account-icon
Obliczanie ubezpieczenia
Umów teleporadę
Welbi
Zdrowie psychiczneZaburzenia psychiczne 2 min.
Zweryfikowane przez eksperta

Czym jest osobowość chwiejna emocjonalnie?

Paulina Kłos-Wojtczaklek. Agnieszka Widera19.05.2021Aktualizacja: 06.10.2022

Osobowość chwiejna emocjonalnie często odbierana jest przez społeczeństwo jako impulsywna i niestabilna. Niewiele osób jednak łączy takie zachowanie z poważną chorobą. Znacznie częściej określa się je brakiem wychowania i agresją. W związku z tym warto wiedzieć, co to za schorzenie i czym się charakteryzuje?


Osobowość chwiejna emocjonalnie jest klasyfikowana przez psychiatrów jako choroba (zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych) i oznaczona symbolem F60.3. Wyróżnia się dwa typy tego zaburzenia: impulsywny i pograniczny (borderline). Zastanawiasz się, jak je rozpoznać? Zapoznaj się z artykułem.

osobowosc-chwiejna-emocjonalnie-jakie-sa-typy
pexels.com

Polecane

depresja-lekowa-jakie-sa-objawy-jak-z-nia-walczyc
Zdrowie psychiczne
2 min.
Depresja lękowa - jakie są objawy? Jak z nią walczyć?
31.10.2021
melisa-na-sen-czy-pomaga-na-bezsennosc
Zdrowie psychiczne
1 min.
Melisa na bezsenność i inne dolegliwości
17.09.2021
hipnoza-co-to-jest-jak-dziala-jakie-sa-techniki
Zdrowie psychiczne
2 min.
Hipnoza - co to jest? Jak działa? Jakie są techniki?
30.07.2021
leki-czym-sa-jakie-sa-rodzaje-jak-je-pokonac
Zdrowie psychiczne
2 min.
Lęki - czym są? Jakie są rodzaje? Jak je pokonać?
30.07.2021
Spis treści
  1. Jakie są przyczyny osobowości chwiejnej emocjonalnie?
  2. Jak rozpoznać osobowość chwiejną emocjonalnie?
  3. Osobowość typu borderline
  4. Osobowość impulsywna

Jakie są przyczyny osobowości chwiejnej emocjonalnie?

Ciężko jest jednoznaczne wskazać przyczyny rozwoju osobowości chwiejnej emocjonalnie. Wiadomo jednak, że pierwsze symptomy mogą ujawniać się już w okresie wczesnego dzieciństwa i dojrzewania. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że na rozwój tej choroby mają wpływ takie czynniki, jak:

  • traumy i lęki z dzieciństwa – dotyczą one przede wszystkim utraty bliskiego członka rodziny, braku poczucia bezpieczeństwa, wykorzystywania seksualnego, przemocy fizycznej i psychicznej, a także braku miłości i zainteresowania ze strony opiekunów;

  • występowanie podobnych schorzeń o podłożu psychologicznym w rodzinie;

  • urazy głowy.

Wskazuje się również, że przyczynami rozwoju tej osobowości są zachwianie gospodarki hormonalnej i współwystępowanie innych chorób psychiatrycznych.

Jak rozpoznać osobowość chwiejną emocjonalnie?

Aby prawidłowo zdiagnozować osobowość chwiejną emocjonalnie, konieczna jest wizyta u specjalisty. Warto jednak siebie bądź bliskich obserwować. Co powinno wzbudzić twoją czujność? Zastanów się nad odpowiedziami na poniższe pytania.

  • Czy wykazujesz skłonność do impulsywnego działania bez refleksji na temat konsekwencji?

  • Czy często bywasz kapryśny?

  • Czy jesteś osobą niestabilną emocjonalnie? Czy łatwo jest wytrącić cię z równowagi?

  • Czy często prowokujesz kłótnie lub reagujesz agresywnie na jakąkolwiek (nawet konstruktywną) krytykę wymierzoną w twoim kierunku?

  • Czy masz pełną kontrolę nad swoim zachowaniem? Czy umiesz powstrzymać takie emocje jak wybuchy gniewu czy agresji?

  • Czy wyróżnia cię słomiany zapał? Czy poddajesz się i szybko tracisz cierpliwość, jeśli nie widzisz szybkich efektów swoich działań?

Jeśli odpowiedziałeś twierdząco na przynajmniej 3 z powyższych pytań, wskazana jest konsultacja z psychiatrą lub psychologiem.

