Uczucie zimna – wynik przemęczenia czy objaw poważnej choroby?

Jak działa termoregulacja organizmu?

Człowiek jest organizmem stałocieplnym, co oznacza, że utrzymuje stałą temperaturę wewnętrzną przy zmiennych warunkach na zewnątrz. Odpowiada za to układ termoregulacji, na który składają się:

• ośrodek termoregulacji (jest zlokalizowany w podwzgórzu i reguluje utratę ciepła);

• termoreceptory i termodetektory (zlokalizowane w skórze, mięśniach, naczyniach krwionośnych, drogach oddechowych, podwzgórzu oraz rdzeniu kręgowym. Odpowiadają za odbieranie wahań temperatury na zewnątrz organizmu);

• efektory układu termoregulacji (na który składają się układ krwionośny i gruczoły potowe oraz mięśnie szkieletowe, wątroba i tkanka tłuszczowa).

Ośrodek termoregulacji wyznacza docelową ciepłotę ciała, a rolą pozostałych elementów układu jest utrzymanie temperatury na wyznaczonym poziomie. Każde odchylenie jest natychmiast odbierane przez receptory i przekazywane do podwzgórza. Jak nietrudno się domyślić – uszkodzenie elementów tego układu czy zaburzenie metabolizmu organizmu skutkuje nieprawidłowościami w funkcjonowaniu całego systemu. Wówczas możesz odczuwać nagłe dreszcze i uczucie zimna bez wyraźnego powodu.

Uczucie zimna i dreszcze wywołane infekcjami

Dreszcze i uczucie zimna, zwłaszcza jeśli towarzyszy im gorączka, to charakterystyczny symptom infekcji. To nieprzyjemne uczucie jest konsekwencją reakcji obronnej organizmu, dążącego do zwalczenia wirusów i bakterii. Ośrodek termoregulacji podwyższa wówczas ciepłotę ciała powyżej wyznaczonego poziomu. Jednocześnie organizm automatycznie zaczyna się chłodzić poprzez intensywne pocenie się. Właśnie te dwa przeciwstawne procesy sprawiają, że podczas przeziębienia czy grypy wciąż jest Ci zimno.

Ciągłe uczucie zimna wywołane chorobami tarczycy

Jednym z organów istotnych do prawidłowego funkcjonowania termoregulacji organizmu jest tarczyca. Jest to powiązane ze wspomnianym już podwzgórzem – zaburzenia w podwzgórzu mogą prowadzić do nieprawidłowości wydzielania TRH i w efekcie wydzielania TSH przez przysadkę mózgową. Konsekwencją mogą być zaburzenia produkcji T3 i T4 właśnie przez tarczycę. Stąd też jej choroby mogą wywołać uczucie zimna. Jest to jeden z typowych objawów niedoczynności tarczycy. Wówczas hormony T3 (trójjodotyronina) i T4 (tyroksyny) są wydzielane w niewystarczającej ilości, co zaburza procesy metaboliczne organizmu. Wraz z nieprzyjemnym chłodem możesz odczuwać też stałe zmęczenie, apatię czy nagły przyrost masy ciała, nawet jeśli dbasz o dietę i aktywność fizyczną.

Aby potwierdzić, czy towarzyszące Ci uczucie zimna jest spowodowane zaburzeniami pracy tarczycy – skonsultuj się z endokrynologiem i wykonaj podstawową diagnostykę. Obejmuje ona analizę laboratoryjną próbki krwi pod kątem stężenia TSH i hormonów T3 i T4, badanie USG oraz badanie palpacyjne (czyli dotykowe). Niekiedy (przy podejrzeniu podłoża autoimmunologicznego) konieczne może być laboratoryjne oznaczenie stężenia przeciwciał przeciwtarczycowych:

• anty-TPO przeciw peroksydazie tarczycowej,

• anty-TG przeciw tyreoglobulinie.

Uczucie zimna bez gorączki wywołane anemią z niedoboru żelaza

Częstym powodem uczucia zimna jest anemia. To nieprawidłowość polegająca na zmniejszeniu całkowitej masy erytrocytów (czerwonych krwinek) i ograniczeniu ich zdolności do transportu tlenu. W efekcie więc tkanki i narządy są niewystarczająco natlenione, co doprowadza do zaburzenia metabolizmu.

Anemia może być wywołana wieloma czynnikami. Mogą być to choroby przewlekłe czy zaburzone funkcjonowanie szpiku. Najczęściej jednak jest powodowana niewystarczającą podażą żelaza, kobalaminy (witaminy B12) i kwasu foliowego (witaminy B9) w diecie.

Aby potwierdzić, że nieustępujące uczucie chłodu jest powiązane z anemią, wykonaj morfologię krwi i skonsultuj jej wyniki z lekarzem. Jeśli potwierdzi diagnozę – może zalecić stosowanie odpowiednich suplementów uzupełniających w organizmie brakujące składniki.

Ciągłe uczucie zimna i dreszcze wywołane niskim ciśnieniem 

Uczucie zimna w stopach i rękach może świadczyć o niskim ciśnieniu tętniczym krwi. Często towarzyszą temu zmęczenie, zawroty głowy i trudności z koncentracją. Pomiar ciśnienia możesz wykonać samodzielnie, posługując się ciśnieniomierzem. Jednak od samego zapisywania wyników objawy nie ustąpią. Skonsultuj się więc z lekarzem rodzinnym, który zbada podłoże nieprawidłowości i wdroży odpowiednie leczenie. Niskie ciśnienie może być powiązane z trwającą depresją, zaburzeniem pracy tarczycy czy nieprawidłowościami w układzie sercowo-naczyniowym.

Gęsia skórka i ciągłe uczucie zimna wywołane cukrzycą

Jedną z konsekwencji przewlekłej cukrzycy jest neuropatia obwodowa, czyli uszkodzenie nerwów w układach obwodowym i autonomicznym. Jest to wynik zaburzenia metabolizmu na skutek wysokiego poziomu glukozy i zwężenia światła naczyń krwionośnych, które w efekcie transportują niewystarczającą ilość tlenu i substancji odżywczych do tkanek.

Jednym z charakterystycznych objawów neuropatii cukrzycowej jest występowanie nagłego uczucie zimna na przemian z uczuciem ciepła. Towarzyszy temu zwykle drętwienie i mrowienie kończyn, które finalnie doprowadza do całkowitej utraty czucia. Jeśli zauważysz u siebie te objawy, skonsultuj się z lekarzem pierwszego kontaktu. A jeśli chorujesz na cukrzycę, udaj się na wizytę kontrolną do diabetologa.

Częste uczucie zimna wywołane niedostatkami snu i stresem

Organizm, który każdego dnia musi zmagać się z niedostatkami snu i dużym stresem, przestawia się na tryb przetrwania. Wówczas krew bogata w tlen zostaje w pierwszej kolejności skierowana do najważniejszych organów ciała. Dlatego też po dniu pełnym wrażeń może Ci towarzyszyć uczucie zimna wieczorem, zwłaszcza w obrębie stóp i rąk, które są dla mózgu mniej ważnymi częściami ciała niż serce czy wątroba.

Jedynym sposobem na to, by zlikwidować nieprzyjemne uczucie chłodu, jest zadbanie o dostatecznie długi i dobrej jakości sen. Pomocne w ciągu dnia mogą być natomiast techniki relaksacyjne. Jeśli czujesz, że nie radzisz sobie z napięciem nerwowym – sięgnij po pomoc psychoterapeuty. Dzięki temu masz większe szanse na to, że stopniowo zaczniesz odzyskiwać utraconą równowagę.