Czym jest NT pro-BNP i kiedy bada się jego stężenie?

Czym jest NT pro-BNP?

Peptyd natriuretyczny typu B (pro-BNP) to substancja wydzielana w większości przez komórki lewej komory serca w formie prohormonu w odpowiedzi na ich rozciąganie przez nadmierną ilość zalegającej krwi. Pojawia się on we krwi w momencie przeciążenia mięśnia sercowego. 

NT pro-BNP w warunkach fizjologicznych uczestniczy w regulacji gospodarki wodno-sodowej i zapewnia prawidłową pracę układu sercowo-naczyniowego. Wpływa na zwiększenie filtracji kłębuszkowej w nerkach i tym samym na zwiększenie ilości wydalanego moczu. Przyczynia się też do resorpcji sodu w nerkach. Powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych, obniżając ciśnienie tętnicze krwi. Oznaczanie NT pro-BNP jest pomocne w rozpoznawaniu niewydolności serca i w ocenie jej ciężkości. Ma również istotne znaczenie w ustaleniu rokowania u osób po przebytym zawale serca.

Kiedy należy wykonać badanie NT pro-BNP?

Badanie NT pro-BNP pozwala na odróżnienie niewydolności serca od innych schorzeń, np. chorób płuc. Oznaczenie tego hormonu jest również używane do oceny ryzyka u osób zgłaszających się z bólem wieńcowym. 

Choroby serca mogą objawiać się dusznością, obrzękiem nóg, zasinieniem skóry, omdleniami, szybkim biciem serca oraz bólami w klatce piersiowej. Badanie NT pro-BNP zawsze wykonywane jest wraz z oznaczeniem markerów zawału serca i z czynnościowym badaniem płuc celem rozpoznania przyczyn nieprawidłowości oddechowych i problemów z sercem.

Jeśli zauważasz u siebie opisane powyżej objawy, nie bagatelizuj ich. Zgłoś się do lekarza rodzinnego, który zleci wykonanie niezbędnych badań, ustali przyczynę złego samopoczucia i zastosuje odpowiednie leczenie.

W jakich okolicznościach zlecane jest badanie NT pro-BNP?

Oznaczenie NT pro-BNP jest nierzadko zlecane na oddziale ratunkowym, ponieważ lekarz potrzebuje pilnej informacji, czy pacjent cierpi na niewydolność serca. Badanie to bardzo często jest wykonywane, kiedy pacjent zgłasza się do lekarza z objawami sugerującymi niewydolność serca. Dodatkowo oznaczenie NT pro-BNP jest niezbędne w celu oceny skuteczności leczenia.

Jak wygląda badanie NT pro-BNP?

Do badania NT pro-BNP nie należy się specjalnie przygotowywać. Wystarczy oddać krew o dowolnej porze. Oznaczenie jest wykonywane metodami immunologicznymi z wykorzystaniem specjalnego analizatora. Wyniki zazwyczaj dostępne są do godziny od momentu pobrania materiału.

Jaka jest norma dla NT pro-BNP?

Specjaliści przyjmują, że główna wartość odcięcia stężenia NT pro-BNP wynosi 100 pg/ml [1]. Uzyskanie wyniku niższego z dużym prawdopodobieństwem wyklucza niewydolność serca. Ma to szczególne znaczenie u osób, które zgłaszają duszności, obrzęki, przewlekły kaszel i ból w klatce piersiowej.

Stężenie NT pro-BNP należy oceniać w odniesieniu do wartości referencyjnych, zawartych w wyniku. Przedziały prawidłowych stężeń zależą bowiem od metody oznaczania tego parametru we krwi.

Każdy wynik, nawet mieszczący się w granicach normy, powinien być skonsultowany z lekarzem kardiologiem. Po zebraniu dokładnego wywiadu zadecyduje on o konieczności rozszerzenia diagnostyki o dodatkowe analizy laboratoryjne i badania obrazowe.

NT pro-BNP – jak interpretować wyniki?

NT pro-BNP może być nieznacznie podwyższone w starszych grupach wiekowych i u kobiet. Obniżenie tego parametru można zaobserwować u osób otyłych.

NT pro-BNP jest wskaźnikiem w bardzo wielu stanach chorobowych, wśród których wymieniamy:

• niewydolność serca,

• zawał serca,

• zatorowość płucną,

• nadciśnienie tętnicze,

• nadciśnienie płucne,

• posocznicę,

• nadczynność tarczycy,

• zespół Cushinga,

• zespół Conna,

• niedokrwistość,

• niewydolność nerek,

• marskość wątroby,

• infekcje bakteryjne,

• krwotok podpajęczynówkowy.

Podwyższone stężenie hormonu NT pro-BNP można wykryć u chorych leczonych glikokortykosteroidami lub hormonami tarczycy. Obniżenie poziomu NT pro-BNP występuje u osób leczonych preparatami diuretycznymi i inhibitorami konwertazy angiotensynowej.

Rzadko kiedy rozpoznanie choroby jest stawianie tylko na podstawie wyniku badania NT pro-BNP. Zwykle lekarz zleca inne badania, wśród których wymienić można EKG lub echokardiografię (ECHO serca). Warto również wykonać morfologię krwi, ocenę poziomu elektrolitów, poziom ALT, AST, stężenie kreatyniny i troponiny. Poziom tej ostatniej substancji gwałtownie rośnie przy zawale mięśnia sercowego. Jeśli wysokie stężenie NT pro-BNP wynika z niewydolności nerek lub nadczynności tarczycy, konieczne jest wykonanie badań oceny czynności tych narządów.