Lękowy styl przywiązania – jak go zmienić?

Lękowy styl przywiązania – co to takiego?

Mianem przywiązania określa się zachowanie zmierzające do osiągnięcia lub utrzymania bliskości z jednostką, która jest postrzegana jako ważna i znacząca. Stanowi ono swego rodzaju fundament, na bazie którego ludzie kształtują swoje relacje z otoczeniem, nie tylko w okresie dzieciństwa, lecz także w całym dorosłym życiu. Wspomniana strategia działania przybiera różne formy – zarówno bezpieczne, jak i pozabezpieczne. 

Lękowy styl przywiązania należy do drugiej z wymienionych grup. Najlepiej charakteryzują go dwa słowa: brak zaufania. Osoby, które wypracowały ten wzorzec budowania więzi, wykazują silny poziom niepokoju. Unikają bliskich kontaktów z innymi ludźmi. Niechętnie się w nie angażują w obawie przed odrzuceniem. Nie mają poczucia bezpieczeństwa. Postrzegają siebie jako nieatrakcyjne i niegodne miłości i zainteresowania. Szukają potwierdzenia własnej wartości w relacji z drugim człowiekiem. Są zazdrosne, a niekiedy wręcz zaborcze. Chcą mieć nad wszystkim kontrolę. Często nie radzą sobie z własnymi emocjami. 

Lękowy styl przywiązania – jak powstaje?

Lękowy styl przywiązania kształtuje się na bardzo wczesnym etapie dzieciństwa. Zachowania zmierzające do osiągnięcia i utrzymania bliskości manifestują już niemowlęta. Zazwyczaj najsilniej przywiązują się do tak zwanej figury matczynej. Wbrew pozorom nie musi być to wcale biologiczna matka dziecka. W tym przypadku chodzi o osobę, która spędza z maluchem najwięcej czasu i zaspokaja jego potrzeby. 

Opisywany styl przywiązania ma podłoże lękowe. Osoby, które wytworzyły ten rodzaj więzi, nie doświadczały w dzieciństwie odpowiedniej troski ze strony głównej figury matkującej. Ta nie reagowała adekwatnie na sygnały wysyłane przez malucha – ignorowała wspomniane komunikaty albo wykazywała się nadmierną troską. Konsekwencją obu wymienionych zachowań są wspomniane wcześniej trudności w funkcjonowaniu społecznym. 

Lękowy styl przywiązania – jak sobie z nim radzić?

Trzeba zwrócić uwagę na fakt, że osoby z lękowym bądź unikowym stylem przywiązania nie są skazane na porażkę w relacjach z innymi ludźmi. Mogą przezwyciężyć napotykane trudności. Kluczem do sukcesu jest praca nad sobą oraz swoimi słabościami. Bardzo ważne dla poprawy funkcjonowania w grupach rówieśniczych i związkach platonicznych czy romantycznych jest podniesienie poziomu samooceny i samoakceptacji. Jak to zrobić? Bardzo pomocne może okazać się skorzystanie z profesjonalnej pomocy doświadczonego psychologa. Ważne, by zmienić sposób myślenia o własnej osobie i zidentyfikować mechanizmy prowadzące do powstawania negatywnych, nadmiernie krytycznych przekonań na swój temat. 

Można również wykonać różnego rodzaju ćwiczenia dotyczące tworzenia samoopisu. Nie wymagają one specjalnego przygotowania. Do ich wykonania wystarczy kartka papieru, długopis lub inne przybory do pisania oraz trochę wolnej przestrzeni. Wspomniane zadania polegają przede wszystkim na wydobywaniu i uświadamianiu sobie swoich mocnych stron, takich jak: asertywność, wesołość, atrakcyjność fizyczna, empatia, tolerancyjność, odwaga itp.

Czy styl przywiązania można zmienić?

Jak wspomniano na wstępie, styl przywiązania powstaje na bazie doświadczeń nabywanych we wczesnym dzieciństwie, przy czym nie jest to proces skończony. Człowiek uczy się przez cały czas. Zachowania przywiązaniowe podlegają więc modyfikacji w toku życia. Należy jednak pamiętać, że wspomniana „procedura” wymaga czasu, cierpliwości i przede wszystkim dużego wysiłku. Nic nie dzieje się od razu. 

Jak zmienić styl przywiązania z lękowego na bezpieczny? Wspomniany proces nie jest prosty, ale możliwy. Należy przy tym skorzystać z profesjonalnego wsparcia. Szeroko rozumiane zaburzenia więzi są przedmiotem zainteresowania psychologów reprezentujących nurt terapii systemowej. Podczas sesji specjalista nie skupia się na samym problemie. Zwraca natomiast uwagę na komunikację w najbliższym otoczeniu jednostki i relacje zachodzące między poszczególnymi członkami rodziny. Co ważne, w spotkaniach bierze udział nie tylko osoba zainteresowana, ale również jej rodzice, rodzeństwo itp. Dzięki temu istnieje większa szansa, że terapia przyniesie oczekiwane rezultaty.