Umów teleporadę
Welbi
ZdrowieChoroby 1 min.

Nietrzymanie stolca – jakie są jego przyczyny? Na czym polega leczenie?

lek. Agnieszka Żędzian30.10.2023Aktualizacja: 30.10.2023

Masz problem z kontrolą oddawania stolca, a Twoja bielizna jest ciągle zabrudzona? Być może zmagasz się z nietrzymaniem stolca. Nie zwlekaj i zgłoś się do lekarza. Problem nietrzymania stolca może mieć wiele przyczyn, z czego dużą część można skutecznie leczyć. Dowiedz się, jakie choroby mogą powodować nietrzymanie stolca, do kogo zgłosić się z tym zaburzeniem i jak można je leczyć.


nietrzymanie-stolca-przyczyny-leczenie
Adobe Stock

Polecane

skurcze-szyi-jakie-sa-przyczyny-co-robic
Zdrowie
2 min.
Skurcze szyi - jakie są przyczyny? Co robić?
24.01.2022
swedzace-uszy-w-srodku-na-zewnatrz-u-dziecka
Zdrowie
2 min.
Swędzące uszy - w środku, na zewnątrz, u dziecka
24.01.2022
opuchlizna-po-wyrwaniu-zęba-ile-czasu-schodzi
Zdrowie
1 min.
Jak długo utrzymuje się opuchlizna po wyrwaniu zęba i jak można ją złagodzić?
31.05.2022
jak-wyleczyc-zoladek-po-antybiotyku
Zdrowie
1 min.
Jak wyleczyć żołądek po antybiotyku i jak go chronić przed niekorzystnym działaniem antybiotykoterapii?
30.05.2022
Spis treści
  1. Czym jest nietrzymanie stolca?
  2. Jakie są przyczyny nietrzymania stolca?
  3. Nietrzymanie stolca – objawy i diagnostyka
  4. Metody leczenia pacjentów z nietrzymaniem stolca
  5. Nietrzymanie stolca – jaką dietę stosować?

Czym jest nietrzymanie stolca?

Nietrzymanie stolca jest zaburzeniem, w którego przebiegu dochodzi do utraty kontroli nad wydalaniem treści jelitowej (gazów lub kału). Możesz spotkać się również z inną jego nazwą – inkontynencja kałowa. Oba terminy oznaczają to samo i bywają stosowane zamiennie.

Nietrzymanie stolca występuje dość często. Szacuje się, iż problem ten dotyczy około 7,7% populacji. Nietrzymanie stolca u osób starszych jest spotykane częściej niż u dzieci i młodych osób dorosłych. W siódmej dekadzie życia z zaburzeniem tym mierzy się około 22% ludzi. Szczególną grupą osób chorych są świeżo upieczone mamy. Nietrzymanie stolca po porodzie może wystąpić zarówno u kobiet, które rodziły drogami natury, jak i u tych, które z różnych przyczyn miały wykonane cięcie cesarskie.

Jakie są przyczyny nietrzymania stolca?

Aby w pełni zrozumieć, dlaczego dochodzi do nietrzymania stolca, powinieneś wiedzieć, jakie mechanizmy umożliwiają Ci w fizjologicznych warunkach kontrolę defekacji (wypróżnienia):

  • odbytnica – stanowi magazyn stolca i jest zakończona odbytem; może pomieścić 300 ml treści jelitowej bez zwiększenia ciśnienia w swoim świetle; dopiero większa ilość kału wywołuje uczucie parcia na stolec,

  • zwieracz odbytu wewnętrzny – utrzymuje ciśnienie w odbycie, uniemożliwiając samoistne wyciekanie treści jelitowej na zewnątrz ciała; napięcie tego mięśnia jest niezależne od Twojej woli,

  • zwieracz odbytu zewnętrzny – czynność tego mięśnia jest zależna od Twojej woli; mięsień ulega również skurczowi w trakcie wzrostu ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej, np. podczas kaszlu,

  • mięsień łonowo-odbytniczy – tworzy pierścień wokół połączenia odbytnicy z odbytem i stanowi anatomiczną barierę, uniemożliwiającą samoistne wyciekanie treści jelitowej przez odbyt,

  • nerwy rdzeniowe S2–S4.

Uszkodzenie którejkolwiek z wyżej wymienionych struktur może być przyczyną nietrzymania stolca. Przerwanie ciągłości mięśni utrzymujących dodatnie ciśnienie w odbycie bywa na przykład konsekwencją urazu porodowego czy przebytego zabiegu w obrębie odbytu i odbytnicy. Do uszkodzenia nerwów może natomiast dojść w wyniku urazu rdzenia kręgowego, stwardnienia rozsianego czy cukrzycy. Istnieją także inne przyczyny tego zaburzenia. Nietrzymanie stolca może pojawić się u Ciebie, jeśli zmagasz się z chorobą zapalną jelit, zespołem jelita drażliwego, powiększeniem guzków krwawniczych czy wypadaniem odbytnicy. Bywa konsekwencją nadużywania leków przeczyszczających.

Nietrzymanie stolca – objawy i diagnostyka

Nietrzymanie stolca ma różne nasilenie. Jeżeli do wycieku treści kałowej dochodzi bezwiednie, cierpisz na bierne nietrzymanie stolca. Naglącym nietrzymaniem kału określa się wydalanie stolca mimo uczucia parcia i prób powstrzymania defekacji. Niezależnie od zaobserwowanych objawów koniecznie skonsultuj się z lekarzem rodzinnym. Porozmawia on z Tobą na temat okoliczności występowania nietrzymania stolca. Zapyta Cię również o inne symptomy, Twoje choroby przewlekłe i stosowane przez Ciebie leki. W razie potrzeby da Ci skierowanie do proktologa, czyli specjalisty zajmującego się diagnostyką i leczeniem chorób końcowego odcinka przewodu pokarmowego, w tym odbytu i odbytnicy.

