Zaloguj się

Umów teleporadę
ZdrowieAlergie 1 min.
Zweryfikowane przez eksperta

Alergia – co to takiego i jak sobie z tym radzić?

Marta Drzazga

lek. Agnieszka Żędzian

28.07.2022

Aktualizacja: 07.10.2022

Alergia to nadwrażliwość układu odpornościowego człowieka na substancje zwane alergenami. Niepożądaną reakcję – np. łzawienie oczu, katar sienny czy duszności – mogą wywołać substancje pokarmowe, pyłki roślin, materiały lub sierść zwierząt. Niektóre uczulenia nie powodują praktycznie żadnych objawów, a inne mogą prowadzić do tzw. wstrząsu anafilaktycznego, który bezpośrednio zagraża życiu. W każdym przypadku warto skonsultować się z lekarzem i wykonać niezbędne testy alergiczne. Sprawdź, co jeszcze warto wiedzieć na temat przypadłości, jaką jest alergia i jak sobie z nią radzić.


alergia-przyczyny-objawy-rodzaje-leczenie
pexels

Polecane

alergia-na-psa-jakie-sa-objawy-jak-sobie-radzic
Zdrowie
1 min.
Uczulenie na psa – przyczyny, objawy i sposoby radzenia sobie z alergią
08.12.2021
alergia-skorna-jakie-sa-objawy-jak-ja-zlagodzic
Zdrowie
2 min.
Alergia skórna – jak się objawia i w jaki sposób można ją łagodzić?
19.05.2021
nietolerancja-laktozy-jakie-sa-typowe-objawy
Zdrowie
2 min.
Nietolerancja laktozy - jakie są typowe objawy?
28.10.2021
czy-wapno-pomaga-na-alergie-co-warto-wiedziec
Zdrowie
1 min.
Czy wapno pomaga na alergię? Co warto wiedzieć?
29.10.2021
Spis treści
  1. Alergia – co to takiego i skąd się bierze?
  2. Rodzaje alergii
  3. Alergia wziewna
  4. Alergia pokarmowa
  5. Alergia kontaktowa
  6. Alergia – jakie są jej najczęstsze objawy?
  7. Alergia – jak ją leczyć?

Alergia – co to takiego i skąd się bierze?

Termin „alergia” pochodzi z języka greckiego i jest złożeniem dwóch słów: allos (inny) oraz ergos (reakcja). Jest to nadmierna reakcja układu odpornościowego człowieka na związki organiczne zwane alergenami. Organizm zdrowego człowieka ignoruje pyłki traw czy sierść psa, natomiast system immunologiczny osoby uczulonej rozpoznaje je jako wroga. Bezpośredni kontakt z alergenem uwalnia histaminę, czyli substancję odpowiedzialną za szereg uciążliwych symptomów, do których należą m.in. wysypka, katar sienny czy łzawienie oczu. Alergia – bez względu na swoją przyczynę – może trwać nawet całe życie. Nie ma tutaj reguły – niektóre uczulenia łagodnieją wraz z wiekiem, a inne w miarę upływu czasu stają się coraz bardziej dokuczliwe. Nietolerancje pokarmowe dotyczące niemowląt lub małych dzieci – np. uczulenie na białko mleka krowiego – bardzo często mają charakter przejściowy. W rozpoznaniu przyczyny problemu pomagają testy alergiczne przeprowadzone na skórze lub wykonywane na podstawie próbki krwi. 

Rodzaje alergii

Specjaliści wyróżniają kilka podstawowych rodzajów alergii: wziewną, pokarmową oraz kontaktową. Taki podział został ustalony na podstawie przyczyn powstawania uczulenia

Alergia wziewna

Przyczyną uczuleń wziewnych są substancje obecne w powietrzu stale lub sezonowo. Objawy typowe dla alergii pojawiają się wtedy, gdy związki, które organizm danej osoby rozpoznaje jako wrogie – np. pyłki traw lub kurz – dostaną się do niego poprzez drogi oddechowe. Do najpopularniejszych alergenów, które są odpowiedzialne za ten typ nadwrażliwości, należą: pyłki drzew i krzewów, kurz, roztocza oraz sierść zwierząt (kotów, psów, świnek morskich, chomików). Całkowite wyeliminowanie kontaktu z substancją, która unosi się w powietrzu, jest praktycznie niemożliwe. Dlatego osoby uczulone korzystają z zabiegów odczulających i uważnie śledzą kalendarz pylenia roślin.

