Przepuklina pachwinowa – przyczyny, objawy, sposoby leczenia

Co to jest przepuklina pachwinowa?

Przepuklina pachwinowa jest rodzajem przepukliny zewnętrznej, która uwypukla się poza obręb jamy brzusznej. Wrota przepukliny umiejscowione są w okolicy pachwiny. Częściej rozwija się ona po prawej stronie ciała. Specjaliści wyróżnili takie jej typy:

• przepuklina pachwinowa skośna – zwana także boczną, położona jest bocznie względem naczyń nabrzusznych dolnych, przechodzi przez cały kanał pachwinowy,

• przepuklina pachwinowa prosta – zwana także przyśrodkową, położona jest przyśrodkowo względem naczyń nabrzusznych dolnych, worek przepuklinowy przechodzi przez okolicę nazywaną trójkątem Hasselbacha,

• przepuklina pachwinowa kombinowana – wrota przepuklinowe łączą cechy ww. typów.

• Dowiedz się więcej również na temat innych przepuklin brzusznych – przepukliny kresy białej, przepukliny udowej czy przepukliny pępkowej.

Przepuklina pachwinowa – przyczyny powstania

Przepuklina pachwinowa może mieć charakter wrodzony, gdy powstała podczas rozwoju organizmu, lub też charakter nabyty – powstaje w trakcie całego życia, zazwyczaj jako konsekwencja wzrostu ciśnienia wewnątrzbrzusznego. Przepuklina pachwinowa częściej stwierdzana jest u mężczyzn niż u kobiet, co związane jest z odmiennością anatomiczną. U mężczyzn jądro zstępuje do moszny z jamy brzusznej przez kanał pachwinowy. Jeśli na etapie życia płodowego nie dojdzie do zrostu wyrostka otrzewnej, wzdłuż którego jądro wędruje w kanale pachwinowym, to powstaje wrodzona przepuklina pachwinowa. Patologia ta może dać o sobie znać dopiero w wieku dorosłym. To najczęstsza przyczyna przepuklin skośnych.

• Dowiedz się więcej na temat przepukliny u dzieci.

Z kolei czynnikami sprzyjającymi powstawaniu przepuklin pachwinowych prostych są przede wszystkim:

• wzmożone parcie tłoczni brzusznej (przewlekły kaszel, zaparcia, dźwiganie ciężkich przedmiotów, przerost prostaty, palenie tytoniu, uraz zewnętrzny, nadmierna masa ciała),

• zaburzenia w syntezie i proporcjach kolagenu, który jest budulcem tkanki łącznej i zapewnia trwałość powłokom ciała.

Wraz z wiekiem wzrasta ryzyko wystąpienia przepukliny pachwinowej ze względu na zwiotczenie mięśni brzucha.

Objawy przepukliny pachwinowej

W początkowym etapie przepuklina w pachwinie zazwyczaj nie powoduje żadnych dolegliwości. Z czasem uwidocznić się może niewielkie, miękkie wybrzuszenie. Pacjent jest w stanie samodzielnie odprowadzać je z powrotem do środka. Z czasem jednak staje się to coraz trudniejsze. Pojawieniu się guzka lub zwiększeniu jego rozmiarów sprzyjają sytuacje powodujące wzrost ciśnienia w jamie brzusznej, np. kichanie, dźwiganie, parcie. Wraz z rozwojem przepukliny pachwinowej towarzyszyć jej mogą takie objawy, jak uczucie ciężkości lub ucisku w pachwinie, dyskomfort, a nawet ból, który promieniuje w kierunku podbrzusza, odczuwanie pieczenia podczas uciskania, obrzęk lub zaczerwienienie chorej okolicy.

Szczególną sytuacją jest uwięźnięcie przepukliny pachwinowej. To stan, w którym zawartość przepukliny ulega zakleszczeniu, co upośledza zarówno pasaż treści jelitowej, jak i ukrwienie narządu. Towarzyszą temu m.in.: silny ból w miejscu przepukliny, objawy ogólne związane z niedrożnością jelita (zatrzymanie stolca i gazów, ból brzucha, wzdęcie), leukocytoza, tachykardia. Uwięźnięcie przepukliny pachwinowej to stan zagrożenia życia, który wymaga pilnej interwencji chirurgicznej.

Jeśli zauważysz u siebie takie dolegliwości, wezwij Pogotowie Ratunkowe, dzwoniąc na numer 112 lub 999.

Rozpoznanie przepukliny pachwinowej

Rozpoznanie przepukliny pachwinowej opiera się głównie o badanie podmiotowe (wywiad lekarski) i przedmiotowym – badaniu palpacyjnym (dotykowym), podczas którego u pacjentów potwierdza się występowanie miękkiego guzka w obrębie pachwiny, warg sromowych większych lub moszny. Uzupełnieniem diagnostyki jest badanie obrazowe. Złotym standardem pozostaje ultrasonografia. W szczególnych przypadkach lekarz może wykonać rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową. 

Na czym polega leczenie przepukliny pachwinowej?

Jedynym skutecznym sposobem na wyleczenie przepukliny pachwinowej jest operacja. Niemniej specjaliści z Europejskiego Towarzystwa Przepuklinowego podają, że niewielkie, niedające objawów przypadki przepukliny pachwinowej można pozostawić bez leczenia zabiegowego i poprzestać na ich obserwacji. Pacjent powinien regularnie zgłaszać się na wizyty kontrolne z uwagi na ryzyko powiększania się zmiany. Lekarz może zalecić mu noszenie specjalnego pasa, jednak bezoperacyjne leczenie przepukliny pachwinowej bez operacji należy do rzadkości. Pas powoduje odpowiednią kompresję, zapobiega przemieszczaniu się zawartości jamy brzusznej do worka przepuklinowego i utrzymuje narządy we właściwym miejscu.

Operacja przepukliny pachwinowej jest jedną z najczęściej wykonywanych na oddziałach chirurgii ogólnej. Wyróżnia się dwa główne typy operacji przepuklin pachwinowych – klasyczny z otwarciem powłok brzusznych i laparoskopowy z wykonaniem niewielkich nacięć. O tym, która z technik będzie odpowiednia w danym przypadku, decyduje chirurg na podstawie rozmiaru przepukliny. Pierwsze rozwiązanie polega na przecięciu powłok brzusznych, umieszczeniu wysuniętego fragmentu jelit na swoim miejscu. Zabieg ten może mieć charakter napięciowy – zszywa się powłoki brzuszne warstwowo – lub beznapięciowy – w powłoki brzuszne wszywa się specjalną siatkę z materiału syntetycznego, która ma zabezpieczać przed wznową przepukliny. 

Metoda laparoskopowa polega na wprowadzeniu przez pachwinę specjalnych przewodów, którymi z kolei wprowadza się narzędzia chirurgiczne i kamerę. Zabieg ten ma charakter beznapięciowy, czyli z użyciem siatki zabezpieczającej. W metodzie laparoskopowej istnieją trzy podstawowe dostępy operacyjne: przezotrzewnowy z ulokowaniem siatki wewnątrzotrzewnowo (IPOM), przezotrzewnowy z ulokowaniem siatki przedotrzewnowo (TAPP), całkowicie przedotrzewnowy (TEP). 

Okres rekonwalescencji po operacji przepukliny pachwinowej zależy od rozległości i rodzaju zabiegu – wynosi zazwyczaj kilka tygodni i jest krótszy w przypadku zabiegu laparoskopowego. W tym czasie pacjenci powinni przede wszystkim ograniczyć aktywność ruchową, długie przebywanie w pozycji siedzącej, zadbać o dietę, aby uniknąć zaparć.