodnienia, czego skutkiem są niedobory mikro- i makroelementów. U osób z zespołem jelita krótkiego dochodzi do trwałego upośledzenia wchłaniania witamin A, B12, D, E i K. Bardzo często mamy do czynienia z niedokrwistością (anemią), najczęściej z powodu niedoboru żelaza. 

Osoby z zespołem jelita krótkiego powinny pozostawać pod stałą opieką specjalistów, m.in. gastroenterologa i dietetyka. Jeśli należysz do tej grupy pacjentów, miej komfort regularnego kontaktu z lekarzem, który będzie monitorował Twój stan zdrowia. W tym celu udaj się do lekarza rodzinnego po skierowanie do gastroenterologa. Rozważ również nawiązanie współpracy z dietetykiem. 

Jeśli chcesz mieć łatwy i szybki dostęp do lekarza rodzinnego, internisty i nawet 39 innych specjalistów, kup prywatne ubezpieczenie zdrowotne, którego ofertę można zamówić na Welbi. Polisa Welbi Zdrowie w ramach miesięcznej składki od 239 zł miesięcznie za pakiet OCHRONA GOLD da Ci możliwość:

  • Konsultacji z lekarzem pierwszego kontaktu w ciągu 24 godzin,

  • Konsultacji specjalistycznej (e-konsultacji lub wizyty stacjonarnej w gabinecie) w ciągu przeważnie 3 dni roboczych,

  • Wykonania łącznie blisko 300 badań laboratoryjnych, obrazowych i czynnościowych, w tym kolonoskopii i gastroskopii oraz badań krwi pod kątem stężenia pierwiastków w organizmie, 

  • Wykonania profilaktycznego przeglądu stanu zdrowia raz do roku w wersji dla kobiet lub dla mężczyzn. 

Zamów na Welbi ofertę pakietu OCHRONA GOLD i sprawdź, z jakich usług medycznych i na jakich zasadach można korzystać w ramach Polisy Zdrowie Welbi. Dowiedz się, jak to prywatne ubezpieczenie zdrowotne może wesprzeć Cię w zachowaniu zdrowia lub jego odzyskaniu. 

Wśród powikłań zespołu krótkiego jelita eksperci wskazują na: kamicę nerkową, kamicę pęcherzyka żółciowego, niewydolność wątroby, niewydolność nerek. Powikłania te rozwijają się najczęściej na skutek nieprzestrzegania zaleceń dotyczących żywienia i suplementacji. Natomiast zespół krótkiego jelita u dzieci wiąże się głównie z powikłaniami wynikającymi z żywienia pozajelitowego. W grupie ryzyka szczególnie znajdują się niemowlęta i małe dzieci, u których utrzymanie cewnika jest bardzo trudne w związku z ekspresją maluchów. W grupie powikłań u dzieci eksperci wymieniają: przewlekłą chorobę wątroby, zastój żółci, posocznicę (rozwijającą się m.in. na skutek zakażenia np. treścią kałową), zakrzepicę. 

Objawy zespołu jelita krótkiego

Objawy zespołu jelita krótkiego pojawiają się tuż po operacji usunięcia jelita i wynikają z rozregulowania pracy układu pokarmowego. Skutkami tego są: biegunka, ból brzucha, utrata masy ciała w bardzo krótkim czasie, osłabienie. Dysfunkcja jelit bywa również przyczyną bolesnych wzdęć brzucha. Zespół jelita krótkiego wynika z upośledzenia wchłaniania składników odżywczych i wody. Konsekwencją tego są niedobory odżywcze i ryzyko odwodnienia. W dłuższej perspektywie zbyt niska podaż witamin i minerałów skutkuje pogorszeniem kondycji skóry, nadmiernym wypadaniem włosów, osłabieniem odporności.

Diagnostyka zespołu jelita krótkiego

Zespół jelita krótkiego jest często skutkiem resekcji jelita. Dlatego pacjent powinien być o tym poinformowany podczas hospitalizacji przed zabiegiem usunięcia części jelita. Pierwsze objawy występują po kilku godzinach od operacji. W związku z tym leczenie polegające na modyfikacji żywienia wdrażane jest jeszcze podczas pobytu pacjenta w szpitalu. Wracając do domu, pacjent powinien być wyedukowany w zakresie sposobu odżywiania, możliwych objawów i skutków nieprzestrzegania zaleceń. 

