Rumień alergiczny u dzieci i dorosłych – przyczyny, objawy i sposoby leczenia
Rumień alergiczny jest jedną z reakcji nadwrażliwości organizmu na działanie czynnika uczulającego. Może mu towarzyszyć pieczenie, napięcie skóry, a nawet jej łuszczenie. Choć niekiedy zaczerwienienie wywołuje duży dyskomfort, można sobie skutecznie z nim radzić. Warunkiem jest jednak, by trafnie rozpoznać przyczynę rumienia i dostosować do niej leczenie.
Polecane
Czym jest rumień alergiczny?
Rumień alergiczny jest objawem reakcji immunologicznej organizmu na działanie alergenu. Lista czynników potencjalnie drażniących jest bardzo długa. Jednak do grupy najbardziej alergizujących związków należą: metale, pyłki roślin, konserwanty i inne substancje chemiczne. Reakcja w postaci czerwonych plam może pojawić się natychmiast po zetknięciu z alergenem, ale i nieco później – w ciągu dwóch dób.
Rumień alergiczny to efekt rozszerzenia powierzchniowych naczyń krwionośnych w wyniku oddziaływania m.in. histaminy (hormonu naturalnie występującego w ludzkim ciele). Gdy organizm zetknie się z alergenem, który błędnie potraktuje jako zagrożenie, reaguje w sposób nieadekwatny, odpowiadając reakcją uczuleniową. To właśnie w wyniku nagłego rozszerzenia naczyń krwionośnych dochodzi do spadku ciśnienia, co może objawiać się zasłabnięciem. Ponadto ściany naczyń krwionośnych stają się bardziej przepuszczalne, co prowadzi do niekontrolowanego kichania, łzawienia i pojawienia się rumienia. Innymi słowy – wystąpienie rumienia alergicznego na skórze jest sygnałem tego, że układ odpornościowy broni się przed alergenem uznanym za zagrożenie.
Przyczyny powstawania rumienia uczuleniowego
Rumień alergiczny na twarzy, kończynach czy tułowiu może nasilać się w sytuacjach stresowych oraz podczas zmian hormonalnych wynikających z cyklu miesięcznego, ciąży i menopauzy. Jego powstanie powodują m.in.:
alergeny pochodzące z powietrza (np. pyłki roślin, pochodzące od zwierząt);
alergeny pokarmowe;
zanieczyszczenia środowiska.
Warto przy tym zaznaczyć, że wymienione przyczyny powstawania rumienia alergicznego są również czynnikami wyzwalającymi atopowe zapalenie skóry. Poza zaczerwienieniem mogą wówczas wystąpić także m.in.: świąd i suchość skóry.
Objawy rumienia alergicznego
Rumień na twarzy, kończynach czy tułowiu rzadko kiedy pojawia się bez objawów towarzyszących. Szczególnie jeśli wywołany jest przez reakcję alergiczną. Zaczerwienienie może mieć nieco wyższą temperaturę niż nieobjęte zmianami partie ciała. Możesz też odczuwać świąd o różnym nasileniu. Rumień na nogach, rękach, twarzy czy tułowiu spowodowany alergią może również wywoływać wrażenie napiętej skóry. Ponadto towarzyszyć może mu wysypka.
W przypadku osób, które mają stały kontakt z alergenami, może rozwinąć się alergiczne kontaktowe zapalenie skóry (ACD) o ostrym lub przewlekłym przebiegu. W pierwszym przypadku ogniska rumieniowe z wysiękami tworzone są przez liczne grudki i pęcherze. Mają zwykle nieregularny kształt i nie są wyraźnie oddzielone od skóry nieobjętej zmianą. W przypadku ACD przewlekłego – rumień ma charakter umiarkowany i często jego powierzchnia się łuszczy. Może towarzyszyć temu także poletkowanie skóry. Sprawia wówczas wrażenie oglądanej przez szkło powiększające.
Obserwujesz u siebie niepokojące objawy, które wskazują na reakcję alergiczną lub nietolerancję? Nie czekaj w długich kolejkach, aby skonsultować dolegliwości z alergologiem! Dzięki prywatnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu Polisa Zdrowie Welbi, którego ofertę możesz zamówić na Welbi, Twoje oczekiwanie na e-konsultację lub wizytę u specjalisty (w tym u alergologa) nie będzie trwało dłużej niż 3 dni robocze.
