Darmowe e-booki o zdrowiu od Welbi
  • Poradniki
  • Plany żywieniowe (diety)
  • Kompendia wiedzy
Sprawdź za darmo

Zaloguj się

Umów teleporadę
Zdrowie psychiczneSamorozwój i motywacja 2 min.

Inteligencja emocjonalna - czym jest i czy można ją rozwijać?

Anna Dobroń

31.10.2021

Aktualizacja: 30.09.2022

Inteligencja emocjonalna to pojęcie młode, więc jego definicja wciąż pozostaje kwestią dyskusyjną. Zazwyczaj określa się tym mianem zdolność rozumienia emocji własnych i innych ludzi, powiązaną z umiejętnością radzenia sobie z codziennymi wyzwaniami, zwłaszcza w relacjach interpersonalnych.


Pojęciem inteligencji ludzie posługują się od połowy XIX wieku. Początkowo odnosiło się ono do osób utrzymujących się z pracy umysłowej. Z czasem określono tym mianem kompetencje do wykonywania takich zawodów. Sprawność intelektualną, pojętą jako zdolność logicznego myślenia czy zapamiętywania, zaczęto mierzyć specjalnymi testami, których wynikiem był tzw. iloraz inteligencji (IQ). W latach 80. ubiegłego wieku poddano obserwacji osoby o nieprzeciętnie wysokich wynikach. Okazało się, że nie wszyscy z nich osiągnęli życiowe sukcesy. Badacze uznali więc, że obowiązujące pojęcie inteligencji należy zdefiniować na nowo.

inteligencja-emocjonalna-co-to-jest-jak-ja-rozwijac
pixabay.com

Polecane

osobowosc-schizotypowa-czym-sie-charakteryzuje
Zdrowie psychiczne
1 min.
Na czym polega osobowość schizotypowa i jak sobie z nią radzić?
19.05.2021
mowienie-przez-sen-jakie-sa-przyczyny-jak-przestac
Zdrowie psychiczne
1 min.
Mówienie przez sen - jakie są przyczyny? Jak przestać?
27.07.2021
problemy-z-agresja-jakie-sa-objawy-co-robic
Zdrowie psychiczne
1 min.
Problemy z agresją - jakie są objawy? Co robić?
31.10.2021
jak-sie-uspokoic-jakie-sa-skuteczne-sposoby
Zdrowie psychiczne
1 min.
Jak można się szybko uspokoić? Sposoby na atak paniki, nerwy i stres
14.05.2021
Spis treści
  1. Co to jest inteligencja emocjonalna?
  2. Składniki inteligencji emocjonalnej
  3. Jak można rozwijać inteligencję emocjonalną?
Polecamy

jak-dbac-o-dobry-nastroj-czy-jest-sposob-aby-go-mierzyc
Zdrowie psychiczne

Jak dbać o dobry nastrój? Czy jest sposób, aby go mierzyć?

Każdy z nas przeżywa najróżniejsze nastroje. Czasami mają one zabarwienie pozytywne, a czasami negatywne. Nastrój może być także obniżony, wzmożony albo labilny. Z definicji to utrzymujące się przez dłuższy czas zabarwienie emocjonalne wszystkich przeżyć, które jest doświadczane przez nas subiektywnie i może być zaobserwowane przez nasze otoczenie.

Redakcja17.08.2021

Co to jest inteligencja emocjonalna?

Kiełkującą ideę inteligencji emocjonalnej spopularyzował amerykański psycholog Daniel Goleman. W 1996 roku ukazała się jego książka pt. Inteligencja emocjonalna, która błyskawicznie stała się bestsellerem. Goleman zapełnił lukę w sposobie pojmowania inteligencji, otwierając jej definicję na takie stany, jak smutek, złość, radość czy poczucie winy - emocje, które mają niebagatelny wpływ na skuteczność naszych działań. To właśnie one sprawiają, że osoby o wysokim IQ często nie osiągają wysokiej pozycji zawodowej czy powodzenia w małżeństwie, podczas gdy takie sukcesy mogą stać się udziałem ludzi o przeciętnych zdolnościach intelektualnych.

Zgodnie z definicją sformułowaną przez Golemana wysoka inteligencja emocjonalna to zdolność rozumienia i kontrolowania własnych emocji, a także umiejętność empatii, czyli rozpoznawania uczuć innych ludzi. Służą one skutecznemu działaniu, ponieważ pozwalają na zbudowanie silnego poczucia własnej wartości czy na adekwatne reagowanie na zachowania swoich bliskich. Według Golemana kompetencje te nie są ważniejsze od sprawności w zakresie abstrakcyjnego myślenia lub czytania ze zrozumieniem - uzupełniają zdolności mierzone testami inteligencji.

