Anoreksja i bulimia – czym charakteryzują się zaburzenia odżywiania?

Czym są anoreksja i bulimia?

Anoreksja i bulimia są zaliczane do zaburzeń odżywiania. Jest to grupa jednostek chorobowych, która charakteryzuje się nieprawidłowym łaknieniem o podłożu psychicznym. Oznacza to, że są one manifestacją problemów, które dzieją się w psychice. Wiążą się z zachowaniami kompulsywnymi (uporczywą potrzebą powtarzania pewnych czynności). Często towarzyszą im inne zaburzenia psychiczne (np. depresja).

Anoreksja, inaczej jadłowstręt psychiczny, to zaburzenie, które charakteryzuje się dążeniem do utraty masy ciała i utrzymywaniem się jej na bardzo niskim poziomie. Osoby cierpiące na tę chorobę mają zaburzony obraz własnego ciała. W ich mniemaniu cały czas mają zbyt duży poziom tkanki tłuszczowej. Szybka utrata wagi prowadzi do wyniszczenia organizmu i wielu innych powikłań.

Bulimia również charakteryzuje się kontrolowaniem masy ciała i dążeniem do osiągnięcia idealnej sylwetki, jednak przebiega z epizodami żarłoczności i nadmiernego koncentrowania się na jedzeniu. Są one poza kontrolą osoby chorej. Kompulsywne objadanie się kończy się zachowaniami kompensacyjnymi, których celem jest nie dopuścić do przytycia. Dość często zdarza się, że prowadzą do powikłań.

Polecamy

---

Telemedycyna

Zaburzenia odżywiania – do kogo udać się po pomoc? Jak wygląda leczenie?

Anoreksja i bulimia to zaburzenia odżywiania, które najczęściej pojawiają się u młodych osób. Bulimia dotyka aż 2% nastolatków, natomiast anoreksja od 0,5 do 1%. Pacjenci z anoreksją bardzo ograniczają ilość spożywanego jedzenia i intensywnie ćwiczą, co skutkuje silną niedowagą, która bez leczenia pogłębia się i może zagrażać życiu chorego. Osoby zmagające się z bulimią najczęściej pod wpływem silnego stresu, przyjmują na raz bardzo duże ilości jedzenia, a następnie pod wpływem wyrzutów sumienia prowokują wymioty. Dowiedz się, w jaki sposób leczyć zaburzenia odżywiania i do kogo udać się po pomoc.

Redakcja01.12.2021

Kto choruje na anoreksję i bulimię?

Anoreksja i bulimia są częstymi zaburzeniami odżywiania. Rozpoznaje się je głównie u młodych kobiet. Mężczyźni również chorują, jednak zdecydowanie rzadziej (nawet 9–12 razy rzadziej). Powinieneś pamiętać, że zdarzają się także zaburzenia odżywiania u dzieci. Choroby te dotyczą głównie osób odrzuconych w dzieciństwie (przez rówieśników lub rodziców), z niską samooceną, brakiem samoakceptacji, z problemami emocjonalnymi bądź konfliktami w rodzinie.

Jakie są objawy anoreksji i bulimii?

Objawy anoreksji i bulimii zdecydowanie różnią się, jednak w obu przypadkach obecne są dążenia do redukcji masy ciała. U osób z jadłowstrętem psychicznym można zaobserwować:

• paniczny strach przed przybraniem na wadze,

• zaburzony obraz własnego ciała (nieprawidłowa ocena wyglądu i masy ciała),

• brak miesiączki,

• wskaźnik BMI poniżej 17,5 kg/m²,

• niezadowolenie ze swojego wyglądu,

• ograniczenie ilości przyjmowanych pokarmów lub głodówka,

• kompulsywne liczenie kalorii,

• niedobory substancji odżywczych i wyniszczenie organizmu,

• zaniki mięśni,

• pogorszenie się stanu skóry i włosów,

• spożywanie posiłków w samotności,

• obniżenie nastroju.

Objawy bulimii to:

• powtarzające się epizody objadania się,

• spożywanie w bardzo krótkim czasie dużej ilości jedzenia,

• nadmierne koncentrowanie się na jedzeniu,

• lęk przed przybraniem na wadze,

• nadmierna koncentracja na sylwetce,

• poczucie utraty kontroli,

• zachowania kompensacyjne mające na celu uniknięcie przybrania na wadze (m.in. wymioty, intensywne ćwiczenia fizyczne, stosowanie środków przeczyszczających, głodówka).

W zależności od zachowań kompensacyjnych wyróżnia się dwa rodzaje bulimii: przeczyszczający i nieprzeczyszczający. Pierwszy z nich charakteryzuje się stosowaniem środków przeczyszczających i lewatywy lub prowokowaniem wymiotów. W drugim typie osoba chora podejmuje działania niefarmakologiczne. Bulimia nie powinna być kojarzona z innym zaburzeniem odżywiania, jakim jest diabulimia, która dotyczy osób chorych na cukrzycę typu 1.

Co to jest bulimia anorektyczna?

Bulimia anorektyczna jest określeniem rodzaju anoreksji, który przebiega z napadami objadania się. Występują one regularnie i okresowo. Po nich następują zachowania kompensacyjne podobne do tych, które pojawiają się u chorych na bulimię.

Jak wygląda leczenie anoreksji i bulimii?

Leczenie anoreksji i bulimii należy rozpocząć natychmiast po zaobserwowaniu pierwszych objawów. Podstawową metodą jest psychoterapia. Dobrze sprawdza się terapia uzależnień, ponieważ osoba chora jest w pewnym sensie uzależniona od jedzenia i skupia na nim całą swoją uwagę. Niekiedy pacjent musi trafić na oddział szpitalny – zwłaszcza w zaawansowanych stanach, w których doszło już do powikłań.

Jakie są skutki anoreksji i bulimii?

Anoreksja i bulimia są poważnymi chorobami. Nieleczone prowadzą do groźnych powikłań. Jadłowstręt psychiczny skutkuje wyniszczeniem organizmu i wieloma zaburzeniami somatycznymi. Około 10% pacjentów umiera. Bulimia prowadzi do odwodnienia, niedoborów pokarmowych, dolegliwości ze strony układu pokarmowego, osłabienia narządów wewnętrznych, uzależnienia od środków przeczyszczających, a nawet pęknięcia przełyku. W obu chorobach obserwuje się stany depresyjne i niechęć do samego siebie.

1. E. Bator i in., Anoreksja – przyczyny, przebieg, leczenie, „Nowiny Lekarskie” 2011, t. 80, nr 3, s. 184–191.
2. E. Kędra, J. Pietras, Zaburzenia odżywiania – znak naszych czasów, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2011, t. 92, nr 3, s. 530–534.