Strzelanie w kolanie przy zginaniu i prostowaniu – przyczyny chorobowe i niechorobowe, leczenie

Co oznacza strzelanie w kolanie?

Strzelanie w kolanie przy zginaniu czy prostowaniu kończyny dolnej bywa nieprzyjemne ze względu na uwalniający się ze stawu dźwięk, ale najczęściej przebiega ono bezboleśnie i nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. Etiologia zjawiska jest złożona i w dodatku niejednoznaczna, dlatego jeśli usłyszysz u siebie podobne trzaski czy odczujesz chrupanie, musisz wziąć pod uwagę przede wszystkim okoliczności ich wystąpienia. 

Jeśli Twój organizm nie jest obciążony chorobami związanymi z układem ruchu lub też nie doświadczył w niedalekiej przeszłości większych urazów w okolicy kończyn dolnych, a Twoja postawa ciała jest prawidłowa lub nie odbiega znacząco od powszechnie przyjętych norm, nie musisz się martwić, że to zwapnienie kości czy coś innego. Strzelanie w kolanie bardzo często stanowi efekt wyciągnięcia torebki stawowej podczas pracy stawu. Na skutek przemieszczania się powierzchni stawowych w jej otoczeniu następuje zmiana ciśnienia śródstawowego oraz wytwarzanie i gromadzenie się pęcherzyków gazu, które później pod wpływem wyzwolenia ruchu w kolanie pękają. Ich perforacja właśnie jest przyczyną charakterystycznych dźwięków,  a nawet uczucia przeskakiwania. Zjawisko tego typu określane jest mianem kawitacji i  bywa wykorzystywane w niektórych formach rehabilitacji. Odpowiednio prowadzona manipulacja kończyną przez fizjoterapeutę ma na celu repozycję elementów stawu, poprawę jego ruchomości czy też rozluźnienie aparatu mięśniowo-więzadłowego nogi. 

Powodem do niepokoju nie musi być również strzelanie w kolanie u dziecka. Maluchy, a nawet młodzież doświadczają trzaskania ze względu na luźniejsze połączenia między kośćmi i większą elastyczność układu ruchu. To charakterystyczna cecha rozwijającego się młodego organizmu. 

Ból i strzykanie w kolanie – przyczyny chorobowe

Przesłanką do konsultacji lekarskiej mogą być przede wszystkim jednocześnie występujące i często nawracające ból i strzelanie w kolanie, a do tego drętwienie opuszków palców czy inne dolegliwości. U podłoża nieprzyjemności mogą leżeć m.in. zmiany zwyrodnieniowe stawu, które, oprócz postępującym zniszczeniom chrząstek utrudniającym pracę aparatu ruchu, sprzyjają zmniejszeniu ilości mazi stawowej, przez co dochodzi do zaburzeń biomechaniki kolana. Odpowiedzialne mogą być też inne choroby reumatyczne, nasilane dodatkowo przez wady postawy. Strzykanie w kolanach przy przysiadach bywa też efektem chondromalacji, czyli rozmiękczenia i zwłóknienia chrząstki, a także przeciążeń spowodowanych otyłością, nadmierną masą ciała oraz pracą fizyczną. Często także strzelanie w kolanie jest powikłaniem pourazowym, ale również towarzyszy miejscowym stanom zapalnym i infekcjom.

Co na strzelanie w kolanie?

Ze względu na szeroką etiologię zjawiska na strzelanie w kolanie i ból nie ma uniwersalnej metody leczenia. Usprawnianie stawu najlepiej rozpocznij od specjalistycznej diagnozy, która pozwoli na opracowanie indywidualnego toku postępowania przyczynowo-objawowego. Jeśli powodem Twoich problemów jest strzelanie w kolanie przy prostowaniu związane z przeciążeniem, niewłaściwa dietą ubogą w najważniejsze składniki odżywcze czy chorobami zwyrodnieniowymi, najlepiej zapewnij swoim nogom odpoczynek i wzmocnienie poprzez suplementację i urozmaicenie posiłków. Do menu wprowadź zwłaszcza produkty białkowe i bogate w antyoksydanty, kwasy z grupy omega, polifenole, kolagen oraz minerały, w tym wapń. Ich cennym źródłem są warzywa zielone, owoce, ryby oraz produkty zbożowe. Wybieraj te pełnoziarniste, a także nie odmawiaj sobie różnego rodzaju kasz, makaronu czy ryżu. Sięgaj też po wyroby mięsne, ale możliwie nisko przetworzone. Aby ograniczyć konserwanty, wybieraj wędliny gotowane, parzone czy wędzone, lub wykonaj je samodzielnie, jeśli masz ochotę. Szczególnie pomocne będą też zupy i buliony zwierzęce, ale i galarety, także te owocowe. Zadbaj ponadto o właściwe nawodnienie organizmu. 

Leczenie strzelania w kolanie obejmuje też ćwiczenia i inne specjalistyczne metody fizjoterapeutyczne, a nawet operację (w zależności od zaawansowania problemu i przyczyn). Zadaniem rehabilitacji jest przede wszystkim poprawa stabilności stawu. W tym celu niezmiernie ważna jest kinezyterapia, a jej uzupełnienie mogą stanowić terapia manualna, masaże i kinesiotaping. Jeśli Twoje strzelanie i ból w kolanie towarzyszą otyłości, w trosce o zdrowie i profilaktykę powikłań postaraj się o redukcję masy ciała. 

1. A. Bochenek, M. Reicher, Anatomia człowieka, Kości, stawy i więzadła, mięśnie, PZWL, Warszawa 2019.
2. Z. Drobner, Najprostsza miękka terapia manualna kręgosłupa dla początkujących, Vital, Białystok 2020.
3. M. Majdan, Choroba zwyrodnieniowa stawów. W gabinecie lekarza specjalisty, PZWL, Warszawa 2019.
4. R. Sonnenschimdt, Medycyna holistyczna. Układ ruchu, Vital, Białystok 2020.