Składniki inteligencji emocjonalnej

Definicja Daniela Golemana stała się przedmiotem dyskusji, która do dziś nie została jednoznacznie rozstrzygnięta. Psychologowie zgadzają się jednak co do tego, że na inteligencję emocjonalną składają się dwa rodzaje kompetencji - te dotyczące relacji z samym sobą (np. radzenia sobie z emocjami) i te niezbędne w relacjach z innymi ludźmi (umiejętności społeczne).

W zakres kompetencji dotyczących własnej osoby najczęściej wliczamy:

  • samoświadomość - umiejętność nazywania własnych uczuć i ich konstruktywnego przeżywania, znajomość swoich preferencji, wartości itp.,

  • samokontrolę - zdolność panowania nad swoimi emocjami, np. postępowania w zgodzie z przekonaniami czy skutecznego działania w stresie,

  • samoocenę - poczucie własnej wartości niezależne od opinii innych osób, znajomość własnego potencjału i słabych stron.

Za najważniejsze spośród kompetencji społecznych uznajemy:

  • empatię - umiejętność rozpoznawania emocji innych osób, dzięki której możliwe jest zrozumienie ich pragnień czy problemów, wspomaganie w trudnych sytuacjach,

  • zdolności interpersonalne, takie jak asertywność, współpraca czy perswazja - umiejętność budowania relacji oraz odgrywania ról społecznych.

Jak można rozwijać inteligencję emocjonalną?

Inteligencja emocjonalna, w odróżnieniu od ilorazu inteligencji, nie jest wrodzona ani trudna do zmodyfikowania. Związanych z nią umiejętności uczymy się od dziecka i możemy je stale rozwijać. Niska inteligencja emocjonalna najczęściej występuje u osób, które w wieku dziecięcym nie miały odpowiednich wzorców radzenia sobie z własnymi uczuciami i budowania relacji interpersonalnych. Takim ludziom trudniej jest osiągać życiowe sukcesy, co jednak nie oznacza, że są skazani na porażkę. W gruncie rzecz każde życiowe doświadczenie to trening inteligencji emocjonalnej. Można także rozwijać ją w sposób systematyczny.

Jeśli chcesz zbudować silne poczucie własnej wartości, nauczyć się rozpoznawać własne emocje czy rozwijać swoje kompetencje społeczne, możesz wziąć udział w profesjonalnych warsztatach lub sięgnąć do bogatej literatury poświęconej inteligencji emocjonalnej. Sądzisz, że tego rodzaju inspiracja nie rozwiąże twoich problemów? Skorzystaj z psychoterapii. Pozwoli ci ona lepiej zrozumieć siebie, skonfrontować się z przyczynami swoich trudności, wzmocnić wiarę we własne możliwości oraz zmienić swoje schematy myślenia i działania na takie, które pozwalają osiągnąć upragnione szczęście.

Samodzielną pracę nad inteligencją emocjonalną możesz oprzeć o prowadzenie swego rodzaju pamiętnika - poświęconego nie tyle zdarzeniom z życia, ile powiązanym z nimi stanom emocjonalnym. Opisywanie swoich nastrojów ułatwi ci ich zrozumienie. Aby siebie naprawdę dobrze poznać, na co dzień zadawaj sobie pytania o swoje prawdziwe motywacje czy obawy. Tylko z taką samowiedzą będziesz w stanie przejąć kontrolę nad swoim życiem. Ułatwi ci ona także zrozumienie innych ludzi i budowanie relacji, które będą satysfakcjonujące dla obu stron.

Źródła
  1. D. Goleman, Inteligencja emocjonalna, tł. A. Jankowski, Poznań 1997.
  2. M. Krokowski, P. Rydzewski, Zarządzanie emocjami, Łódź 2002.
  3. J. Segal, Jak pogłębić inteligencję emocjonalną, tł. M. Jałocho, P. Kołyszko, I. Szyszkowska-Andruszko, Warszawa 2006.

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Telekonsultacja z lekarzem
już w ciągu godziny!
Umów się
Uzyskaj odpowiedź
dzięki konsultacji
online
  • specjalistyczna porada
  • przedłużenie recepty
  • skierowanie na badania
Umów się
Popularne w kategorii Zdrowie psychiczne
nienawisc-jak-poradzic-sobie-z-ta-emocja
Zdrowie psychiczne
1 min.
Skąd bierze się nienawiść i jak sobie z nią radzić?
19.05.2021
  • Kontakt
  • Regulamin serwisu
  • Polityka prywatności

© 2023 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.