Pokrzywka – jak wygląda? Objawy, przyczyny i leczenie pokrzywki

Pokrzywka – co to za schorzenie? Jakie są jej objawy?

Pokrzywka jest często występującą chorobą zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Na bazie dostępnych danych szacuje się, iż u 15–25% osób na świecie w ciągu całego życia pokrzywka pojawia się przynajmniej raz. Zmiany skórne w jej przebiegu są bardzo charakterystyczne – w krótkim okresie pojawiają się jasne bąble otoczone rumieniem, którym towarzyszy silny świąd. Mogą mieć różną średnicę (od kilku milimetrów do kilku centymetrów) i kształt. Zmiany często ustępują samoistnie w ciągu doby, nie pozostawiając po sobie śladu. U około 40% pacjentów z pokrzywką obserwuje się jednocześnie obrzęk tkanki podskórnej (tzw. obrzęk naczynioruchowy). Warto wiedzieć, że pokrzywka nie jest chorobą zakaźną, nie można się nią więc zarazić od osoby chorej. Do czynników ryzyka wystąpienia pokrzywki należą m.in.choroby alergiczne u pacjenta lub członków jego rodziny i obecność chorób autoimmunologicznych, m.in. reumatoidalnego zapalenia stawów czy choroby Hashimoto.

Mechanizm powstawania pokrzywki u dzieci i dorosłych jest jednakowy. Zmiany skórne są konsekwencją degranulacji komórek tucznych (mastocytów), czyli uwolnienia ze znajdujących się w ich wnętrzu ziarnistości substancji powodujących rozszerzenie naczyń krwionośnych, obrzęk tkanki podskórnej i wystąpienie świądu. Do najważniejszych z nich zaliczamy: histaminę, tryptazę, leukotrieny i cytokiny. Mastocyty występują w tkance łącznej skóry całego ciała, dlatego bąble pokrzywkowe mogą pojawić się w każdej okolicy.

• Dowiedz się również, jak złagodzić objawy alergii skórnej i jak wyglądają jej objawy. 

Jakie są rodzaje pokrzywki u dorosłych?

Ze względu na czas występowania zmian skórnych w przebiegu pokrzywki wyróżnia się pokrzywkę ostrą i przewlekłą.

Pokrzywka ostra

Jest rozpoznawana u osób, u których zmiany skórne utrzymują się krócej niż 6 tygodni. Najczęściej jest wywoływana lekami (w szczególności antybiotykami, opioidami i niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi), pokarmami (spożyciem np. mleka, jaj, orzechów czy ryb), infekcjami wirusowymi i chorobami pasożytniczymi, stresem lub kontaktem z alergenem (np. lateksem). U połowy pacjentów nie udaje się ustalić przyczyny występowania pokrzywki ostrej – rozpoznaje się wówczas pokrzywkę idiopatyczną.

Pokrzywka przewlekła

Występuje ona ciągle lub nawraca dłużej niż przez 6 tygodni. Może występować spontanicznie lub być indukowana różnymi czynnikami – światłem słonecznym (pokrzywka słoneczna), skrajnymi temperaturami, wibracjami, uszkodzeniem naskórka (pokrzywka dermograficzna), a nawet stresem, wysiłkiem fizycznym czy spożyciem pokarmu (pokrzywka cholinergiczna). Prawdopodobnie na jej pojawienie się mają również wpływ choroby autoimmunologiczne oraz przewlekłe zakażenia, m.in. wirusami zapalenia wątroby, EBV, a nawet bakterią Helicobacter pylori.

Przewlekła pokrzywka występuje najczęściej u osób dorosłych między 20. a 40. rokiem życia, nieco częściej u kobiet niż u mężczyzn.

• Sprawdź też, jak wygląda wysypka od słońca i jak ją leczyć.

Diagnostyka i metody leczenia pokrzywki

Jeśli podejrzewasz u siebie pokrzywkę, skonsultuj się z lekarzem rodzinnym. Niezależnie od tego, czy lekarz podejrzewa pokrzywkę stresową, wirusową czy inną, diagnostyka wygląda zawsze tak samo i opiera się na szczegółowym wywiadzie z pacjentem oraz badaniu oceniającym aktualny stan zdrowia. Obecność typowych zmian skórnych wystarczy do postawienia rozpoznania i włączenia leczenia. Zwykle nie ma potrzeby wykonywania badań laboratoryjnych i testów alergicznych.

Leczenie pokrzywki polega zarówno na wdrożeniu działań profilaktycznych (unikaniu czynnika będącego przyczyną pojawiania się zmian skórnych), jak i na terapii farmakologicznej. Profilaktyka ma niestety ograniczone zastosowanie w przypadku niektórych rodzajów pokrzywek, kiedy nie sposób unikać czynników za nie odpowiedzialnych (np. ciepła czy zimna). Można jednak zmniejszyć ryzyko pokrzywki polekowej, pokarmowej czy słonecznej (poprzez stosowanie środków ochrony przed słońcem – kremów z filtrem, odzieży zakrywającej ciało i czapki).

Do najczęściej stosowanych w pokrzywce leków należą leki przeciwhistaminowe drugiej generacji w wysokich dawkach (m.in. loratydyna i cetyryzyna), a w ciężkich przypadkach glikokortykosteroidy. U osób dorosłych i dzieci powyżej 12. roku życia można również zastosować nowoczesne leczenie biologiczne, w trakcie którego podaje się omalizumab. Rzadko konieczne jest włączenie u pacjenta leczenia immunosupresyjnego, zwykle cyklosporyny.

Przeczytaj także: https://www.welbi.pl/domowe-sposoby-na-wysypke-po-antybiotyku/.