Do badań, które wykonuje się u osób z problemem nietrzymania stolca, należą:

  • badanie kału – zarówno badanie ogólne, jak i mikrobiologiczne (posiew),

  • stężenie glukozy na czczo,

  • badanie poziomu TSH oraz wolnych hormonów fT3 i fT4,

  • testy oddechowe w kierunku nietolerancji laktozy lub fruktozy,

  • badanie endoskopowe jelita grubego (kolonoskopia),

  • manometria anorektalna – badanie oceniające czynność zwieraczy odbytu,

  • endoskopowe USG (EUS) – badanie umożliwiające ocenę morfologii zwieraczy odbytu i uwidocznienie ich uszkodzenia,

  • rezonans magnetyczny,

  • defekografia – podczas badania ocenia się przebieg defekacji po podaniu do odbytnicy kontrastu.

Pamiętaj, iż nie wszystkie powyższe badania trzeba wykonać u każdej osoby z nietrzymaniem stolca. Plan diagnostyczny omów z lekarzem prowadzącym, który zadecyduje o potrzebie wykonania u Ciebie poszczególnych badań na podstawie całokształtu Twojego obrazu klinicznego.

Dowiedz się więcej:

Metody leczenia pacjentów z nietrzymaniem stolca

Zmagasz się z nietrzymaniem stolca i zastanawiasz się, jakie leczenie może zaproponować Ci lekarz? Niezależnie od przyczyny występowania dolegliwości musisz przestrzegać ogólnych zaleceń dla wszystkich osób z inkontynencją kału. Oprócz pilnowania odpowiedniej diety pamiętaj o utrzymywaniu higieny – regularnych kąpielach, a w razie potrzeby używaj także wkładek higienicznych. Dość dużą skuteczność ma terapia biofeedback, która ma na celu nauczenie Cię od nowa kontroli mięśni odpowiadających za proces defekacji. Jej skuteczność w zależności od badań wynosi od 38% do 100%. Leczenie operacyjne może być u Ciebie konieczne w przypadku utrzymywania się dolegliwości mimo stosowania odpowiedniej diety i terapii biofeedback. Zabieg polega często na rekonstrukcji mięśni zwieraczy odbytu.

Przeczytaj także:

Nietrzymanie stolca – jaką dietę stosować?

Jeżeli zmagasz się z nietrzymaniem stolca, koniecznie przyjrzyj się swojemu codziennemu jadłospisowi. Wprowadzając niewielkie modyfikacje w diecie, możesz znacznie zmniejszyć dolegliwości, a nawet całkowicie się ich pozbyć. Sprawdź, co jeść, a co należy wykluczyć ze swojej diety:

  • zwiększ ilość produktów bogatych w błonnik – zbóż (szczególnie pełnoziarnistych), warzyw, suszonych owoców i orzechów,

  • zrezygnuj z picia kawy i alkoholu,

  • nie stosuj ostrych przypraw,

  • ogranicz spożycie fruktozy (cukru zawartego m.in. w owocach) i produktów mlecznych.

Pamiętaj, że nietrzymanie stolca najlepiej diagnozować i leczyć pod okiem doświadczonego lekarza. Jeśli zmagasz się z tym problemem, umów się na konsultację z proktologiem lub gastroenterologiem.

Źródła
  1. Shah R., Herrero J., Fecal Incontinence, “StatPearls”, 2022, dostęp online: czerwiec 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459128/.
  2. Hayden D., Weiss E., Fecal Incontinence: Etiology, Evaluation, and Treatment, “Clinics in Colon and Rectal Surgery”, 2011, dostęp online: czerwiec 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3140335/. 
  3. Nakano K. i in., Effects of Dietary Guidance without Dietary Fiber Supplements on the Symptoms, Quality of Life, and Dietary Intake in Patients with Fecal Incontinence, “Journal of The Anus, Rectum and Colon”, 2020, dostęp online: czerwiec 2023, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7390611/.
Author lek. Agnieszka Żędzian picture
Lekarz, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Doświadczenie zdobywała, pracując w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersyteckiego Szpitalu Klinicznego w Białymstoku. Systematycznie podnosi swoje kwalifikacje, biorąc udział w licznych szkoleniach i konferencjach naukowych.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

aloes-na-rany-jak-go-stosowac-co-warto-wiedziec
Zdrowie
1 min.
Aloes na rany - jak go stosować? Co warto wiedzieć?
30.10.2021
oklady-z-zywokostu-na-stawy-ostrogi-jak-zrobic
Zdrowie
2 min.
Okłady z żywokostu - na stawy, ostrogi. Jak zrobić?
24.01.2022
jak-dziala-woda-z-octem-jablkowym-pita-na-czczo
Zdrowie
2 min.
Jak działa woda z octem jabłkowym pita na czczo?
24.01.2022
Wysypka po antybiotyku
Zdrowie
1 min.
Wysypka po antybiotyku – domowe sposoby
03.06.2022
Popularne w kategorii Zdrowie
oczyszczanie-nerek-co-jest-dobre-domowe-sposoby
Zdrowie
1 min.
Oczyszczanie nerek - co jest dobre? Domowe sposoby
29.10.2021
Konsultacja lekarska online
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.