Stan przedrzucawkowy – jakie są jego przyczyny? Co robić?

Co to jest stan przedrzucawkowy?

Chcesz wiedzieć, czym jest stan przedrzucawkowy u kobiety w ciąży? Jeśli planujesz ciążę lub spodziewasz się dziecka – to artykuł właśnie dla Ciebie. Stan przedrzucawkowy jest chorobą dotykającą części przyszłych mam. Bywa także określany mianem gestozy, preeklampsji lub zatrucia ciążowego. Rozwija się po 20. tygodniu ciąży, czyli w jej drugiej połowie, i odpowiada za 2–8% powikłań związanych z ciążą. Stan przedrzucawkowy charakteryzuje się podwyższeniem ciśnienia tętniczego skurczowego (tzw. górnego ciśnienia) ≥ 140 mmHg lub rozkurczowego (tzw. dolnego ciśnienia) ≥ 90 mmHg.

Co istotne, lekarz prowadzący ciążę powinien wykonać u Ciebie pomiary ciśnienia tętniczego w określonych warunkach. Bardzo ważne, abyś przed badaniem pozostawała w spoczynku przez co najmniej kilka minut. Wskazane jest także unikanie stresu przed pomiarem ciśnienia. Niestety, sama wizyta w gabinecie ginekologa bywa dużym przeżyciem dla każdej przyszłej mamy. Jeżeli lekarz będzie podejrzewał, że podwyższone ciśnienie może u Ciebie wynikać z tzw. syndromu białego fartucha, zaleci Ci pomiary ciśnienia w warunkach domowych lub założenie holtera ciśnieniowego. To niewielkie urządzenie będzie samo wykonywało pomiary Twojego ciśnienia przez 24 godziny. Uzyskane wyniki pozwolą na potwierdzenie lub wykluczenie zatrucia ciążowego.

Zastanawiasz się, dlaczego tak duże znaczenie przypisuje się gestozie? Stan przedrzucawkowy grozi wystąpieniem poważnych powikłań. Mogą zagrażać one nie tylko Twojemu zdrowiu i życiu, ale również wpływać negatywnie na rozwój dziecka w macicy. Szacuje się, iż co roku na całym świecie gestoza jest przyczyną śmierci aż 50 tysięcy kobiet w ciąży. Wiedza o tym schorzeniu i regularne kontrole w gabinecie lekarskim pozwolą Ci na wczesne wykrycie i leczenie choroby. Ma to ogromne znaczenie nie tylko dla Twojego zdrowia, ale także dla zdrowia malucha rozwijającego się w Twoim ciele.

Przyczyny i czynniki ryzyka stanu przedrzucawkowego

Mimo wielu badań dokładna przyczyna występowania zatrucia ciążowego nie została jeszcze poznana. Zdaniem naukowców stan przedrzucawkowy może mieć związek z nieprawidłowym funkcjonowaniem łożyska, czyli narządu, przez który dziecko w macicy łączy się z tkankami Twojego organizmu. Dochodzi wówczas do przebudowy naczyń krwionośnych w łożysku i jego niedokrwienia. W konsekwencji w ustroju zwiększa się wydzielanie czynników prozapalnych i następuje uszkodzenie naczyń krwionośnych nerek, wątroby czy serca.

Nie istnieją metody zapobiegania gestozie. Powinnaś jednak znać czynniki, które zwiększają ryzyko wystąpienia stanu przedrzucawkowego:

• wiek > 35 lat,

• ciąża wielopłodowa (np. bliźniacza),

• stosowanie metod wspomagania rozrodu, w tym zapłodnienia in vitro,

• nadciśnienie tętnicze wykryte jeszcze przed ciążą,

• cukrzyca,

• przewlekła choroba nerek,

• obturacyjny bezdech senny,

• trombofilia (nadkrzepliwość),

• otyłość przed ciążą,

• przebyty stan przedrzucawkowy w poprzedniej ciąży,

• zahamowanie wewnątrzmacicznego wzrostu płodu.

Spodziewasz się dziecka i znajdujesz się w grupie ryzyka wystąpienia stanu przedrzucawkowego? Koniecznie poinformuj o tym swojego ginekologa. Częstsza kontrola Twojego stanu zdrowia i regularne pomiary ciśnienia tętniczego pozwolą na wczesne wykrycie choroby i szybkie włączenie odpowiedniego leczenia.

