Przykładowa dieta w PCOS

Co to jest PCOS?

Zespół policystycznych jajników jest również nazywany wielotorbielowatością. To zaburzenie hormonalne, które występuje u kobiet w wieku rozrodczym. Należy je leczyć, podobnie jak pojedynczą torbiel na jajniku. Aby rozpoznać PCOS, konieczne jest rozpoznanie przynajmniej dwóch z trzech poniższych kryteriów:

• brak owulacji lub rzadko występująca,

• hiperandrogenizm (nadmiar męskich hormonów u kobiet i w efekcie szereg zmian w organizmie, w tym rozwój cech typowych dla mężczyzn),

• obraz USG wskazujący na PCOS.

Policystyczne jajniki są bardzo charakterystyczne w obrazie USG. Widać na nim wiele pęcherzyków o wielkości 2–9 mm w jajnikach, a także powiększenie ich objętości. Aby potwierdzić diagnozę PCOS, konieczne jest również wykonanie badań hormonalnych, a także przeprowadzenie przez lekarza wywiadu medycznego. Objawy PCOS zazwyczaj dotyczą zaburzeń hormonalnych, zwiększonej masy ciała, trudności z utratą wagi, pojawienia się zmian trądzikowych czy łojotokowych. Wiele kobiet bardzo mocno odczuwa łysienie, które również może występować przy PCOS.

Nie zostały jeszcze dokładnie poznane przyczyny PCOS, jednak ryzyko tej choroby się zwiększa u osób ze zdiagnozowaną insulinoopornością, hiperinsulinemią, zespołem Cushinga, niedoczynnością tarczycy czy wrodzonym przerostem nadnerczy. 

Zasady diety PCOS

Diagnoza PCOS dla wielu kobiet może być cenną wskazówką, ponieważ choroba często utrudnia zajście w ciążę. Wynika to z zaburzeń miesiączkowania i bardzo nieregularnej owulacji. Włączenie odpowiedniego leczenia, często tabletek antykoncepcyjnych, utrzymanie prawidłowej masy ciała i uzupełnienie niedoborów może być bardzo pomocne w uregulowaniu pracy hormonów, a także w zajściu w ciążę. Kobiety, które bezskutecznie starają się zajść w ciążę, powinny opierać swój jadłospis o produkty o niskim indeksie glikemicznym. Mogą również włączyć suplementy diety, jeśli lekarz tak zadecyduje. Pamiętaj, że wraz z PCOS mogą występować też inne schorzenia, jak hirsutyzm, łysienie androgenowe czy insulinooporność. Wymagają one również odpowiedniego leczenia.

Celem leczenia PCOS jest nie tylko pomoc w zajściu w ciążę, lecz także zmniejszenie ryzyka otyłości i cukrzycy. Dodatkowo zarówno jeden, jak i drugi stan może być niebezpieczny w ciąży i prowadzić do wielu powikłań. Dieta redukcyjna przy PCOS opiera się na zwiększeniu ilości spożywanych warzyw, a także zmniejszeniu wielkości posiłków. Lepiej jeść częściej, a w mniejszych ilościach. Ponadto posiłki powinny być przygotowywane na parze lub gotowane. Zrezygnuj ze smażenia na głębokim tłuszczu czy duszenia w tłustych sosach. 

Sięgaj po polifenole, które można znaleźć w owocach jagodowych, jabłkach, orzechach, roślinach strączkowych czy nasionach zbóż. Warzywa powinny stanowić podstawę żywienia. W przypadku owoców sięgaj po te o niskiej zawartości cukru, czyli maliny, owoce jagodowe i truskawki. Nie zapominaj o tłuszczach. Wybieraj te zdrowe, czyli olej lniany, oliwę, awokado, migdały, tłuste ryby morskie czy siemię lniane. Jeśli masz możliwość, sięgaj po produkty pochodzące z ekologicznych i certyfikowanych upraw. Przy PCOS dieta bezglutenowa nie jest obligatoryjna, ale włączając amarantus czy komosę ryżową, możesz zadbać o swoje jelita, zmniejszyć stan zapalny i dostarczyć wiele cennych witamin i mikroelementów. 

Czego unikać w diecie przy PCOS?

Odpowiednie komponowanie posiłków jest bardzo istotne nie tylko dla utrzymania prawidłowej wagi, lecz także poprawy samopoczucia, a w niektórych przypadkach w zajściu w ciążę. Niektóre produkty warto wykluczyć ze swojej diety. Są to:

• produkty pszenne, 

• słodzone napoje gazowane,

• przetworzona żywność,

• słodycze, wyroby cukiernicze,

• alkohol, w tym piwo.

Pamiętaj, aby posiłki były dobrze skomponowane, aby nie doprowadzić do niedoborów. Nie stosuj bardzo restrykcyjnych diet, głodówek czy monodiet polegających na spożywaniu jednego składnika lub konkretnej grupy produktowej. Dieta PCOS powinna mieć charakter przeciwzapalny, dlatego wyklucz również źródła kwasów omega-6, czyli olej słonecznikowy czy z pestek dyni. Odpowiedni stosunek kwasów tłuszczowych omega-3 do omega-6 powinien wynosić między 1:2-1:5. W diecie wielu z nas przeważają jednak źródła kwasów omega-6, dlatego bardzo istotne jest ich ograniczenie w diecie.

W jadłospisie ogranicz spożycie produktów o wysokim indeksie glikemicznym, do których należą m.in.: niektóre kasze, ryż, ziemniaki, płatki kukurydziane, dżemy, miód, gotowana marchew, buraki i dynia. Jeśli chcesz je zjeść od czasu do czasu, to uzupełnij posiłek o dodatek zdrowego tłuszczu i białka. Dzięki temu obniżysz indeks glikemiczny całego produktu. 

Przykładowy jadłospis

Śniadanie:

1. Kanapka z awokado, pomidorem i mozzarellą

2. Jajecznica z cukinią i kromką chleba żytniego

3. Nocna owsianka z borówkami amerykańskimi, truskawkami i płatkami migdałów.

Drugie śniadanie/przekąska:

1. Zielone smoothie na mleku owsianym

2. Surowe warzywa z hummusem

3. Kanapka z pastą z makreli z kiełkami rzodkiewki.

Obiad:

1. Pieczony łosoś w porach z komosą ryżową i surówką z marchewki i jabłka

2. Wegańskie leczo z tofu i fasolą mung

3. Kurczak w sosie rozmarynowym z kaszą gryczaną i kiszonkami.

Kolacja:

1. Kanapka z pieczywa orkiszowego, z pastą warzywną i ze świeżym ogórkiem

2. Sałatka z ciecierzycą, serem feta, granatem i miętą

3. Zupa krem pomidorowo-paprykowa.