Nadwyrężenie ręki – po czym je rozpoznać, jak sobie z nim radzić?

Czym jest nadwyrężenie ręki?

Nadwyrężenie ręki to uraz polegający na uszkodzeniu poprzez nadmierne rozciągnięcie, przeciążenie lub nawet naderwanie mięśni odpowiedzialnych za pracę dystalnego odcinka kończyny górnej albo ich ścięgien. Stan tego typu to jedna z powszechnych dolegliwości sportowych, dotycząca zwłaszcza dyscyplin angażujących do wysiłku ręce, takich jak crossfit, tenis, siatkówka, wioślarstwo i wiele innych. Nadwyrężenie ręki grozi ci również w domu podczas wykonywania codziennych prac domowych. Może mieć ono charakter ostry i pojawić się szybko w wyniku uderzenia lub uszkodzenia tkanek miękkich na skutek gwałtownego czy też nieumiejętnego podnoszenia ciężkich przedmiotów.

Nadwyrężenie powstaje również w efekcie długotrwale powtarzających się mikrourazów oraz przewlekłego zmęczenia układu ruchu kończyny górnej. Kontuzji sprzyjają nie tylko prace porządkowe i gospodarcze, ale również pisanie na klawiaturze i obsługa myszy komputerowej w niewłaściwej pozycji czy gra na instrumentach, czyli aktywności wymagające przyjęcia nienaturalnej pozycji ręki i pracy fizycznej w tym ułożeniu, co nadmiernie obciąża stawy i mięśnie. Mimo że regeneracja mięśni bądź ścięgien, które uległy kontuzji, rozpoczyna się tuż po zaistnieniu uszkodzeń, to w zależności od tego, jak szybko podejmiesz leczenie, może ono przebiegać w różnym tempie. Nadwyrężenie ręki wiąże się nie tylko z dolegliwościami fizycznymi, ale sprzyja powikłaniom, takim jak zespół cieśni kanału nadgarstka. Mikrourazy mogą powodować też przedwczesne zwyrodnienie stawów, a poza tym kontuzja lubi nawracać!

Nadwyrężenie ręki – objawy

Nasilający się ból podczas próby lub w trakcie wykonywania ruchów dłonią stanowi oznakę kontuzji tego typu. W zależności od skali uszkodzeń i tkanek, których dotknęły, mogą pojawiać się dodatkowe dolegliwości. Aby móc dostrzec zaawansowanie problemu związanego z uszkodzeniem mięśni lub ścięgien, musisz wykonać badanie obrazowe, np. rezonans magnetyczny.

Nadwyrężenie dłoni może przebiegać w sposób łagodny i powodować odczuwalny dyskomfort, mimo którego można podjąć aktywność fizyczną. Stan tego typu zwykle wskazuje na nieznaczne uszkodzenia, które przy odpowiednim postępowaniu szybko się regenerują. Czasem może towarzyszyć temu niewielki obrzęk. Natomiast kiedy włókna twoich mięśni lub ścięgien w okolicy ręki zostały znacznie rozciągnięte, przeciążone lub nawet naderwane, możesz doświadczyć bardziej rozległego zespołu objawów. Zwykle uraz tego stopnia przebiega z umiarkowanym lub silnym bólem utrzymującym się również w nocy, który utrudnia zasypianie i komfortowy odpoczynek za dnia. Nierzadko dochodzi też do osłabienia siły mięśniowej i trudności w wykonywaniu czynność wymagających precyzyjnych ruchów i mocnego uchwytu. Zdolność poruszania palcami również bywa zaburzona, a dodatkowo ból może promieniować w kierunku przedramienia. Nadwyrężenie ręki powoduje również uczucie drętwienia kończyny.

Nadwyrężenie ręki – pierwsza pomoc i profilaktyka

Przede wszystkim możesz sobie pomóc, unikając forsowania ręki. Wzbraniaj się od obciążania kończyny górnej, a jeśli masz kłopoty z ubieraniem się czy innymi czynnościami, podpieraj chorą dłoń zdrową. Na ćwiczenia i treningi funkcjonalne przyjdzie czas później. Kinezyterapia, czyli rehabilitacja ruchowa, jest wskazana dopiero wtedy, gdy ostry stan pourazowy ustąpi. Odczuwalne objawy to wyraźny znak ze strony organizmu, że potrzebuje czasu na regenerację. Możesz ten proces bardziej przyspieszyć, stosując zimne miejscowe okłady 3–4 razy w ciągu dnia lub wykonywać kilkuminutowy masaż kostkami lodu. Na kompres wykorzystaj żelowe okłady, mokry ręcznik lub opakowanie mrożonek zawinięte w ściereczkę. Podczas odpoczynku wskazana jest elewacja kończyny, czyli uniesienie ręki co najmniej do poziomu klatki piersiowej, aby usprawnić krążenie i odpływ chłonki. Nadwyrężenie dłoni może też czasem wymagać unieruchomienia ortezą, która odciąża i stabilizuje nadgarstek. W celu uzupełnienie leczenia użyj maści o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym, delikatnie wmasowując ją w skórę chorej okolicy. Ze względu na tendencję nadwyrężenia do nawracania, musisz podjąć odpowiednie postępowanie zapobiegawcze. Przede wszystkim przed planowanym treningiem lub wykonaniem prac wymagających większego zaangażowania fizycznego, takich jak rąbanie drewna na opał czy przeprowadzka, rozgrzej się, wykonując kilka ćwiczeń. Krążenia ramion i nadgarstków, wymachy dłoni czy skręty tułowia rozciągną najbardziej narażone na przeciążenia struktury i zmniejszą ryzyko kontuzji. Równie ważne są prawidłowa postawa podczas pracy siedzącej oraz odpoczynek.

1. G.M Hollenberg, Rezonans magnetyczny, Edra Urban & Partner, Wrocław 2020.
2. M.D. Miller, Ortopedia, Edra Urban & Partner, Wrocław 2020.
3. T. Trumble, Ręka, łokieć, ramię, Urban & Partner, Wrocław 2020.