Pochwica – co to jest? Jakie są objawy? Jak ją leczyć?

Co to jest pochwica?

Pochwica to rodzaj dysfunkcji seksualnej, czyli problemu występującego przed, po lub w trakcie stosunku. Dotyka około 0,5% kobiet. To stan, w którym niekontrolowany, mimowolny skurcz mięśni utrudnia, a nawet uniemożliwia penetrację pochwy. Bardzo często występuje w trakcie inicjacji seksualnej – pierwszej próby stosunku pochwowego. Czasem jako pochwicę określa się także strach przed obecnością jakichkolwiek przedmiotów w pochwie, w tym tamponów czy wzierników używanych w trakcie badania ginekologicznego. Pochwicę należy różnicować z dyspareunią.

Typy pochwicy

Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje pochwicy – pierwotną i wtórną. Objawy pochwicy pierwotnej pojawiają się już wraz z pierwszą penetracją pochwy. Natomiast pochwica wtórna przytrafia się zwykle starszym kobietom, które dotychczas nie doświadczały dolegliwości w trakcie stosunków. Pochwica wtórna może być wynikiem pojawienia się problemów zdrowotnych, infekcji intymnych czy komplikacji okołoporodowych.

Jak objawia się pochwica?

Pochwica objawia się bólem występującym przy próbie penetracji pochwy. Może pojawić się w trakcie, ale zwykle dyskomfort występuje już przed stosunkiem. Skurcze mięśni mogą obejmować samą pochwę, ale także mięśnie ud. Nasilenie bólu jest sprawą indywidualną dla każdej kobiety. Bardzo często odczuwany ból wiąże się z brakiem ochoty na seks. Niekiedy ze względu na zbytnie napięcie mięśni stosunek jest wręcz niemożliwy.

Przyczyny pochwicy

Najczęstszą przyczyną pochwicy są szeroko pojęte czynniki psychologiczne. Kobiety cierpiące na pochwicę boją się, że penetracja będzie je po prostu bolała. Dlatego najczęściej na przypadłość tę cierpią nastolatki i młode kobiety, które po raz pierwszy chcą użyć tamponu lub odbyć pierwszy stosunek seksualny.

Zdecydowanie częściej na pochwicę cierpią kobiety, które doznały w przeszłości napaści na tle seksualnym. Skrzywdzenie w bardzo delikatnej sferze intymności pozostawia traumę, przez którą późniejsze życie seksualne jest niezwykle trudne i obciążające. Często występuje obniżenie popędu seksualnego, a podjęcie próby rozładowania ewentualnego napięcia seksualnego skutkuje wystąpieniem pochwicy. Przypadłość ta może towarzyszyć także w przebiegu depresji czy nerwicy.

Niezwykle poważnym problemem, który może spowodować wystąpienie pochwicy, jest także brak odpowiedniej edukacji seksualnej. Młode kobiety odczuwają lęk przed pierwszym stosunkiem. To nowe doświadczenie, więc obawy wydają się być zasadne. Jednak okiełznanie tego tematu przez zdobycie odpowiedniej wiedzy może pozwolić poczuć się dużo bardziej komfortowo. Część kobiet wychowanych zostało w przekonaniu, że seks powinien służyć wyłącznie prokreacji. Akty seksualne wywołują więc w nich sprzeczne emocje – to również może doprowadzić do wystąpienia pochwicy.

Jednak sfera psychiczna nie jest zawsze przyczyną wystąpienia pochwicy. Niektóre z chorób dotyczących ciała, szczególnie układu rodnego, również mogą powodować ból w trakcie stosunku. Często na pochwicę skarżą się kobiety cierpiące na endometriozę. To choroba polegająca na nadmiernym rozroście błony śluzowej macicy. Spowodowane tym zmiany w anatomii pochwy i macicy mogą być przyczyną odczuwanego w trakcie stosunku bólu. Przejściową przyczyną pochwicy może być także zapalenie pochwy. Toczący się w pochwie proces zapalny wywołuje ból, który czasem jest na tyle silny, że uniemożliwia odbycie stosunku.

Sposoby leczenia pochwicy

Pierwszym krokiem do wyleczenia pochwicy jest przyznanie się do problemu. Kobiety często wstydzą się tego tematu i bagatelizują go, zamiast udać się do lekarza. Leczenie pochwicy jest ściśle związane z przyczyną dolegliwości. Jeśli główną rolę w występowaniu objawów odgrywają czynniki psychologiczne, zwykle wskazana jest psychoterapia. Można ją przeprowadzić u psychologa lub seksuologa. Specjalista pomoże oswoić się z tematem seksu, wyjaśni wątpliwości, wskaże, gdzie leży problem. Następnie zaleci odpowiednie ćwiczenia. Zwykle najpierw są to ćwiczenia samodzielne, później z pomocą partnera.

Natomiast gdy przyczyną pochwicy są czynniki biologiczne, specjalista, w tym przypadku ginekolog, zleci odpowiednią diagnostykę, niekiedy także fizjoterapię. Czasem w leczeniu pomóc może także stosowanie lubrykantu. To środek, który odpowiednio nawilża wejście do pochwy, aby zminimalizować możliwy dyskomfort. W opanowaniu pochwicy mogą także pomóc ćwiczenia mięśni dna miednicy.