Zakrzepica odbytu – objawy i leczenie. Jak jej zapobiegać?

Czym jest zakrzepica odbytu?

„Zakrzepica odbytu” jest stosowanym potocznie określeniem zakrzepicy splotu żylnego okołoodbytniczego. To jedno z najczęstszych powikłań choroby hemoroidalnej, wymagające szybkiej diagnostyki i leczenia. W literaturze spotkać można się także z innymi nazwami tego schorzenia – „zakrzep brzeżny” czy „zakrzep hemoroidów zewnętrznych”.

Guzki krwawnicze to występujące fizjologicznie w kanale odbytu struktury tętniczo-żylne. Uczestniczą w uszczelnieniu odbytu i umożliwiają kontrolę nad oddawaniem gazów. Gdy dojdzie do ich objawowego powiększenia, mówi się o chorobie hemoroidalnej. Na jej wystąpienie szczególnie narażone są osoby zmagające się z przewlekłą biegunką (np. w przebiegu nieswoistych zapaleń jelit), otyłością i prowadzące siedzący tryb życia. Wśród czynników ryzyka choroby hemoroidalnej znajdują się również ciąża i poród, przebyte operacje okolicy odbytu czy uszkodzenie rdzenia kręgowego. Przyczyny występowania zakrzepicy w obrębie powiększonych guzków krwawniczych są wciąż przedmiotem dyskusji. Ma ona związek z podwyższonym ciśnieniem w splotach naczyniowych, które prowadzi do uszkodzenia śródbłonka, a w efekcie do zainicjowania procesu krzepnięcia. Zakrzepica odbytu dotyczy najczęściej osób młodych, zmagających się z zaparciami lub podejmujących duży wysiłek fizyczny.

• Dowiedz się więcej na temat przyczyn, objawów i leczenia hemoroidów.

Zakrzep w guzku krwawniczym – objawy

Objawów zakrzepicy w guzku krwawniczym nie sposób przeoczyć. Nagłemu, silnemu bólowi odbytu towarzyszy pojawienie się uwypuklenia o niebieskawym zabarwieniu. U części chorych zmiana może krwawić – ma to miejsce, gdy zakrzep prowadzi do wystąpienia owrzodzenia guzka krwawniczego lub skóry w jego okolicy. W przypadku braku podjęcia leczenia dolegliwości utrzymują się od kilku dni do kilku tygodni. Częściej jednak silny ból jest powodem niezwłocznego poszukiwania pomocy lekarskiej.

Do kogo zgłosić się z podejrzeniem zakrzepu w okolicy odbytu?

Masz objawy zakrzepu hemoroidów zewnętrznych? Nie bagatelizuj swoich dolegliwości i zgłoś się do lekarza pierwszego kontaktu. Rozpoznanie choroby stawiane jest na podstawie typowych objawów i badania fizykalnego, w którym lekarz stwierdza obecność tkliwego, niebieskawego uwypuklenia. W przypadku silnych dolegliwości bólowych badanie per rectum (palcem przez odbyt) może wymagać dożylnego podania leków znieczulających w warunkach szpitalnych. Leczeniem zakrzepicy odbytu zajmuje się chirurg. Skierowanie do tego specjalisty otrzymasz od lekarza pierwszego kontaktu.

• Dowiedz się też, jakie są przyczyny i objawy przepukliny odbytu!

Metody leczenia zakrzepicy odbytu

Zakrzepica hemoroidów zewnętrznych może być leczona zachowawczo lub chirurgicznie. Zabieg chirurgiczny (usunięcie skrzepliny lub wycięcie guzka krwawniczego) jest proponowany zwykle osobom z silnym bólem odbytu trwającym poniżej 72 h. U chorych, którzy zgłosili się po pomoc po dłuższym okresie trwania bólu, stosuje się miejscowo leki znieczulające (np. 1-procentową lignokainę). Zalecane są także doustne leki przeciwzapalne, dieta bogatobłonnikowa i higiena okolic odbytu.

U pacjentów w podeszłym wieku zwykle rezygnuje się z leczenia chirurgicznego zakrzepicy odbytu. Wiąże się to z występowaniem w tej grupie wiekowej wielu chorób przewlekłych i częstym przyjmowaniem leków przeciwkrzepliwych. Czynniki te znacznie zwiększają ryzyko związane z zabiegiem. Decyzję o proponowanej metodzie leczenia lekarz podejmuje indywidualnie, po zapoznaniu się z całością obrazu klinicznego pacjenta.

Zakrzep w guzku krwawniczym a ciąża

Z hemoroidami w ciąży zmaga się nawet do 35% kobiet spodziewających się dziecka. Około 8% ciężarnych doświadcza natomiast zakrzepicy hemoroidów zewnętrznych, zwykle w drugim lub trzecim trymestrze ciąży. Do czynników ryzyka choroby należą: poród drogami natury, zaparcia, duża masa urodzeniowa dziecka oraz poród zabiegowy (np. z użyciem kleszczy). U kobiet w ciąży preferowane jest leczenie zachowawcze. Zabieg chirurgiczny wiąże się bowiem z ryzykiem wywołania porodu przedwczesnego, stwarzającego ryzyko wystąpienia powikłań u dziecka. 

• Sprawdź też: Do jakiego lekarza zgłosić się z hemoroidami? Jak i gdzie leczyć żylaki odbytu?

Jak zapobiegać zakrzepicy odbytu?

Zmagasz się z chorobą hemoroidalną? Zmniejsz ryzyko wystąpienia zakrzepu w obrębie guzków krwawniczych, przestrzegając kilku prostych zasad:

• dbaj o odpowiednie nawodnienie organizmu,

• uwzględnij w codziennym jadłospisie produkty zawierające błonnik (m.in. pełnoziarniste produkty zbożowe, owoce, warzywa),

• unikaj zaparć – jeśli jest to konieczne, stosuj leki zmiękczające stolec, najlepiej po uprzedniej konsultacji z lekarzem,

• jeśli zmagasz się z nadwagą lub otyłością, zredukuj masę ciała,

• unikaj długotrwałego przebywania w pozycji siedzącej,

• zadbaj o regularną, umiarkowaną aktywność fizyczną,

• utrzymuj prawidłową higienę okolicy okołoodbytniczej,

• przestrzegaj zaleceń lekarza i regularnie przyjmuj przepisane przez niego leki.