Umów teleporadę
Welbi
ZdrowieChoroby 1 min.
Zweryfikowane przez eksperta

Kto jest szczególnie narażony na zatrucie wodne? Jak je rozpoznać i leczyć?

Katarzyna Grzyś-Kurkalek. Agnieszka Żędzian25.04.2024Aktualizacja: 25.04.2024

Zatrucie wodą? Brzmi jak okrutny żart. Ze wszech stron dietetycy grzmią, aby pić więcej wody, bo to korzystne dla organizmu. Natomiast warto wiedzieć, że wskazany jest umiar, zwłaszcza jeśli Twój organizm nie wydala nadmiaru płynów sprawnie. Może to doprowadzić do przewodnienia hipotonicznego, zwanego potocznie zatruciem wodnym.


jak-rozpoznac-zatrucie-wodne-objawy
Unsplash.com

Polecane

toczen-skory-objawy-leczenie-co-to-jest
Zdrowie
1 min.
Toczeń skórny – objawy i sposoby leczenia
10.05.2022
grzybica-miedzy-palcami-domowe-sposoby-leczenie
Zdrowie
1 min.
Grzybica między palcami – co to za choroba? Domowe sposoby na grzybicę międzypalcową
30.05.2022
owsiki-u-doroslego-jakie-sa-objawy-jak-leczyc
Zdrowie
2 min.
Owsiki u dorosłego - jakie są objawy? Jak leczyć?
31.10.2021
dretwienie-opuszkow-palcow-u-rak-u-nog
Zdrowie
1 min.
Drętwienie opuszków palców u rąk i nóg – gdzie szukać przyczyny?
10.05.2022
Spis treści
  1. Za dużo czy za mało – kilka słów o homeostazie płynów
  2. Kiedy dochodzi do przewodnienia hipotonicznego?
  3. Jak objawia się przewodnienie hipotoniczne?
  4. Czy przewodnienie hipotoniczne jest groźne?
  5. Czy zatrucie wodne się leczy?

Za dużo czy za mało – kilka słów o homeostazie płynów

Woda stanowi około 70% masy dziecka, 60% masy mężczyzny, 54% masy kobiety. Gromadzi się w przestrzeniach zewnątrzkomórkowych (przestrzeni śródnaczyniowej i śródmiąższowej) i śródkomórkowych. Jest niezbędna do tego, aby zachować funkcjonowanie organizmu w równowadze.

Zasoby wody zmagazynowanej w tkankach powinny być utrzymywane na stałym poziomie – optymalnym dla organizmu. Dlatego, jeśli przyjmujesz za mało płynów, odczuwasz pragnienie (a przy niewielkich niedostatkach głód), a jeśli za dużo, częściej odwiedzasz toaletę.

Homeostaza wody warunkowana jest jednak nie tylko przez ilość przyjmowanych płynów i ich wydalania wraz z moczem. Wpływ na nią mają przede wszystkim:

  • podaż soli,

  • pozanerkowa utrata wody (np. wraz z potem, oddechem),

  • produkcja wody wewnątrz organizmu (w procesie metabolizmu białek, tłuszczów oraz węglowodanów),

  • produkcja hormonu antydiuretycznego w podwzgórzu (im go więcej tym mocz jest bardziej zagęszczony, przez co rzadziej go wydalasz).

Kiedy dochodzi do przewodnienia hipotonicznego?

O przewodnieniu hipotonicznym mowa jest, gdy woda dostarczana do organizmu jest w nim zatrzymywana na dłuższy czas. Chodzi tu jednak o płyn ubogi w elektrolity lub pozbawiony elektrolitów. Można więc doprowadzić do tzw. zatrucia wodnego, pijąc bardzo duże ilości przefiltrowanej wody z kranu albo wody po przegotowaniu. 

Ile powinno się pić wody? Przeciętne zapotrzebowanie organizmu na wodę wynosi 0,02 l na kilogram masy ciała. Oczywiście przy wzmożony wysiłku fizycznym, przy niektórych schorzeniach, w ciąży, a także w czasie upałów zapotrzebowanie to wzrasta. Zwykle wystarcza jednak około 1,5–2 l płynów na dobę. Jeśli wypijesz natomiast 5 litrów wody w tym czasie – może Ci to poważnie zaszkodzić.

W zdrowym organizmie nerki, mimo obciążenia, wydalają nadmiar wody, dążąc do utrzymania homeostazy. Do zatrucia wodnego może dojść w przypadku takich schorzeń jak:

  • niewydolność nerek (wstępną diagnozę tej patologii można uzyskać już dzięki wynikom stężenia kreatyniny i badania ogólnego moczu),

  • zespół SIADH (zespół nadmiernego wydzielania hormonu antydiuretycznego),

  • porfiria (zaburzenie metabolizmu hemu),

  • uraz czaszki, 

  • stan zapalny w obrębie mózgu,

  • stany zapalne w obrębie płuc,

  • nowotwory (np. rak trzustki).