Alergia pokarmowa

Alergia pokarmowa ujawnia się po spożyciu konkretnego produktu spożywczego, w którym znajduje się określony alergen (np. laktoza lub gluten). Reakcje uczuleniowe mają różny stopień nasilenia – od ledwo odczuwalnych objawów skórnych, po wstrząs anafilaktyczny, który wymaga natychmiastowej interwencji lekarza. Najczęściej uczulają:

  • białko mleka (osoby uczulone na mleko krowie muszą uważać także na mleko owcze),

  • białko jaja kurzego,

  • ryby (uczulenie na nie bywa bardzo silne i niektórzy obserwują reakcję alergiczną z powodu samego zapachu),

  • owoce i warzywa (np. seler, cytrusy, truskawki),

  • orzechy (ich śladowa ilość u osoby uczulonej może wywołać wstrząs anafilaktyczny).

Wśród nietolerancji pokarmowych często można spotkać tzw. alergie krzyżowe. W praktyce oznacza to, że pod wpływem różnych alergenów pojawiają się te same objawy. Przykładem może być uczulenie na jabłka, które występuje razem z alergią na kwitnącą brzozę.


Alergia kontaktowa

Alergia kontaktowa daje o sobie znać w momencie bezpośredniego kontaktu skóry z konkretnym alergenem. Mogą być nimi np. substancje zapachowe zawarte w kosmetykach, niektóre tworzywa sztuczne, barwniki lub metale wykorzystywane do produkcji biżuterii. Do najczęstszych objawów tego rodzaju nadwrażliwości należą zmiany skórne, czyli wysypka alergiczna.

Oprócz tego wiele osób zmaga się z alergią na jad owadów – po ukąszeniu osy swędzi je skóra, na różnych częściach ciała pojawia się pokrzywka, a czasem dochodzi do silnego wstrząsu anafilaktycznego, który bezpośrednio zagraża życiu. Niektóre leki również wywołują reakcje alergiczne, np. jeśli po zażyciu antybiotyku pojawia się wysypka, może to świadczyć o uczuleniu na penicylinę. 

Alergia – jakie są jej najczęstsze objawy?

Uczulenie może mieć różne przyczyny, jednak wywołuje szereg charakterystycznych objawów. Wśród nich są:

  • katar sienny (alergiczny nieżyt nosa),

  • częste kichanie,

  • kaszel,

  • duszności,

  • łzawienie oczu,

  • obrzęk w okolicach oczu,

  • bóle brzucha i biegunka (częsty objaw alergii pokarmowych),

  • wysypka, 

  • wstrząs anafilaktyczny (objawia się m.in. gwałtownym spadkiem ciśnienia krwi, zawrotami głowy i silnymi dusznościami; stan ten zagraża życiu, dlatego wymaga natychmiastowej interwencji lekarza).

Alergia – jak ją leczyć?

Leczenie alergii należy zacząć od zidentyfikowania substancji uczulających, które można rozpoznać na podstawie testów skórnych lub badań krwi. Do popularnych środków farmakologicznych należą steroidy i leki przeciwhistaminowe. W przypadku alergii pokarmowych najskuteczniejszym sposobem jest wyeliminowanie konkretnych produktów z codziennej diety. W wielu przypadkach sprawdzą się też leki na alergię bez recepty lub zabiegi odczulające, które dają szansę na znaczne złagodzenie uciążliwych symptomów. 

Źródła
  1. M. Bojanowska i in., Nietolerancje i alergie pokarmowe: przyczyny, diagnostyka i postępowanie żywieniowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego, Lublin 2021.
  2. Ł. Durajski, Alergie. Fakty i mity, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020.
  3. D. Myłek, Oswoić alergie: skąd się biorą uciążliwe dolegliwości i jak sobie z nimi radzić, Stowarzyszenie Larix, Warszawa 2020.
  4. K. Obtułowicz, Alergologia, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2016.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

kwasny-zapach-potu-jakie-sa-przyczny
Zdrowie
1 min.
O czym świadczy kwaśny zapach potu? Prawdopodobne przyczyny
02.06.2022
afta-w-gardle-jakie-sa-objawy-jak-wyglada-leczenie
Zdrowie
2 min.
Afta w gardle - jakie są objawy? Jak wygląda leczenie?
24.01.2022
jak-dziala-woda-z-octem-jablkowym-pita-na-czczo
Zdrowie
2 min.
Jak działa woda z octem jabłkowym pita na czczo?
24.01.2022
bole-brzucha-przed-porodem-co-oznaczaja
Zdrowie
1 min.
Bóle brzucha przed porodem. Kiedy należy jechać do szpitala?
10.05.2022
Popularne w kategorii Zdrowie
karagen-co-to-jest-czy-jest-bezpieczny
Odżywianie
2 min.
Karagen – co to jest, gdzie jest stosowany i jaki ma wpływ na zdrowie?
17.05.2021
  • Kontakt
  • Regulamin serwisu
  • Polityka prywatności

© 2023 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.