Cholecystokinina – rola i wpływ na zdrowie
Cholecystokinina jest hormonem peptydowym, odpowiadającym za stymulację wydzielania enzymów trzustkowych i żółci. Mimo iż o jej istnieniu wiadomo już od niemal 100 lat, naukowcy wciąż odkrywają jej kolejne funkcje w organizmie. Dowiedz się więcej na temat działania cholecystokininy i jej wpływu na zdrowie człowieka.
![cholecystokinina-rola-wplyw-na-zdrowie](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/3xkOyTS2fPqVyVh7IX3KrK/3116460fc65abfc46222b7ad7eae8053/cholecystokinina-rola-wplyw-na-zdrowie.jpg?w=1920&h=1280&fl=progressive&q=90&fm=jpg)
Polecane
![oslabienie-po-antybiotyku-jakie-sa-objawy](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/1FYj6Wm9tRiny5VwWoT0O3/2dbd1ea6b188f560bc9667f883ad7134/oslabienie-po-antybiotyku-jakie-sa-objawy.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb)
![czy-zwapnienie-kosci-mozna-wyleczyc](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/2kNflIFfT12NNh4h8qU5q2/6b0d8d6ed9b55c3ed0f850789827c13b/czy-zwapnienie-kosci-mozna-wyleczyc.jpeg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb)
![nadmierna-potliwosc-glowy-jakie-sa-przyczyny](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/5YfD85wnmeHQKUcUl7id84/819a9bc413f65cf23a8b11a0967f027c/nadmierna-potliwosc-glowy-jakie-sa-przyczyny.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb)
![co-najlepiej-jesc-na-uchylki-jelita-grubego](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/4i8sOClJS6IjVNrluxuzEA/d2fabc1baad065e9dbc0053c9233ae9c/co-najlepiej-jesc-na-uchylki-jelita-grubego.jpg?w=250&h=250&fl=progressive&q=50&fm=jpg&fit=thumb)
Cholecystokinina – co to za hormon?
Cholecystokinina (CCK) jest hormonem peptydowym, po raz pierwszy odkrytym w zawartości jelita czczego w 1928 roku. Została wówczas uznana za czynnik stymulujący obkurczanie się pęcherzyka żółciowego. W ciągu kolejnych dekad odkryto wiele innych funkcji tego hormonu.
Cholecystokinina jest syntetyzowana w wielu narządach ludzkiego organizmu, m.in. w:
komórkach endokrynnych w jelicie cienkim,
komórkach nerwowych (neuronach) mózgu, w tym w przysadce mózgowej,
komórkach C tarczycy,
wyspach trzustkowych,
nadnerczach,
jądrach,
nerwach obwodowych,
nerkach,
komórkach mięśnia sercowego,
komórkach układu immunologicznego.
Działanie cholecystokininy jest możliwe po połączeniu się tego hormonu z jednym z dwóch rodzajów receptorów – CCK1 lub CCK2. Wraz z gastryną i sekretyną jest zaliczana do grupy hormonów żołądkowo-jelitowych.
Dowiedz się więcej o funkcjach układu hormonalnego człowieka.
Rola cholecystokininy w organizmie człowieka
Cholecystokinina jest hormonem niezbędnym do prawidłowej pracy układu pokarmowego. Do jej głównych funkcji należą:
regulacja wydzielania enzymów trzustkowych do jelita cienkiego, kluczowych dla procesów trawienia tłuszczów, białek i węglowodanów,
pobudzanie obkurczania się pęcherzyka żółciowego w odpowiedzi na obecność pokarmu w przewodzie pokarmowym,
regulacja perystaltyki, czyli aktywności motorycznej jelit,
regulacja opróżniania żołądka,
zmniejszenie wydzielania kwasu żołądkowego po posiłku.
Cholecystokinina pobudza także syntezę hormonów trzustkowych (amylazy trzustkowej, chymotrypsynogenu i trypsynogenu) oraz wydzielanie wybranych enzymów jelitowych (m.in. fosfatazy zasadowej, enterokinazy i disacharydazy). Poprzez działanie w ośrodkowym układzie nerwowym reguluje także uczucie głodu i sytości, wpływa na percepcję bólu i procesy zapamiętywania.
Zapoznaj się też z artykułem na temat hormonów tropowych i ich znaczenia w organizmie człowieka!
