Rana cięta – powierzchowna, głęboka lub z ciałem obcym. Jak ją opatrzyć?

Jak powstaje i wygląda rana cięta?

Rana cięta stanowi rodzaj przerwania ciągłości skóry powstały w wyniku działania narzędzia o ostrej krawędzi, np. noża, szkła czy papieru. Brzegi uszkodzenia są równe i proste, a ze względu na to, że raniące ostrze zwykle nie jest zanieczyszczone błotem, smarami czy rdzą, jak w przypadku urazu, jakim jest rana szarpana, leczenie najczęściej dobrze rokuje. W zależności od głębokości rana cięta może mieć charakter powierzchowny, który powszechnie określa się jako skaleczenie, bądź głęboki – obejmujący uszkodzenia wszystkich warstw skóry, a co najmniej do poziomu tkanek podskórnych. Rana cięta na palcu lub innej okolicy ciała pokrytej cienką i miękką warstwą skóry ma tendencję do obfitych krwotoków z uwagi na zagęszczenie i powierzchowne umiejscowienie naczyń krwionośnych. Ze względu na ryzyko utraty krwi oraz bezpośredni kontakt rany ze środowiskiem zewnętrznym uraz tego typu należy szybko zaopatrzyć w odpowiedni sposób, choć niebezpieczeństwo wdania się infekcji nie jest w tym przypadku wysokie.

Płytka rana cięta palca – pierwsza pomoc

Wszystkie rodzaje ran wymagają przede wszystkim oceny sytuacji i zachowania spokoju, zarówno przez osobę udzielającą pomocy, jak i poszkodowanego. W przypadku niewielkiego skaleczenia w pierwszej kolejności wskazane jest dokładne przemycie miejsca urazu chłodną wodą. Możesz w tym celu użyć także środka antyseptycznego. Taki zabieg pozwala nie tylko usunąć zabrudzenia zalegające w ranie, ale także złagodzić powstały w efekcie przerwania ciągłości tkanek ból i postępujący stan zapalny. Rana cięta wymaga następnie zabezpieczenia przed infekcją i dalszymi uszkodzeniami. Założenie opatrunku ustabilizuje skaleczenie i stworzy optymalne warunki do rozpoczęcia prawidłowego gojenia. Niegroźna rana cięta na palcu najczęściej wymaga założenia plastra z opatrunkiem. Jeśli nie masz takich akcesoriów, zastosuj gazę i przylepiec. 

Rana cięta dłoni – leczenie

Po zabiegu oczyszczenia, polegającym na przemyciu wodą lub środkiem bakteriobójczym, należy zatamować krwawienie. Rana cięta od strony wewnętrznej dłoni może wymagać zastosowania większej ilości opatrunków. W tym celu dokładaj kolejne warstwy gazy, ale nie zdejmuj poprzednich, nawet jeśli są przesiąknięte. Intensywny wypływ krwi można dodatkowo spowolnić poprzez zaciśnięcie uszkodzonej dłoni z opatrunkiem, ponieważ zbliży to brzegi rany. Możesz także wesprzeć swoje działania, dociskając opatrunek poprzez bandażowanie, co zwiększy jego stabilność oraz posłuży jako wierzchnia warstwa chłonna i izolująca przed środowiskiem zewnętrznym. Jeśli nie dysponujesz jałowymi akcesoriami medycznymi, ranę ciętą możesz zatamować czystym ręcznikiem lub bawełnianą odzieżą. 

Głęboka rana cięta – co robić?

Przede wszystkim oceń sytuację poszkodowanego. Jeśli w wyniku nieszczęśliwego zdarzenia stracił on przytomność, monitoruj jego funkcje życiowe i wezwij pogotowie. Następnie zajmij się krwawieniem. W sytuacji, w której nie masz możliwości przeprowadzenia zabiegu oczyszczenia, przyłóż opatrunek lub, w skrajnym przypadku, tamuj wypływ krwi ręcznikiem, odzieżą, kocem czy innymi tekstyliami. Po przyłożeniu opatrunku możesz go nieco mocniej dociskać. Szczególnie niebezpieczna bywa powypadkowa głęboka rana bez szycia ze względu na duże ryzyko zabrudzenia jej wnętrza. Jeśli widzisz kamienie, smar czy ciało obce, nie staraj się ich usunąć. Wyciągnięcie wbitych lub zalegających przedmiotów może pogorszyć stan chorego, gdyż częściowo uszczelniają one uszkodzone naczynia krwionośne. Poza tym nie powinno się grzebać w ranie lub na nią dmuchać. Grozi to infekcją i postępem uszkodzeń. W takich okolicznościach rana cięta na stopie, udzie czy innych okolicach ciała musi zostać tylko zabezpieczona. Dodatkowo możesz pomóc poszkodowanemu, układając go w pozycji siadu lub leżenia. Obfite krwotoki sprzyjają bowiem zawrotom głowy i nudnościom.

Rana cięta – jak leczyć?

Powierzchowna rana cięta najczęściej nie wymaga specjalistycznego leczenia, chyba że jest to ropiejąca rana, co mogłoby wskazywać na powikłania. Taki stan najlepiej skonsultować z lekarzem, który zaproponuje odpowiednie postępowanie, np. opatrunek absorbujący lub zawierający substancje o działaniu antybakteryjnym i przyspieszającym gojenie, a w niektórych przypadkach również antybiotykoterapię doustną lub pozajelitową. Dodatkowego wsparcia może wymagać również długo niegojąca się rana. Oprócz specjalnych opatrunków i maści do stosowania zewnętrznego choremu może zostać zaproponowana fizykoterapia w formie np. naświetlania laserem czy lampą IR lub pola magnetycznego. Głęboka rana cięta natomiast najczęściej wymaga szycia, a zabrudzona lub z wbitym ciałem obcym dodatkowo podania środków przeciwtężcowych.