Umów teleporadę
Welbi
ZdrowieChoroby 1 min.
Zweryfikowane przez eksperta

Toczeń rumieniowaty – leczenie, diagnostyka, rozpowszechnienie

Olga Dąbskalek. Agnieszka Żędzian10.05.2022Aktualizacja: 11.03.2024

Toczeń rumieniowaty, nazywany też trzewnym lub układowym, jest chorobą autoimmunologiczną o bardzo bogatym obrazie klinicznym. Przez to toczeń jest trudny w diagnostyce i leczeniu. Sprawdź, jak często występuje i jak przedstawia się jego rokowanie.


toczen-rumieniowaty-ukladowy-co-to-jest
pexels

Polecane

ugryzienie-biedronki-jak-wyglada-jak-leczyc
Zdrowie
1 min.
Ugryzienie biedronki – jak je rozpoznać? Czy może zagrażać zdrowiu?
02.06.2022
bable-po-oparzeniu-po-ilu-dniach-znikaja-czym-smarowac
Zdrowie
1 min.
Bąble po oparzeniu - po ilu dniach znikają? Czym smarować?
30.07.2021
skurcze-szyi-jakie-sa-przyczyny-co-robic
Zdrowie
2 min.
Skurcze szyi - jakie są przyczyny? Co robić?
24.01.2022
swedzace-uszy-w-srodku-na-zewnatrz-u-dziecka
Zdrowie
2 min.
Swędzące uszy - w środku, na zewnątrz, u dziecka
24.01.2022
Spis treści
  1. Co to jest toczeń rumieniowaty?
  2. Epidemiologia tocznia rumieniowatego
  3. Toczeń rumieniowaty – objawy
  4. Toczeń rumieniowaty – diagnostyka
  5. Toczeń rumieniowaty – jak można go leczyć?

Co to jest toczeń rumieniowaty?

Toczeń rumieniowaty to przewlekłe, wieloukładowe schorzenie autoimmunizacyjne. Rozwija się na skutek nieprawidłowej odpowiedzi układu odpornościowego, do której dochodzi w wyniku utraty tolerancji wobec własnych antygenów (substancji pobudzających układ odpornościowy do produkcji przeciwciał).Obserwuje się m.in. przeciwciała przeciw DNA, przeciw białku Sm czy przeciwjądrowe ANA. Toczeń układowy czy inaczej toczeń trzewny, bo tak nazywa się też toczeń rumieniowaty, charakteryzuje się trudnym do przewidzenia przebiegiem z okresami zaostrzeń i remisji, czyli brakiem objawów. Choroba przybiera różnoraką postać w zależności od tego, który narząd czy układ zaatakuje, dlatego stanowi bardzo duży problem diagnostyczny.

Epidemiologia tocznia rumieniowatego

Toczeń rumieniowaty występuje stosunkowo rzadko. W krajach Europy i USA notuje się od 2 do 12 zachorowań na 100000 osób w skali roku. Jeśli chodzi o rozpowszechnienie, choroba dotyczy 40–150 osób na 100000 w Europie i USA. Szacuje się, że w Polsce na toczeń rumieniowaty choruje około 20000 pacjentów, z czego średnio 1/5 każdego roku podlega hospitalizacji. Występują rozbieżności pod względem płci, wieku i rasy w rozpowszechnieniu tocznia. Nawet do 10 razy częściej występuje on w populacji kobiet. Choroba może pojawić się w każdym wieku, lecz najczęściej stwierdzana jest u osób z grupy 16–55 lat. Toczeń rzadziej występuje u przedstawicieli rasy kaukaskiej niż u Afroamerykanów, Azjatów i Latynosów. Poza większym rozpowszechnieniem choroby u tych ras obserwuje się również większą śmiertelność i ryzyko powikłań oraz mniejszą reakcję na leczenie.