Może być to także wynik stosowania niektórych leków. Zatrzymaniu wody w organizmie, mogącemu doprowadzić do tzw. zatrucia wodnego, sprzyjają m.in. przeciwpadaczkowy lek karbamazepina czy przeciwdepresyjna amitryptylina.

Jak objawia się przewodnienie hipotoniczne?

Początkowe objawy przewodnienia mogą być niezauważalne. Jednak z czasem, gdy coraz większe ilości wody będą gromadzone w tkankach, mogą wystąpić:

  • obrzęk ciała (zwłaszcza obrzęk nóg),

  • wzrost ciśnienia tętniczego krwi,

  • przyspieszony i głęboki oddech,

  • duszność spoczynkowa,

  • zaczerwienienie skóry,

  • podwyższenie temperatury ciała,

  • wzmożone pragnienie,

  • wzmożone odruchy ścięgniste (np. kolanowy, ze ścięgna Achillesa),

  • niepokój,

  • zaburzenia świadomości,

  • senność (w skrajnych przypadkach śpiączkę).

Utrzymanie homeostazy wodnej jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Większość jego masy stanowią płyny. Jeśli obawiasz się, że wydalasz za mało moczu w stosunku do wypijanej wody, a do tego na ciele pojawiają się obrzęki – skonsultuj się z nefrologiem lub urologiem. Zyskaj dostęp do prywatnej opieki zdrowotnej, która umożliwi Ci szybki kontakt z lekarzem i możliwość wykonania niezbędnych badań.

Zamów na Welbi ofertę Polisy Zdrowie Welbi i sprawdź, z jakich usług medycznych i na jakich zasadach można korzystać z ramach tego prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego.


Czy przewodnienie hipotoniczne jest groźne?

Jeśli do organizmu stale dostarczasz zbyt duże porcje wody, wówczas zaczyna się ona gromadzić w nadmiarze w przestrzeni zewnątrzkomórkowej. W tym wypadku więcej nie oznacza wcale lepiej. Dlaczego? Nadmierne nagromadzenie płynu w przestrzeniach śródnaczyniowej i śródmiąższowej może doprowadzić do:

  • obrzęku tkanek obwodowych (w tym tkanki mięśniowej),

  • obrzęku płuc,

  • wzrostu ciśnienia tętniczego,

  • nadmiernego wydalania sodu z organizmu,

  • śpiączki,

  • zaburzeń neurologicznych.

Czy zatrucie wodne się leczy?

Zatrucie wodne można leczyć. Ważne, aby rozpocząć terapię jak najszybciej, nim przewodnienie hipotoniczne zdąży wywołać groźne dla zdrowia i życia powikłania. Lekami, które specjalista może zalecić Ci do stosowania, są najczęściej diuretyki pętlowe. Oddziałują one bezpośrednio na nerki, wzmagając diurezę, czyli produkcję i wydalanie moczu.

Ta grupa środków farmakologicznych należy do najsilniejszych diuretyków. Wykorzystywane są także przy niewydolności nerek. Niestety niektórzy pacjenci są odporni na ich działanie. Nie oznacza to jednak, że pozostają bez pomocy przy przewodnieniu hipotonicznym. W takim wypadku może zostać przeprowadzona hemodializa, podczas której nadmiar wody jest usuwany z krwi poza ustrojem pacjenta.

Źródła
  1. W. Załuska, S. Dzimira, Przewodnienie – patofizjologia i klinika, „Forum Nefrologiczne” 2012, t. 5, nr 1, s. 68–72.
  2. Pij więcej wody, https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/pij-wiecej-wody, dostęp: 19.10.2023 r.
  3. G. Grześk, A. El-Essa i in., Współczesne diuretyki pętlowe, „Folia Cardiologica Excerpta” 2008, t. 3, nr 6–7, s. 292–295.
Author Katarzyna Grzyś-Kurka picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

aloes-na-rany-jak-go-stosowac-co-warto-wiedziec
Zdrowie
1 min.
Aloes na rany - jak go stosować? Co warto wiedzieć?
30.10.2021
oklady-z-zywokostu-na-stawy-ostrogi-jak-zrobic
Zdrowie
2 min.
Okłady z żywokostu - na stawy, ostrogi. Jak zrobić?
24.01.2022
jak-dziala-woda-z-octem-jablkowym-pita-na-czczo
Zdrowie
2 min.
Jak działa woda z octem jabłkowym pita na czczo?
24.01.2022
Wysypka po antybiotyku
Zdrowie
1 min.
Wysypka po antybiotyku – domowe sposoby
03.06.2022
Popularne w kategorii Zdrowie
krztusiec-koklusz-jakie-sa-objawy-choroby
Zdrowie
1 min.
Krztusiec (koklusz) - jakie są objawy choroby?
30.10.2021
Konsultacja lekarska online
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.