Jaki jest poziom cholecystokininy we krwi?
Stężenie cholecystokininy we krwi wynosi około 1 pmol/l [1]. W ciągu 20 minut od spożycia posiłku poziom hormonu wzrasta do 3–5 pmol/l, a następnie stopniowo się zmniejsza. Po 1,5–2 godzinach od posiłku następuje kolejny wzrost stężenia cholecystokininy we krwi.
Kiedy wykonać badanie stężenia cholecystokininy?
Badanie poziomu cholecystokininy wykonuje się w próbce krwi, pobranej najczęściej z żyły łokciowej. Nie jest to rutynowo wykonywane oznaczenie. Jest ono niekiedy wykorzystywane w diagnostyce chorób przewodu pokarmowego. Do badania poziomu cholecystokininy we krwi należy zgłosić się na czczo, chyba że lekarz zaleci inaczej.
Jeżeli zmagasz się z problemami hormonalnymi, zasięgnij konsultacji u endokrynologa. Obawiasz się, że na wizytę u specjalisty będziesz czekać w długich kolejkach? Sprawdź, co możesz zyskać dzięki Polisie Zdrowie Welbi. To prywatne ubezpieczenie zdrowotne może dać Ci dostęp do m.in.:
konsultacji u lekarzy specjalistów bez skierowania (nawet 39 specjalistów w pakiecie OCHRONA GOLD, w tym endokrynologa),
minimum 190 badań diagnostycznych, w tym do diagnostyki obrazowej, laboratoryjnej i czynnościowej,
wizyt u lekarzy bez konieczności czekania w długich kolejkach – ze specjalistą skonsultujesz się z reguły w ciągu 3 dni roboczych, a z lekarzem POZ w ciągu 1 dnia,
opieki w placówkach na terenie całego kraju – prawie 3500 placówek współpracujących z ubezpieczycielem w 650 miastach Polski.
Zamów ofertę i sprawdź, z jakich usług medycznych i na jakich zasadach można korzystać w ramach Polisy Zdrowie Welbi.
Czy istnieją przeciwwskazania do badania poziomu cholecystokininy?
Nie ma przeciwwskazań do badania poziomu cholecystokininy we krwi. Warto jednak omówić zasadność jego wykonania z doświadczonym lekarzem.
Na czym polega cholescyntygrafia cholecystokininowa?
Cholescyntygrafia cholecystokininowa jest badaniem wykorzystywanym w diagnostyce chorób pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych. Pozwala ocenić frakcję wyrzutową pęcherzyka żółciowego (GBEF), czyli procentową ilość żółci przedostającą się z pęcherzyka do dróg żółciowych podczas jego obkurczania. Za nieprawidłową uważa się wartość GBEF niższą niż 35%, która może świadczyć m.in. o przewlekłym zapaleniu pęcherzyka żółciowego. Wskazaniem do wykonania cholescyntygrafii cholecystykininowej jest zwykle ból w prawym nadbrzuszu u osób z prawidłowym wynikiem badania USG jamy brzusznej. Badanie wymaga podania izotopu promieniotwórczego, który jest wydalany z moczem i kałem przez kolejnych kilka dni. W tym czasie warto zwiększyć ilość przyjmowanych płynów. Wskazane jest także unikanie kontaktu z dziećmi i kobietami w ciąży przez 24 h od badania.
Sprawdź też, co może być przyczyną krwawienia z przewodu pokarmowego i jakie są jego objawy.
- Rehfeld J., Cholecystokinin—From Local Gut Hormone to Ubiquitous Messenger, „Frontiers in Endocrinology”, 2017, dostęp online: styczeń 2024, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5389988/.
- Jones M., Vaqar S., Cholecystokinin Test, „StatPearls”, 2023, dostęp online: styczeń 2024, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560823/.
- Okonkwo O., Zezoff D., Adeyinka A., Biochemistry, Cholecystokinin, „StatPearls”, 2023, dostęp online: styczeń 2024, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK534204/.
![Author lek. Agnieszka Żędzian picture](https://images.ctfassets.net/skltjd930ae2/4h1Z0kmxWvsIy9anRjTYyJ/09497a9a9a57997570e9fa8acab795b2/Agnieszka_____dzian.jpeg?w=100&h=100&fl=progressive&q=90&fm=jpg&fit=thumb)
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.