Umów teleporadę
Welbi
ZdrowieChoroby 1 min.
Zweryfikowane przez eksperta

Ginekomastia – rodzaje, przyczyny i rozpoznanie

Emilia Kruszewskalek. Agnieszka Żędzian05.12.2023Aktualizacja: 13.02.2024

Ginekomastia, czyli przerost gruczołu piersiowego u mężczyzn, może wystąpić w każdym wieku. Najczęściej stanowi skutek zaburzeń hormonalnych, jednak w wielu przypadkach jej przyczyna nie jest znana. Kluczowe w diagnostyce ginekomastii są badania fizykalne i hormonalne. Czy ginekomastia może ustąpić samoistnie?


ginekomastia-co-to-jest-objawy-leczenie-zabieg
Pixabay.com

Polecane

toczen-na-rekach-co-to-za-choroba
Zdrowie
1 min.
Toczeń na rękach – dowiedz się, czym jest ta choroba
10.05.2022
bable-po-oparzeniu-po-ilu-dniach-znikaja-czym-smarowac
Zdrowie
1 min.
Bąble po oparzeniu - po ilu dniach znikają? Czym smarować?
30.07.2021
skurcze-szyi-jakie-sa-przyczyny-co-robic
Zdrowie
2 min.
Skurcze szyi - jakie są przyczyny? Co robić?
24.01.2022
swedzace-uszy-w-srodku-na-zewnatrz-u-dziecka
Zdrowie
2 min.
Swędzące uszy - w środku, na zewnątrz, u dziecka
24.01.2022
Spis treści
  1. Ginekomastia – co to jest?
  2. Ginekomastia u mężczyzn – przyczyny
  3. Rodzaje ginekomastii u mężczyzn
  4. Objawy ginekomastii
  5. Ginekomastia – do jakiego lekarza się zgłosić?
  6. Ginekomastia – jak ją diagnozować?
  7. Ginekomastia – jak ją leczyć?

Ginekomastia – co to jest?

Pierwotnie męskie i żeńskie gruczoły piersiowe są zbudowane podobnie. Jednak w okresie dojrzewania u mężczyzn dochodzi do zahamowania ich rozwoju. W warunkach prawidłowych gruczoły u mężczyzn pozostają w stanie szczątkowym. Tkanka gruczołowa piersi w badaniu palpacyjnym nie jest wyczuwalna. Jej powiększenie uznaje się za patologię, określaną terminem ginekomastia. Problem może rozwinąć się w wieku zarówno nastoletnim, jak i dorosłym. Szacuje się, że nawet do 40% zdrowych mężczyzn ma ginekomastię [1].

Ginekomastia u mężczyzn – przyczyny

Ginekomastia powstaje na skutek zaburzeń hormonalnych, a właściwie zachwiania równowagi pomiędzy estrogenami (żeńskimi hormonami płciowymi) a androgenami (męskimi hormonami płciowymi). Ponadto do rozrostu gruczołów piersiowych dochodzi na skutek zmniejszonego wydzielania lub zbyt słabego działania testosteronu. Rozwojowi patologii mogą sprzyjać również zaburzenia poziomu innych hormonów, w tym kortyzolu i tyroksyny. W rzadkich przypadkach przyczyną ginekomastii jest hiperprolaktynemia, czyli nadmierne wydzielanie prolaktyny.

Rodzaje ginekomastii u mężczyzn

Wyróżnia się kilka rodzajów ginekomastii. Do powstania każdego z nich predysponują określone czynniki. Ginekomastia fizjologiczna (naturalna) może pojawić się w jednym z trzech okresów życia, w których dochodzi do zmian hormonalnych w organizmie:

  • ginekomastia u noworodków – powstaje w pierwszych tygodniach życia w odpowiedzi na życie płodowe i wpływ estrogenów łożyskowych na dziecko. Mija bez komplikacji po kilku tygodniach;

  • ginekomastia u nastolatków – przypada najczęściej na 14. rok życia. Dotyka nawet 65% dojrzewających chłopców. Powstaje w odpowiedzi na zmiany hormonalne, które są naturalną częścią okresu pokwitania. Ustępuje w ciągu 3 lat u około 90% chłopców [1];

  • ginekomastia u mężczyzn po 50. roku życia – powstaje na skutek zmian w gospodarce hormonalnej, a dokładnie wygasania czynności jąder i kory nadnerczy.

Drugim rodzajem schorzenia jest ginekomastia patologiczna. Do jej rozwoju dochodzi na skutek zaburzeń hormonalnych, które mogą wynikać m.in. z:

  • braku jąder; 

  • urazów lub guzów jąder; 

  • choroby ziarniniakowej; 

  • schorzeń podwzgórza i przysadki mózgowej; 

  • zaburzeń syntezy testosteronu;

  • nowotworów nadnerczy;

  • chorób wątroby; 

  • nadczynności tarczycy; 

  • zaburzeń genetycznych; 

  • niewydolności nerek;

  • zakażenia HIV. 

