Choroba Baastrupa – do jakiego lekarza się zgłosić, jakie objawy jej towarzyszą i jak je łagodzić?

Co to jest choroba Baastrupa?

Zdrowy kręgosłup jest bardzo ważny dla sprawnego funkcjonowania. Jednak schorzenia tej części ciała stają się coraz częstsze. Wśród bardziej rozpowszechnionych przypadłości wymienia się m.in.: skoliozę, dyskopatię, kręgozmyk czy chorobę Baastrupa. Co kryje się pod ostatnią nazwą? To szczególna postać choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa w odcinku szyjnym i lędźwiowym. Po raz pierwszy została opisana w 1933 r. przez Christiana Ingersleva Baastrupa i jego nazwisku zawdzięcza swoją nazwę.

Za powstanie schorzenia odpowiada wzmożona ruchomość kręgosłupa. Inną możliwą przyczyną są zbyt długie wyrostki kolczyste kręgów, czyli podstawowych elementów budujących kręgosłup, w których znajduje się rdzeń kręgowy. Obie sytuacje sprawiają, że dochodzi do ocierania się o siebie nawzajem wyrostków kolczystych. 

Choroba Baastrupa – skutki

Mówiąc o objawach choroby Baastrupa, jako pierwszy trzeba wymienić ból kręgosłupa. Dolegliwości mogą być na tyle intensywne, że utrudniają codzienne funkcjonowanie. W odróżnieniu od wielu innych schorzeń kręgosłupa w chorobie Baastrupa ból kręgosłupa nie promieniuje. Charakterystyczne dla tego schorzenia jest złagodzenie objawów bólowych podczas pochylania się, zaostrzenie zaś w czasie prostowania kręgosłupa.W wyniku przewlekłego kontaktu wyrostków kolczystych dochodzi do powstania zmian zwyrodnieniowych – następuje ich przerost i powstanie między nimi patologicznego stawu czy cyst. Wśród innych objawów choroby Baastrupa wymienia się tkliwość palpacyjną więzadeł i wyrostków oraz bolesny przerost tułowia – można zaobserwować pogłębienie lordozy lędźwiowej.

Co interesujące w przebiegu choroby Baastrupa, nie obserwuje się objawów neurologicznych, takich jak: zaburzenia czucia, parestezje, mrowienia, osłabienie siły mięśniowej kończyn dolnych, które często towarzyszą schorzeniom tej części ciała. Nierzadkie są przypadki współwystępowania choroby Baastrupa z innymi zmianami, w tym m.in. z kręgozmykiem (przemieszczeniem się kręgów względem siebie), przepukliną krążków międzykręgowych, tworzeniem się osteofitów (narośli kostnych), spondylozą (zanikiem krążków międzykręgowych).

Choroba Baastrupa – jaki lekarz się nie zajmuje?

Bóle kręgosłupa są jedną z najczęstszych przyczyn zgłaszania się pacjentów do gabinetu lekarza rodzinnego. Dlatego też osoby z chorobą Baastrupa w pierwszej kolejności udają się zwykle po pomoc do tego specjalisty. Na podstawie wstępnego rozpoznania (szczegółowo przeprowadzonego wywiadu, badania przedmiotowego, RTG kręgosłupa) lekarz rodzinny wystawia pacjentowi skierowanie do ortopedy. Specjalista ten zajmuje się diagnozowaniem, leczeniem wad postawy i zapobieganiem im. Należą do nich przykładowo: skolioza, stany zapalne, zakażenia, dyskopatie, przepukliny dyskowe czy zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa. A właśnie do tej ostatniej grupy zaliczana jest choroba Baastrupa.

Ortopeda w celu postawienia rozpoznania zleci bardziej szczegółową diagnostykę niż lekarz rodzinny. Jej podstawą są metody obrazowania medycznego. Nierzadko do rozpoznania choroby Baastrupa wystarczające jest RTG, lecz w przypadku niepewności diagnostycznej ortopeda może skierować na badania, takie jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny. Choroba Baastrupa ma charakterystyczny obraz radiologiczny – tzw. całujących się wyrostków kolczystych. Stąd też dla jej określenia można spotkać się z nazwami „choroba całujących się wyrostków kolczystych” lub „kissing spine”.Choroba Baastrupa najczęściej jest lokalizowana w kręgach L4–L5.

Czy choroba Baastrupa jest uleczalna?

Odpowiednio zaplanowany proces leczniczy może w znacznym stopniu złagodzić objawy towarzyszące chorobie Baastrupa. Bardzo ważne jest jednak połączenie terapii zachowawczej i operacyjnej oraz dbanie o kręgosłup. W tym ostatnim szczególnie ważną rolę odgrywają ćwiczenia na wzmocnienie kręgosłupa.

Choroba Baastrupa – leczenie

Leczenie choroby Baastrupa zazwyczaj opiera się na farmakologii z zastosowaniem leków o działaniu przeciwbólowym, a w cięższych przypadkach zastrzyków z długo działającymi kortykosteroidami. Stosuje się również leki rozluźniające mięśnie, szczególnie przykręgosłupowe. Metody zachowawcze obejmują reedukację posturalną i postępowanie rehabilitacyjne. Jego celem jest zmniejszenie obciążenia, jakie wywierają na siebie nawzajem wyrostki międzykręgowe. Ma ono rozluźnić i wzmocnić mięśnie kręgosłupa i obręczy biodrowej oraz zmniejszyć nadmierną lordozę, nasilenie dolegliwości bólowych, stanu zapalnego.Stosuje się przede wszystkim: laseroterapię, magnetoterapię, krioterapię, ultrasonoterapię, elektroterapię, terapię manualną, kinezyterapię (zwłaszcza ćwiczenia mięśni grzbietu, przykręgosłupowych i brzucha, m.in. ćwiczenia izometryczne, oporowe, czynno-wolne, ogólnousprawniające, odtwarzające przyjmowanie prawidłowej postawy ciała). Kiedy zachowawcze sposoby leczenia nie przynoszą zadowalających efektów, konieczne okazują się metody operacyjne. Zabiegi polegać mogą m.in. na usunięciu dodatkowych kaletek maziowych, wycięciu cyst, osteotomii (skróceniu długości wyrostków kolczystych).