Układ krwionośny – jak wygląda? Jakie ma funkcje?
W ciele dorosłego człowieka znajduje się ok. 5,5 l krwi, która krąży w zamkniętym obiegu, przepływając przez żyły, tętnice i naczynia włosowate. Centrum tego układu naczyń jest serce pompujące krew – w ciągu minuty przepływa przez nie ok. 5 l krwi, czyli podobna objętość, jaka znajduje się w ciele człowieka. Dzięki tej strukturze tkanki ciała otrzymują tlen i składniki odżywcze znajdujące się we krwi. Sprawdź, co jeszcze warto wiedzieć na temat układu krążenia.
Z czego składa się układ krwionośny?
Układ krwionośny zwany jest również układem sercowo-naczyniowym. Składa się z serca – jednego z najważniejszych narządów w całym organizmie – oraz sieci naczyń krwionośnych, w których krąży krew. Krążenie krwi odbywa się w obiegu małym (płucnym) i dużym (obwodowym lub systemowym). W tym pierwszym tlen jest transportowany do krwi, a ten drugi rozprowadza natlenioną krew po wszystkich komórkach ciała. Całość tworzy zamknięty obieg, a jego prawidłowe funkcjonowanie jest kluczowe dla zachowania funkcji życiowych organizmu człowieka.
Oto krótka charakterystyka poszczególnych elementów układu:
serce – najważniejszy element układu krwionośnego i jeden z najważniejszych organów dla człowieka. Serce człowieka ma charakterystyczny kształt i waży ok. 300–350 g. Składa się z czterech jam: 2 komór oraz 2 przedsionków. Pozostałe elementy jego budowy to: 4 zastawki (dwudzielna, trójdzielna, aortalna i pnia płucnego) i przegroda międzykomorowa. Z serca uchodzą również duże naczynia - aorta i pień płucny. Narząd ten można porównać do pompy – bez odpoczynku przetacza krew w całym organizmie. W ciągu minuty przez serce przepływa aż 5 litrów krwi;
tętnice – wyprowadzają krew z serca i są odpowiedzialne za przenoszenie jej dalej, do wszystkich tkanek ciała;
żyły – naczynia krwionośne doprowadzające krew z powrotem do serca. Osobne funkcje mają żyły główne: górna odprowadza krew z głowy, ramion i górnych partii ciała, natomiast dolna przenosi krew z dolnych części ciała, w tym kończyn;
naczynia włosowate – dzięki nim odbywa się wymiana ważnych substancji krążących we krwi – np. tlenu – z tkankami ciała.
Krew w układzie krwionośnym człowieka – z czego się składa?
Krew to płynna tkanka, krążąca po organizmie człowieka dzięki nieprzerwanej pracy serca i naczyń krwionośnych. Zbudowana jest z komórek krwi, czyli:
leukocytów (krwinek białych) – ich podstawową rolą jest obrona organizmu przed drobnoustrojami i komórkami nowotworowymi. Produkują m.in. przeciwciała, a ich poziom podnosi się, gdy w organizmie pojawia się stan zapalny;
erytrocytów (krwinek czerwonych) – za pośrednictwem hemoglobiny transportują tlen z płuc do tkanek ciała;
trombocyty (płytki krwi) – biorą udział w procesie krzepnięcia, chroniąc tym samym organizm przed nadmierną utratą krwi w przypadku przerwania ciągłości ściany naczynia krwionośnego; ich prawidłowy poziom jest niezbędny do zapewnienia optymalnej krzepliwości krwi.
Dowiedz się, jak dbać o układ krwionośny – co jeść, aby cieszyć się dobrym zdrowiem i doskonałymi wynikami badań krwi.
Układ krwionośny – jakie funkcje pełni?
Układ krwionośny człowieka spełnia liczne funkcje. Utrzymuje temperaturę ciała na stałym poziomie i reguluje ciśnienie krwi. Odgrywa ogromną rolę w walce z infekcjami – zwalcza drobnoustroje, ale jest wrażliwy także na komórki nowotworowe. Dzięki temu obiegowi komórki ciała otrzymują tlen, substancje odżywcze i składniki mineralne z pożywienia. Gdyby nie układ krwionośny, hormony nie spełniałyby swoich funkcji w organizmie, a substancje zawarte w preparatach medycznych nie przyczyniałyby się do poprawy naszego zdrowia. Co więcej, układ sercowo-naczyniowy utrzymuje pH na stałym poziomie, a to zapewnia komórkom prawidłowe środowisko funkcjonowania.