Trzecim rodzajem jest ginekomastia idiopatyczna. Mówimy o niej wtedy, gdy wszystkie badania hormonalne, biochemiczne i przedmiotowe są prawidłowe i nie wskazują jednoznacznie na przyczynę przerostu gruczołów.

Objawy ginekomastii

Objawem ginekomastii są powiększone gruczoły piersiowe i sutkowe, które budową zaczynają przypominać kobiece piersi. Struktura piersi nie jest jednorodna. Skupisko nadmiernie rozrośniętych gruczołów jest wyraźnie wyczuwalne w badaniu palpacyjnym. Piersi są twarde w dotyku i guzkowate. Występuje nadwrażliwość na dotyk, tkliwość i ból. Dolegliwości szczególnie odczuwalne są w pierwszych 6–12 miesiącach, czyli w aktywnej fazie rozrostu gruczołów. Ginekomastia może występować zarówno obustronnie, jak i jednostronnie.

Ginekomastia – do jakiego lekarza się zgłosić?

Diagnostyką i leczeniem ginekomastii zajmuje się endokrynolog.

Ginekomastia – jak ją diagnozować?

Podstawą diagnostyki jest dokładny wywiad lekarski, obejmujący uzyskanie informacji o przebytych lub aktualnie leczonych chorobach, a także o przyjmowanych lekach. 

Wstępne rozpoznanie opiera się na badaniu klinicznym wg skali Simona:

  • stopień I – nieznaczne powiększenie piersi i brak nadmiaru skóry;

  • stopień II – umiarkowane powiększenie piersi i brak nadmiaru skóry; 

  • stopień III – umiarkowane powiększenie z nadmiarem skóry na piersiach;

  • stopień IV – znacznie powiększenie piersi z nadmiarem skóry [2].

Badanie palpacyjne (dotykowe) pozwala ocenić, czy mamy do czynienia z lipomastią, czy struktura piersi jednak wskazuje na ginekomastię. Uzupełnieniem badań klinicznych jest ocena wyglądu jąder, stanu owłosienia płciowego i stopnia otyłości. Następnie niezbędne jest przeprowadzenie badania męskich hormonów i oznaczenie w surowicy stężenia progesteronu, prolaktyny, testosteronu, estradiolu, hormonu luteinizującego i ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej. Pozwalają one ocenić pracę podwzgórza, przysadki, gonad i potwierdzić występowanie zaburzeń. Jeśli istnieje podejrzenie chorób tarczycy, badania hormonalne należy rozszerzyć o oznaczenie stężeń TSH, fT3 i fT4. Uzupełnieniem badań hormonalnych są badania biochemiczne pod kątem zaburzeń pracy innych organów. Wszystkie te testy wykonuje się z krwi. Diagnostyka ginekomastii obejmuje również badania obrazowe, czyli USG piersi i USG jąder.

Ginekomastia – jak ją leczyć?

Nie ma jednego uniwersalnego sposobu leczenia ginekomastii. Wynika to ze złożoności problemu, a także z przejściowego charakteru patologii w większości przypadków. Zwykle ginekomastia ustępuje samoistnie po podjęciu leczenia choroby pierwotnej. W przypadku potwierdzenia zaburzeń hormonalnych terapia opiera się na leczeniu farmakologicznym, którego celem jest przywrócenie równowagi pomiędzy estrogenami a androgenami. Operację ginekomastii zaleca się tylko w najcięższych przypadkach. Najczęściej wybieraną metodą jest liposukcja.

Źródła
  1. I. Czajka, W. Zgliczyński, Ginekomastia – patogeneza, rozpoznawanie i leczenie, „Endokrynologia Polska” 2005, 56(3), s. 269–277.
  2. E. Zalewska, i in., Ginekomastia u młodych mężczyzn – przypadek kliniczny, „Forum Medycyny Rodzinnej” 2019, 13(6), s. 300–304.
  3. I. Czajka-Oraniec, W. Zgliczyński, Fenotyp pacjentów z ginekomastią, „Endokrynologia Polska” 2008, 59(2), s. 131–139.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

aloes-na-rany-jak-go-stosowac-co-warto-wiedziec
Zdrowie
1 min.
Aloes na rany - jak go stosować? Co warto wiedzieć?
30.10.2021
oklady-z-zywokostu-na-stawy-ostrogi-jak-zrobic
Zdrowie
2 min.
Okłady z żywokostu - na stawy, ostrogi. Jak zrobić?
24.01.2022
jak-dziala-woda-z-octem-jablkowym-pita-na-czczo
Zdrowie
2 min.
Jak działa woda z octem jabłkowym pita na czczo?
24.01.2022
Wysypka po antybiotyku
Zdrowie
1 min.
Wysypka po antybiotyku – domowe sposoby
03.06.2022
Popularne w kategorii Zdrowie
progesteron-u-mezczyzn-jak-go-podniesc-lub-obnizyc
Seks
1 min.
Progesteron u mężczyzn - jak go podnieść lub obniżyć?
24.01.2022
Konsultacja lekarska online
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.