Konsultację możesz zamówić za pomocą prostego systemu rezerwacji wizyt online, telefonicznie lub w aplikacji mobilnej. Jeśli zdecydujesz się na pakiet OCHRONA GOLD za 239 zł miesięcznie, zyskasz też możliwość wykonania testu alergicznego (metodą nakłuć lub płatkowego) oraz przeprowadzenia odczulania (bez kosztu leku przepisanego na receptę).
Sprawdź, co wchodzi w zakres poszczególnych pakietów! Wypełnij formularz i zamów ofertę, żeby poznać szczegóły i podpisać umowę. Z usług możesz korzystać niemal od razu po opłaceniu pierwszej składki.
Rumień alergiczny a rumień wędrujący – jak je odróżnić?
Jednym z czynników uczulających są ukąszenia owadów. W przypadku ugryzienia przez kleszcza trudność może sprawić rozróżnienie reakcji alergicznej od rumienia wędrującego, który pojawia się u ok. 60 proc. osób zakażonych boreliozą.
Rumień alergiczny po kleszczu pojawia się na krótko po ukąszeniu. Zaczerwienieniu wokół miejsca ugryzienia często towarzyszy silny świąd. Natomiast rumień wędrujący może pojawić się na skórze w ciągu 30 dni od ukąszenia. Przypomina wyglądem tarczę strzelniczą i powiększa się z każdym dniem, osiągając średnicę przekraczającą 5 cm.
Rumień noworodkowy – alergia czy naturalna reakcja?
Rumień alergiczny u noworodków pojawia się na skórze całego ciała z wyłączeniem błon śluzowych, dłoniowych części rąk i podeszew stóp. Choć jest to reakcja uczuleniowa, to należy ją traktować jako zjawisko całkowicie naturalne, dlatego też nie wymaga leczenia. Delikatna skóra dziecka przystosowuje się dopiero do drażniących czynników znajdujących się w otoczeniu.
Rumień alergiczny u dziecka może pojawić się w ciągu 48 godzin od przyjścia dziecka na świat i ustępuje w ciągu tygodnia. Jak wygląda rumień noworodkowy? W większości przypadków poza zaczerwienieniem na skórze nie pojawią się żadne inne istotne kliniczne patologie.
Nie należy przy tym mylić tego rodzaju reakcji alergicznej z rumieniem nagłym. Ta choroba (zwana również trzydniówką) rzadko dotyka dzieci w pierwszych miesiącach życia. Nie jest też reakcją alergiczną, lecz chorobą wywołaną przez wirusy.
Rumień alergiczny – leczenie
Podstawą leczenia rumienia alergicznego jest zdiagnozowanie, czy zaczerwienienie powstałe na skórze w istocie jest powiązane z reakcją uczuleniową. Aby określić, co wywołuje rumień alergiczny, lekarz może zlecić wykonanie testu płatkowego. Po analizie wyników decyduje o dalszym leczeniu. Dosyć często zalecane jest stosowanie miejscowo glikokortykosteroidów. Mają one na celu złagodzenie stanów zapalnych i stłumienie reakcji uczuleniowej.
Równie ważna jest profilaktyka. Aby uniknąć ponownego wystąpienia rumienia alergicznego, stosuj hipoalergiczne kosmetyki. Osoby ze skłonnością do atopii powinny natomiast sięgnąć po nawilżające i natłuszczające emolienty.
- E. Waszczykowska, Choroby alergiczne skóry i różnicowanie, „Przegląd Alergologiczny” 2005, t. 2, nr 4, s. 24–29.
- Ż. Smoleńska, A. Matyjasek, Borelioza – najnowsze rekomendacje w diagnostyce i leczeniu, „Forum Reumatologiczne” 2016, t. 2, nr 2, s. 58–64.
- D. Chomiczewska-Skóra, M. Kieć-Świerczyńska, Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, „Alergia” 2014, nr 1, s. 19–24.
- M. Vzarnecka-Operacz, A Sadowska-Przytocka, Klasyczne zmiany skórne u noworodków jako trudny problem w codziennej praktyce klinicznej, https://podyplomie.pl/pediatria/25560,klasyczne-zmiany-skorne-u-noworodkow-jako-trudny-problem-w-codziennej-praktyce-klinicznej (dostęp: 5.02.2022).
- A. Woldan-Tambor, J.B. Zawilska, Atopowe zapalenie skóry (AZS) – problem XXI wieku, „Farmacja Polska” 2009, t. 65, nr 11, s. 804–811.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.