Najczęstsze choroby układu krążenia
Na liście chorób cywilizacyjnych znajduje się wiele chorób układu krążenia. Są wśród nich przede wszystkim:
nadciśnienie tętnicze – jest stwierdzane przy powtarzających się pomiarach na poziomie równym lub wyższym niż 140/90 mmHg;
zaburzenia rytmu serca (arytmia) – może objawiać się uczuciem kołatania serca; zaburzenia rytmu serca można niekiedy wyleczyć małoinwazyjnym zabiegiem przezskórnym zwanym ablacją;
miażdżyca – choroba polegająca na odkładaniu się blaszek miażdżycowych w obrębie naczyń tętniczych. Prowadzi to do stopniowego zmniejszenia światła naczyń krwionośnych, a przepływ krwi staje się utrudniony. Przypadłość ta najczęściej jest wynikiem niezdrowej, bogatej w tłuszcze trans diety;
choroba wieńcowa – wynika z miażdżycy i polega na niewystarczającym dopływie tlenu i krwi do serca. To prosta droga do zawału mięśnia sercowego;
żylaki kończyn dolnych – w przebiegu tego schorzenia żyły rozszerzają się i mają kręty przebieg. Świadczą o nieprawidłowym krążeniu krwi w dolnych partiach ciała, często spowodowanym uszkodzeniem zastawek żylnych.
Do innych chorób układu krwionośnego należą:
żylna choroba zakrzepowo-zatorowa,
zakrzepowo-zarostowe zapalenie tętnic,
choroba Raynauda,
choroba Kawasakiego,
choroba Takayasu.
Choroby układu sercowo-naczyniowego – do jakiego lekarza się udać?
Jeśli odczuwasz dolegliwości ze strony układu krążenia, udaj się do kardiologa. Lekarz przeprowadzi z Tobą szczegółowy wywiad, zleci odpowiednie badania, postawi diagnozę i zaproponuje leczenie.
Nie chcesz czekać w długiej kolejce do kardiologa? Dzięki prywatnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu, którego ofertę możesz zamówić na Welbi, skonsultujesz się z kardiologiem w ciągu 3 dni roboczych.
W pakiecie OCHRONA PLUS od 69 zł miesięcznie będziesz mieć możliwość e-konsultacji z kardiologiem i 13 innymi specjalistami oraz lekarzem pierwszego kontaktu. A w pakiecie OCHRONA COMPLEX od 119 zł miesięcznie zyskasz dostęp również do wizyt stacjonarnych u kardiologa i aż 28 innych specjalistów. Niezależnie od wybranego pakietu czas oczekiwania na konsultację wynosi z reguły 3 dni robocze w przypadku specjalistów i 24 godziny dla lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej.
Oprócz tego po opłacaniu miesięcznej składki będziesz mieć dostęp do badań laboratoryjnych, obrazowych i czynnościowych (nawet blisko 300 badań w pakiecie OCHRONA GOLD), w tym EKG, morfologii, układu krzepnięcia, lipidogramu czy echokardiografii (sprawdź listę badań dostępnych w wybranym pakiecie – znajdziesz ją w Katalogu Świadczeń)
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne, którego ofertę możesz zamówić na Welbi, to także:
możliwość zaszczepienia się przeciwko grypie,
raz w roku profilaktyczny przegląd zdrowia, który w wersji dla mężczyzn obejmuje konsultację kardiologiczną, lipidogram i EKG,
możliwość wykonania drobnych zabiegów ambulatoryjnych w krótkim czasie (sprawdź OWU i Katalog Świadczeń).
inne usługi medyczne w zależności od wybranego pakietu.
Zamów ofertę i sprawdź, jak Polisa Zdrowie Welbi może wesprzeć Cię w zachowaniu zdrowia na dłużej!
Przeczytaj także, jak dbać o serce i jak zapobiegać chorobom układu krążenia.
- K. Sygit, Choroby układu sercowo-naczyniowego i ich prewencja, Akademia Kaliska im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego, Kalisz 2022.
- P. Pruszczyk i in., Wielka interna - kardiologia z elementami angiologii - część 1-2, Wydawnictwo Medical Tribune, Warszawa 2018.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.