Jak przebiega leczenie zespołu jelita krótkiego?

Leczenie zespołu jelita krótkiego opiera się przede wszystkim na diecie i suplementacji zapobiegającej niedoborom i odwodnieniu. W przypadku wysokiego ryzyka niedoboru witamin u chorego stosowana jest comiesięczna suplementacja pozajelitowa. Jeśli istnieje ryzyko powstania owrzodzeń żołądka lub dwunastnicy, terapia obejmuje farmakologię z użyciem antagonistów receptorów histaminowych i inhibitorów pompy protonowej. U pacjentów z zaburzeniami wydzielania żółci stosowane są leki, np. kwas ursodeoksycholowy. Natomiast w przypadku występowania przewlekłych biegunek przyjmuje się leki przeciwbiegunkowe, np. loperamid. 

Z uwagi na niestabilność działania jelita w zespole jelita krótkiego wszystkie leki, łącznie z preparatami przeciwbiegunkowymi, mogą być stosowane tylko po konsultacji z lekarzem. 

Zespół krótkiego jelita – dieta i zalecenia żywieniowe

Wskazówki dla osób z zespołem krótkiego jelita zachowują ważność około 2 lat. To średni czas potrzebny na adaptację jelita po częściowej resekcji. Zalecenia żywieniowe eksperci dzielą na trzy fazy:

  • faza ostra – to czas pooperacyjny, który trwa do 4 tygodni. Faza ostra zakłada całkowite żywienie pozajelitowe, które ma na celu ustabilizowanie stanu pacjenta po operacji; 

  • faza adaptacji – polega na żywieniu pozajelitowym i wprowadzaniu żywienia doustnego;

  • faza przewlekła – opiera się na diecie opracowanej przez specjalistę. Zalecane jest przyjmowanie od 6 do 10 małych posiłków w ciągu dnia. W fazie przewlekłej dopuszczalne jest żywienie dojelitowe

Dieta po operacji jelita opiera się na produktach lekkostrawnych, przyrządzonych metodą gotowania lub pieczenia. Unikaj żywności surowej, wysoko przetworzonej i ciężkostrawnej. W jadłospisie powinny się znaleźć produkty, które nie będą obciążać układu pokarmowego i nasilać objawów.

W związku z wysokim ryzykiem niedoborów witaminowych i mineralnych zalecenia żywieniowe w zespole jelita krótkiego obejmują pozajelitową lub doustną suplementację, która stanowi jednocześnie element leczenia. Suplementacja powinna być opracowana indywidualnie dla każdego pacjenta przez lekarza.

Źródła
  1. F. Navarro i in., Zespół jelita krótkiego: powikłania, leczenie i zagadnienia nierozstrzygnięte, „Pediatria po Dyplomie”, 2010, 14(6), s. 71–82.
  2. M. Dec i in., Niedokrwistość w przebiegu zespołu krótkiego jelita – opis przypadku, Family Medicine & Primiary Care Review, 2012, 14(2), s. 306–308.
  3. J. Laskowska, Żywienie pozajelitowe u dzieci, „Farmacja Polska”, 2009, 65(7), s. 499–504.
  4. M. Włochal, M. Grzymisławski, Nowe trendy leczenia żywieniowego w przypadku nieswoistych chorób zapalnych jelit, „Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne”, 2016, 6(2), s. 149–158.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

aloes-na-rany-jak-go-stosowac-co-warto-wiedziec
Zdrowie
1 min.
Aloes na rany - jak go stosować? Co warto wiedzieć?
30.10.2021
Wysypka po antybiotyku
Zdrowie
1 min.
Wysypka po antybiotyku – domowe sposoby
03.06.2022
Zielona bakteria na paznokciu
Zdrowie
1 min.
Zielona bakteria na paznokciu - leczenie domowe
31.10.2021
uczulenie-na-plyn-do-plukania-jak-wyglada
Zdrowie
2 min.
Uczulenie na płyn do płukania - jak wygląda?
28.10.2021
Popularne w kategorii Zdrowie
dieta-po-kolonoskopii-czego-nie-wolno-jesc
Odżywianie
3 min.
Jak wygląda dieta po kolonoskopii? Co jeść, a czego unikać?
19.05.2021
Konsultacja lekarska online
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.