Osobowość typu borderline

O osobowości typu borderline mówi się obecnie coraz częściej. Co więcej, uważa się, że cierpi na nią coraz więcej Polaków, szczególnie między 30 a 40 rokiem życia. Jedne z czynników zapalnych to pędzący tryb życia, rosnące potrzeby ekonomiczne, pracoholizm oraz brak czasu na rozwój osobisty, pielęgnowanie relacji międzyludzkich i odpoczynek. To wszystko sprawia, że tracimy kontrolę nad własnym życiem

Zastanawiasz się, czym objawia się osobowość typu borderline? Oto jego główne symptomy:

  • lęk – pojawiający się nie tylko w realnych sytuacjach stresowych, ale również na samą myśl o nich; nieumiejętność radzenia sobie w trudnych momentach może powodować ataki paniki i zachowania autodestrukcyjne;

  • niejasny obraz własnej osoby – określany również jako zaburzenie tożsamości. Wszystko to wpływa na brak satysfakcji z każdego aspektu swojej egzystencji, w tym kariery zawodowej i związków romantycznych;

  • postrzeganie wszystkiego w czarno-białych barwach;

  • stosowanie agresji i gniewu jako pierwszej linii obrony;

  • odczuwanie chronicznego niepokoju;

  • chwiejność emocjonalna;

  • problemy z koncentracją, zapamiętywaniem i zdolnościami kognitywnymi, czyli poznawczymi;

  • zachowanie zbliżone do manii i schizofrenii;

  • czyny ryzykowne i destrukcyjne, w tym próby samobójcze;

  • skłonność do używek, hazardu i innego rodzaju uzależnień;

  • nastrój depresyjny i poczucie braku celu w życiu;

  • ciągła analiza własnego życia.

Osobowość typu borderline objawia się ponadto wysoką samooceną – traktowaniem innych osób z góry, brakiem szacunku do innych ludzi lub wręcz przeciwnie – zbyt niskim poczuciem własnej wartości. Dość często chorzy odczuwają lęk przed porzuceniem. Czasem uciekają się nawet do szantażowania swojego partnera.

Osobowość impulsywna

Osoby impulsywne często cechuje nadpobudliwość. Są niestabilne emocjonalnie i bardzo szybko tracą kontrolę nad swoimi reakcjami. Przez otoczenie mogą być odbierane jako wyjątkowo agresywne i wybuchowe. Natężenie gniewu jest najczęściej niewspółmierne do bodźca i może pojawić się w każdej chwili. Takie osoby bardzo łatwo można zdenerwować i sprowokować do użycia siły fizycznej lub innej formy przemocy. Silne emocje całkowicie przejmują kontrolę nad osobą chorą, która nie jest w stanie przewidzieć konsekwencji swoich czynów.

W przypadku osobowości impulsywnej obserwuje się ponadto zmienność nastrojów, kapryśność i silne napięcie psychiczne. Wrogie nastawienie wobec otoczenia sprawia, że osobie takiej trudno jest nawiązać relacje międzyludzkie, a jeśli już wejdzie w związek, to zazwyczaj nie trwa on zbyt długo. Ten typ osobowości gorzej radzi sobie również na gruncie zawodowym. Konieczność wykonania określonych obowiązków i brak natychmiastowych efektów swojej pracy może powodować u nich ataki agresji, przez co często inicjują kłótnie z przełożonymi i współpracownikami. Przez takie nastroje chory nie odczuwa przyjemności z wykonywanej pracy.

Źródła
  1. A. Popiel. Zaburzenie osobowości z pogranicza — wyzwanie terapeutyczne. Psychiatria, 2011, t. 8, nr 2, s. 64-78.
  2. J. Holka-Pokorska. Osobowość chwiejna emocjonalnie jako przykład zaburzeń modulacji sensorycznej u dorosłych? Integracja Sensoryczna, 2018, nr 4.
Author Paulina Kłos-Wojtczak picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

egoizm-a-egocentryzm-jak-je-rozroznic-co-warto-wiedziec
Zdrowie psychiczne
1 min.
Egoizm a egocentryzm - jak je rozróżnić? Co warto wiedzieć?
27.07.2021
platoniczny-zwiazek-co-to-jest-na-czym-polega
Zdrowie psychiczne
1 min.
Platoniczny związek - co to jest? Na czym polega?
24.01.2022
jak-sie-uspokoic-jakie-sa-skuteczne-sposoby
Zdrowie psychiczne
1 min.
Jak można się szybko uspokoić? Sposoby na atak paniki, nerwy i stres
14.05.2021
pesymista-kim-jest-jakie-sa-cechy-charakterystyczne
Zdrowie psychiczne
1 min.
Pesymista - kim jest? Jakie są cechy charakterystyczne?
28.10.2021
Popularne w kategorii Zdrowie psychiczne
choleryk-kto-to-jest-jak-go-rozpoznac-i-z-nim-zyc
Zdrowie psychiczne
1 min.
Choleryk - kto to jest? Jak go rozpoznać i z nim żyć?
28.10.2021
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne
Pakiety medyczne
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Kim jesteśmy

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.