Stan przedrzucawkowy – objawy

Chcesz wiedzieć, jakie objawy mogą u Ciebie wystąpić, jeśli zmagasz się ze stanem przedrzucawkowym? Oprócz podwyższonego ciśnienia tętniczego mogą pojawić się u Ciebie:

• bóle głowy, nieustępujące mimo odpowiedniego leczenia,

• zaburzenia widzenia,

• ból w prawym nadbrzuszu,

• nudności i wymioty,

• obrzęki,

• duszność.

Jeśli zauważysz u siebie którykolwiek z tych symptomów, nie zwlekaj. Niezwłocznie zgłoś się do lekarza na badania.

• Przeczytaj także, jakie są normy ciśnienia dla kobiet w ciąży i dowiedz się więcej na temat tego, co brać na ból głowy w ciąży.

Jakie badania wykonać?

Jeżeli lekarz podejrzewa, iż możesz zmagać się z zatruciem ciążowym, skieruje Cię na badania dodatkowe. Będą one obejmować:

• badanie ogólne moczu – głównym celem analizy jest ocena obecności białka w moczu,

• morfologię krwi – umożliwia wykrycie m.in. trombocytopenii (małopłytkowości), która bywa powikłaniem stanu przedrzucawkowego,

• próby wątrobowe – stężenie bilirubiny, aktywność aminotransferazy alaninowej i asparaginianowej, fosfatazy zasadowej i gamma-glutamylotranspeptydazy; podwyższone parametry mogą świadczyć o zaburzeniu czynności Twojej wątroby,

• parametry czynności nerek – stężenie kreatyniny i mocznika. Zbyt wysoki poziom wskazuje na nieprawidłowości w funkcjonowaniu Twoich nerek.
  

• Sprawdź także, jakie są objawy niedoboru progesteronu i z czego mogą one wynikać.

Na czym polega leczenie stanu przedrzucawkowego?

Leczenie stanu przedrzucawkowego ma przede wszystkim na celu utrzymywanie u Ciebie prawidłowego ciśnienia tętniczego. Jeśli lekarz zdiagnozował u Ciebie gestozę, oprócz włączenia odpowiednich leków zaleci Ci regularne pomiary ciśnienia i częste kontrole w gabinecie ginekologicznym. Receptę na leki (labetalol lub nifedypinę) otrzymasz w trakcie wizyty.

Jedyną skuteczną metodą leczenia stanu przedrzucawkowego jest zakończenie ciąży. Jeżeli Twój stan zdrowia jest stabilny i reagujesz na stosowane leki, ciąża powinna być rozwiązana w 37. tygodniu ciąży. Dzięki temu maluch jest już gotowy do przyjścia na świat, a ryzyko wystąpienia u niego powikłań wynikających z wcześniactwa jest dość małe. Bywa jednak, iż konieczne jest zakończenie ciąży kilka tygodni wcześniej, zwykle w 34. tygodniu. Może to być nieuniknione, jeśli Twój stan zdrowia ulega pogorszeniu i pojawiają się u Ciebie powikłania gestozy.

• Dowiedz się również, jak endometrioza wpływa na ciążę oraz jakie działanie ma imbir i jakie korzyści daje stosowanie go podczas ciąży.

Stan przedrzucawkowy – czy jest groźny?

Stan przedrzucawkowy jest groźną chorobą, która wiąże się z wysokim ryzykiem wystąpienia wielu powikłań:

• rzucawki – drgawek lub zaburzeń świadomości,

• ostrej niewydolności oddechowej,

• obrzęku płuc,

• zawału mięśnia sercowego,

• zespołu HELLP – ciężkiego powikłania gestozy, w którego przebiegu stwierdza się niedokrwistość hemolityczną, podwyższenie parametrów czynności wątroby i małopłytkowość,

• udaru mózgu,

• niewydolności nerek,

• zahamowania wewnątrzmacicznego wzrostu płodu,

• przedwczesnego odklejenia łożyska.

Mimo leczenia wciąż zdarzają się przypadki zgonu matki lub dziecka w wyniku powikłań stanu przedrzucawkowego. Powinnaś jednak wiedzieć, iż wczesna diagnoza, leczenie i regularna kontrola Twojego stanu zdrowia znacznie obniżają ryzyko wystąpienia powikłań. Stosuj się więc do zaleceń lekarza, a w przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów niezwłocznie zgłoś się do szpitala.