Toczeń rumieniowaty – objawy

Objawy tocznia rumieniowatego układowego są różnorodne. Najczęściej rozwijają się następujące dolegliwości:

  • zmiany skórne, w tym m.in.: rumień na twarzy w kształcie motyla, zmiany skórne o charakterze pęcherzowym, nekroliza naskórka, osutka plamisto-grudkowa. Mogą one wystąpić w dowolnym miejscu, a najczęściej mówi się o toczniu na rękach, twarzy, szyi i dekolcie, czyli na częściach ciała najbardziej narażonych na słońce;

  • zapalenie błon surowiczych – opłucnej lub osierdzia;

  • nadmierne wypadanie włosów – łysienie;

  • owrzodzenia jamy ustnej lub nosa;

  • zapalenie stawów;

  • zmęczenie, osłabienie;

  • spadek apetytu i masy ciała;

  • zaburzenie pracy nerek, w tym m.in. białkomocz, krwinkomocz, wysoka kreatynina, wałeczki w moczu;

  • zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego, w tym m.in. drgawki, zaburzenia poznawcze, stan otępienny, neuropatia;

  • zaburzenia hematologiczne, w tym m.in. spadek liczby białych krwinek lub płytek krwi, niedokrwistość hemolityczna.

Toczeń rumieniowaty – ile się z nim żyje? Rokowanie

Na przestrzeni lat obserwuje się znaczną poprawę w zakresie rokowania u chorych z toczniem rumieniowatym. Jeszcze w 1955 r. toczeń charakteryzował się bardzo słabym rokowaniem. Blisko połowa chorych przeżywała 5 lat od momentu postawienia rozpoznania. Obecnie sytuacja przedstawia się o wiele lepiej. Szacuje się, że pięcioletnie przeżycie chorych od chwili rozpoznania tocznia trzewnego wynosi 95%. Około 9/10 chorych przeżywa 10 lat, a 75% – 20 lat od postawienia diagnozy. Jednakże mimo niewątpliwego sukcesu nauk medycznych, jakim jest wydłużenie życia osób zmagających się z toczniem rumieniowatym, wciąż wysokie jest ryzyko rozwoju powikłań leczenia przeciwtoczniowego. Obok wielu objawów chorobowych tocznia w znaczący sposób wpływają one na spadek zadowolenia i jakości życia pacjentów.

Toczeń rumieniowaty – diagnostyka

Proces diagnostyczny w toczniu rumieniowatym zaczyna się od szczegółowo przeprowadzanego wywiadu z pacjentem oraz badania przedmiotowego, czyli oceny objawów. W postawieniu rozpoznania tocznia rumieniowatego specjaliści posiłkują się kryteriami klasyfikacyjnymi. Jedne z bardziej znanych to te ustalone przez Amerykańskie Kolegium Reumatologiczne. W 2012 r. grupa Subcommittee on Classification and Response Criteria opracowała inne powszechnie stosowane kryteria klasyfikacyjne dla tocznia rumieniowatego, w których wzięto pod uwagę więcej objawów tocznia skórnego. Dla postawienia diagnozy konieczne są badania laboratoryjne i nierzadko również dodatkowe, których charakter zależy od zajętego przez chorobę narządu. Zarówno diagnoza tocznia rumieniowatego, jak i późniejszy proces leczenia, aby były skuteczne, wymagają z reguły współpracy wielu specjalistów ze względu na złożony obraz kliniczny.

Diagnostyka i leczenie tocznia rumieniowatego to skomplikowany i czasochłonny proces, wymaga regularnych wizyt u lekarzy i wykonywania wielu badań laboratoryjnych.

Jeśli chcesz sobie zapewnić wsparcie w diagnostyce i leczeniu tocznia, rozważ zakup prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego, którego ofertę możesz zamówić na Welbi. W ramach najbardziej rozbudowanego pakietu OCHRONA GOLD od 239 zł miesięcznie możesz zyskać dostęp do lekarzy 39 specjalizacji (w tym dermatologa i reumatologa), lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej oraz blisko 300 badań, w tym laboratoryjnych, obrazowych i czynnościowych. Czas oczekiwania na wizytę u specjalisty to maksymalnie 3 dni robocze, a z lekarzem rodzinnym skonsultujesz się w ciągu 24 godzin.

