Charakterystyka i właściwości semaglutydu
Semaglutyd jest lekiem wydawanym wyłącznie na receptę w ściśle określonych okolicznościach. Tymczasem w ostatnich latach wiele osób nieleczących się z powodu cukrzycy, która jest wskazaniem do przyjmowania tego leku, zainteresował się tym lekiem. Wszystko to za sprawą skutku ubocznego, którym jest redukcja masy ciała. Czy semaglutyd faktycznie pomaga uzyskać wymarzoną sylwetkę? Co grozi w przypadku przyjmowania leku bez kontroli lekarza?
Polecane
Co to jest semaglutyd?
Semaglutyd to lek o właściwościach hipoglikemizujących (obniża stężenie glukozy we krwi), który wydawany jest jedynie na receptę. Substancję stosuje się u części pacjentów, u których wykryto cukrzycę typu 2. Semaglutyd jest agonistą receptora glukonopodobnego peptydu 1 (GLP-1), czyli aktywuje go do działania. GLP-1 to hormon, który występuje w kilku obszarach w organizmie (np. w trzustce i mózgu) i ma szereg funkcji, które wpływają na zdrowie. Oddziałuje on m.in. na:
normowanie poziomu apetytu,
poziom glikemii (stężenia glukozy we krwi),
regulację pracy układu sercowo-naczyniowego (receptory hormonu znajdują się w układzie krążenia, nerkach i sercu) i układu immunologicznego.
Jak działa semaglutyd?
Wpływ na glikemię
Lek z semaglutydem w składzie sprawia, że substancja łączy się z receptorem dla wspomnianego GLP-1. W wyniku tego powiązania receptor się aktywuje i następuje szereg reakcji organizmu. Przede wszystkim reguluje się stężenie glukozy we krwi. Jeżeli w tym czasie występuje podwyższony poziom glukozy (czyli hiperglikemia), uwalnia się insulina, a wydzielanie glukagonu zostaje zredukowane. Dzięki tej reakcji łańcuchowej poziom cukru we krwi się obniża.
Inaczej wygląda sytuacja, kiedy lek zostaje przyjęty w momencie, gdy poziom glukozy jest niski (podczas hipoglikemii). W tym przypadku semaglutyd jedynie zmniejsza wydzielanie insuliny i nie oddziałuje blokująco na glukagon.
Działanie odchudzające
Powodem, z którego w ostatnich latach jest bardzo głośno o semaglutydzie, jest jego wpływ na masę ciała. Podczas przyjmowania preparatu utrata kilogramów jest skutkiem ubocznym, wywołanym przede wszystkim poprzez obniżenie apetytu. Wskutek przyjmowania mniejszej ilości kalorii w czasie posiłków następuje zmniejszenie masy ciała, w tym ilości tkanki tłuszczowej.
Semaglutyd wpływa nie tylko na zmniejszenie ogólnego łaknienia. Dodatkowo oddziałuje też na rodzaj posiłków, jakie ma się ochotę spożywać. Pacjent przyjmujący lek z substancją ma znacznie mniejszą ochotę na produkty i posiłki wysokotłuszczowe. Przykłady takich produktów i dań to tłuste mięsa (np. wieprzowina, wołowina i drób), jaja, wędliny, parówki, pasztety, tłuste ryby (np. śledź, makrela, sardynka czy łosoś), sery, masło, majonez, niektóre nasiona (np. migdały czy pestki dyni).
Działanie na układ krwionośny
Naukowcy odkryli, że semaglutyd może wpływać w znacznym stopniu na ilość lipidów, zmniejszenie procesu zapalnego i obniżenie skurczowego ciśnienia krwi. Wszystkie te funkcje przekładają się na kondycję i zdrowie układu krwionośnego. Eksperymenty na zwierzętach wykazały także wpływ semaglutydu na zmniejszenie się stanu zapalnego blaszki miażdżycowej. Dzięki temu częściowo hamowany jest rozwój miażdżycy.
Skutki uboczne i przeciwwskazania do stosowania semaglutydu
Ulotka leku z semaglutydem prezentuje długą listę skutków ubocznych i przeciwwskazań do jego stosowania. Jest to ogromnie ważne, ponieważ leku poszukują często nie tylko chorzy na cukrzycę, a po prostu osoby chcące osiągnąć szczuplejszą figurę. Semaglutyd powinien być stosowany zgodnie z zaleceniami lekarza i wyłącznie na jego zalecenie, tak aby stosowanie leku było bezpieczne.
Niewłaściwe stosowanie semaglutydu może powodować m.in. zapalenie trzustki, hipoglikemię czy powikłania retinopatii cukrzycowej. Producent leku wspomina również o działaniach niepożądanych takich jak:
nudności i biegunka,
ciężkie reakcje alergiczne, wymioty, hipoglikemia, niestrawność, zapalenie żołądka, zaparcie, odbijanie się, kamica żółciowa, zawroty głowy, nadmierna ilość gazów jelitowych, zwiększona aktywność enzymów trzustkowych (takich jak lipaza i amylaza).
Jeśli w przebiegu leczenia cukrzycy semaglutydem zaobserwujesz u siebie któreś z wymienionych dolegliwości, skonsultuj się z lekarzem, aby lepiej dopasować terapię farmakologiczną.
Inne metody leczenia cukrzycy
Semaglutyd nie jest jedynym lekiem, który stosuje się do leczenia cukrzycy. Jeśli zauważysz u siebie objawy, które mogłyby świadczyć o cukrzycy, skonsultuj się z lekarzem rodzinnym, a on rozpocznie diagnostykę i w razie potrzeby skieruje Cię do diabetyka.
Według niektórych badań stan przedcukrzycowy może dotyczyć nawet 5 mln Polaków. Jeżeli w porę nie zauważysz pierwszych objawów cukrzycy, nieleczona choroba może doprowadzić do schorzeń oczu, nerek, serca czy układu nerwowego.
W ostatnich latach powstało wiele skutecznych i nowoczesnych metod pomocnych diabetykom (pacjentom, którzy są chorzy na cukrzycę). To m.in.:
sensory mierzące poziom glukozy we krwi,
insulina w formie inhalatora czy sprayu,
pompy insulinowe nowej generacji.
Na szczególną uwagę zasługują sensory, które umożliwiają pomiary bez regularnego wkłuwania się w ciało. Innowacyjne urządzenia mają 3 części – sensor, transmiter i czytnik. Sensor jest zakończony malutką igłą – ta część przyklejana jest do ciała pacjenta na mniej więcej 7–10 dni. Transmiter (nadajnik) przekazuje informacje do czytnika, na którym dostępne są dane dotyczące poziomu glikemii.
- A. Thrash, C. Thrash, Cukrzyca i zespół hipoglikemiczny. Zapobieganie i leczenie, Warszawa 2011.
- J. Kapusta, P. Kapusta, Jak żyć z cukrzycą?, Warszawa 2016.
- J. Watoła, M. Kossobudzka, Jak dobrze żyć z cukrzycą? Siedem naturalnych praw, Warszawa 2018.
- K. Cyganek i in., Cukrzyca i otyłość. Opieka farmaceutyczna, wytyczne, leki i suplementacja, Kraków 2021.
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.