Usuwanie znamion skórnych – wskazania do zabiegu

Co to są znamiona skórne? 

Znamiona to wyraźne zmiany skórne, odgraniczone od otaczających tkanek. Dzieli się je przede wszystkim pod kątem typu komórek zaangażowanych w ich powstawanie. Na tej podstawie wyróżniono kilka rodzajów znamion skórnych, mianowicie:

• znamiona wychodzące z gruczołów łojowych;

• znamiona wychodzące z gruczołów potowych;

• znamiona naskórkowe;

• znamiona barwnikowe (melanocytowe);

• znamiona naczyniowe.

Znamiona barwnikowe są specyficzną formacją na skórze, związaną z łagodnymi nowotworami, które mają tendencję do degeneracji w stan złośliwy. Jeśli masz znamiona barwnikowe, regularnie zgłaszaj się na badanie dermatoskopem do dermatologa. Lekarz może też w razie wątpliwości zalecić usunięcie zmiany i wykonanie badania histopatologicznego (pod mikroskopem), żeby upewnić się, czy zmiana jest łagodna, czy złośliwa.

Z kolei usuwanie znamion laserem zalecane jest szczególnie wtedy, gdy zmiany pojawiają się nagle i ciągle się powiększają lub zmieniają swoją postać.

Usuwanie znamion skórnych ze względów zdrowotnych 

Zastanawiasz się, kiedy konieczne jest usunięcie znamienia skórnego? Powinno to być przede wszystkim podyktowane względami zdrowotnymi. Wskazania do zabiegu stanowią:

• wygląd zmiany budzący wątpliwości co do jej charakteru (ocenia lekarz dermatolog);

• odmienny wygląd zmiany względem pozostałych na ciele;

• występowanie znamienia skórnego w miejscu narażonym na podrażnienie (np. usuwanie znamion na głowie z uwagi na podrażnienie grzebieniem czy nakryciem głowy, usuwanie znamion na ramionach, które są podrażnione przez ramiączka od biustonosza);

• występowanie znamienia skórnego w miejscu narażonym na ciągłą ekspozycję na promieniowanie słoneczne;

• występowanie znamion skórnych w miejscu, które jest poza zasięgiem wzroku (np. na plecach, na karku).

Do zabiegu skłaniają również pojawiające się dolegliwości, w tym m.in.: zaczerwienienia, strupy, krwawienie, swędzenie, ból i owrzodzenia w obrębie zmiany skórnej.

Usuwanie znamion skórnych – skala ABCDE

W dostrzeżeniu niepokojących znamion skórnych pomocna jest skala ABCDE. 

Składają się na nią następujące kryteria:

• A (ang. asymmetry) – asymetria zmiany – złośliwe zmiany najczęściej mają asymetryczny kształt, łagodne są na ogół dość regularne;

• B (ang. borders) – brzegi zmiany – ich wygląd (czy są poszarpane, nieregularne);

• C (ang. color) – kolor zmiany – zmiany złośliwe mają często różnorodne zabarwienie z nierównomiernym rozkładem barwnika, łagodne znamiona mają zwykle jeden kolor;

• D (ang. diameter) – duży rozmiar zmiany – średnica większa niż 6 mm;

• E (ang. elevation/evolution) – ewolucja zmiany – postępowanie z biegiem czasu, uniesienie zmiany ponad powierzchnię skóry.

W przypadku znamion skórnych, które spełniają którekolwiek z powyższych kryteriów i budzą niepokój, koniecznie zgłoś się na konsultację do dermatologa bądź lekarza onkologa chirurga. Specjalista na podstawie badania dermatoskopem, który pozwala na ocenę zmiany w dużym powiększeniu, szybko wychwyci te wymagające usunięcia.

Usuwanie znamion skórnych ze względów estetycznych

Poza wymienionymi już wskazaniami zdrowotnymi do usuwania znamion skórnych należy wspomnieć o względach estetycznych. Dla części osób znamiona barwnikowe stanowią defekt na urodzie. Zwłaszcza jeśli zlokalizowane są w eksponowanych miejscach na ciele. Jeśli nie ma przeciwwskazań do przeprowadzenia zabiegu, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby taką zmianę usunąć. Znamiona łagodne, których rozpoznanie nie budzi wątpliwości, usuwa się zazwyczaj za pomocą systemów laserowych. Z reguły dają one dobre efekty terapeutyczne. Co więcej, laserowe usuwanie znamion nie pozostawia blizn, na czym również zależy osobom przykładającym dużą wagę do wyglądu.

Rodzaje znamion skórnych i ich usuwanie

Specjaliści wyróżniają wiele rodzajów znamion barwnikowych. Umiejętność ich prawidłowej oceny i różnicowania pozwala na uniknięcie niepotrzebnych wycięć łagodnych znamion. Wymienia się wśród nich zwłaszcza:

• znamiona wrodzone – są to zmiany barwnikowe okrągłe lub owalne, o charakterystycznej brodawkowatej lub guzkowatej powierzchni i jednolitym zabarwieniu od jasno- do ciemnobrązowego; częstotliwość czerniaka u osób ze znamionami wrodzonymi wynosi 0,05–10,7% i dotyczy zwłaszcza dużych znamion, które zaleca się usunąć;

• nevus spilus – ma charakterystyczną morfologię przebarwionej plamy, w której obrębie występują liczne znamiona barwnikowe różnego typu; szybko rosnące zmiany guzkowe w obrębie znamienia lub cechy transformacji nowotworowej w dermoskopii są wskazaniem do usunięcia;

• znamię Spitz – szybko rosnący guzek lub grudka w kolorze jasnoróżowym do ciemnoczerwonobrązowego, zlokalizowany na kończynach lub twarzy; w przypadku dzieci znamiona o średnicy powyżej 1 cm, guzkowe, z owrzodzeniem na powierzchni powinny być usuwane; u dorosłych znamiona nawet o typowym obrazie klinicznym i dermoskopowym są wskazaniem do usunięcia;

• znamię Reeda – płaska lub płaskowyniosła zmiana w kolorze ciemnobrązowym lub czarnym o charakterystycznym dermoskopowym obrazie wybuchu gwiazdy; postępowanie jak w znamionach Spitz;

• znamię Suttona – znamię otoczone obszarem odbarwionej skóry, nie wymaga leczenia, choć duża liczba znamion jest istotnym czynnikiem ryzyka predysponującym do rozwoju czerniaka złośliwego; w przypadku wątpliwości co do rozpoznania wskazane jest profilaktyczne usunięcie;

• znamię błękitne – pojedyncza, mała, dość twarda zmiana o stalowoniebieskim zabarwieniu i gładkiej powierzchni; usuwanie znamienia błękitnego nie jest konieczne; jedynie w przypadkach wątpliwych diagnostycznie ta procedura powinna być wdrażana;

• czerniaki – wczesne zmiany są płaskie, o niejednolitym kolorze i nieregularnych brzegach, niesymetryczne; zmiany zaawansowane są uwypuklone ponad poziom skóry, bywają owrzodziałe z sączącą się wydzieliną; czerniak wymaga usunięcia.

Laserowe usuwanie znamion odbywa się w znieczuleniu miejscowym.