Zamów na Welbi ofertę Polisy Zdrowie Welbi i sprawdź, jak wybrany pakiet może być dla Ciebie wsparciem w diagnostyce i leczeniu tocznia rumieniowatego.


Toczeń rumieniowaty – jak można go leczyć?

Leczenie tocznia układowego opiera się na trzech zasadniczych krokach:

  • kontroli procesu zapalnego;

  • zapobieganiu nawrotom choroby;

  • ograniczeniu ryzyka powikłań, w tym zwłaszcza długoterminowych.

Leczenie tocznia rumieniowatego polega na zwalczaniu objawów. Nie ma terapii przyczynowej tej choroby. Z uwagi na zmienność obrazu klinicznego choroby plan leczenia nierzadko jest modyfikowany. Korzysta się głównie z leków, takich jak:

  • kortykosteroidy;

  • leki przeciwmalaryczne;

  • niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ);

  • leki immunosupresyjne.

Wobec wszystkich chorych stosowane są takie zalecenia, jak:

  • ochrona przed promieniowaniem UV – stosowanie kremów z filtrami i unikanie przebywania na słońcu w czasie jego największej aktywności;

  • zaprzestanie palenia;

  • zdrowe odżywianie;

  • odpoczynek, unikanie stresu;

  • podejmowanie regularnej aktywności fizycznej;

  • wsparcie i pomoc ze strony bliskich, a w razie potrzeby też specjalistów.

Źródła
  1. I. Idasiak-Piechocka, A. Perkowska-Ptasińska, Toczeń rumieniowaty układowy (TRU), „Nefrologia i Dializoterapia Polska” 2016, nr 20, s. 93–99.
  2. J. Gryglewicz i wsp., Toczeń rumieniowaty układowy w Polsce, Warszawa 2012.
  3. M. Plomer-Niezgoda i wsp., Toczeń trzewny układowy: zasady postępowania. Ocena aktywności choroby, „Dermatologia Kliniczna” 2011, nr 2, s. 99–104.
  4. D. Samotij, Leczenie tocznia rumieniowatego układowego – wyzwania i perspektywy na przyszłość, „Varia Medica” 2018, t. 2, nr 5, s. 430–438.
Author Olga Dąbska picture

Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.

Najchętniej czytane

aloes-na-rany-jak-go-stosowac-co-warto-wiedziec
Zdrowie
1 min.
Aloes na rany - jak go stosować? Co warto wiedzieć?
30.10.2021
oklady-z-zywokostu-na-stawy-ostrogi-jak-zrobic
Zdrowie
2 min.
Okłady z żywokostu - na stawy, ostrogi. Jak zrobić?
24.01.2022
jak-dziala-woda-z-octem-jablkowym-pita-na-czczo
Zdrowie
2 min.
Jak działa woda z octem jabłkowym pita na czczo?
24.01.2022
Wysypka po antybiotyku
Zdrowie
1 min.
Wysypka po antybiotyku – domowe sposoby
03.06.2022
Popularne w kategorii Zdrowie
Wysypka po antybiotyku
Zdrowie
1 min.
Wysypka po antybiotyku – domowe sposoby
03.06.2022
Konsultacja lekarska online
Konsultacja lekarska online
Alergolog onlineChirurg onlineDermatolog onlineDiabetolog onlineEndokrynolog onlineGastrolog online
arrow-link
Zobacz więcej

Artykuły o zdrowiu

ul. Topiel 12, 00-342, Warszawa
Redakcja WelbiSara Łątkowska - redaktor naczelnyredakcja@welbi.pl

© 2024 Welbi. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Regulamin serwisuPolityka prywatnościPolityka cookies

Social media

  • facebook logo
  • instagram logo

Serwis welbi.pl ma charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja serwisu dokłada wszelkich starań, aby informacje w nim zawarte były poprawne merytorycznie, jednakże decyzja dotycząca leczenia należy do lekarza. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych na stronach serwisu, który nie prowadzi działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń zdrowotnych w rozumieniu art. 3 ust 1 ustawy o działalności leczniczej.