Zatrucie chlorem – objawy i pierwsza pomoc

Czy chlor jest szkodliwy?

Chlor to pierwiastek chemiczny, który na tablicy Mendelejewa widnieje pod symbolem Cl. To toksyczny gaz o żółtozielonej barwie, który jest 2,5 razy cięższy od powietrza i ma charakterystyczny, duszący zapach. Woń chloru przywodzi na myśl przede wszystkim publiczne pływalnie, jednak dzisiaj standardem w uzdatnianiu wody stało się wykorzystywanie preparatów chemicznych na bazie aktywnego tlenu (ozonu). 

Chlor ma właściwości utleniające, wybielające, a przy tym doskonale sprawdza się jako środek dezynfekujący i bakteriobójczy. W przyrodzie występuje w znikomych ilościach, jednak jest powszechnie stosowany w życiu codziennym. Używa się go w przemyśle chemicznym do produkcji preparatów czyszczących, a także w oczyszczalniach wody. Z jego wybielających właściwości korzysta się również w przemyśle włókienniczym, tekstylnym i papierniczym. Jeśli chlor występuje w dużym stężeniu, może być bardzo szkodliwy dla organizmu człowieka. Na jego toksyczne działanie są narażone przede wszystkim osoby zmagające się z astmą, chorobą płuc POChP (przewlekłą obturacyjną chorobą płuc), a także małe dzieci, które mogą przez przypadek wziąć do ust preparat do sprzątania.

Kiedy może dojść do zatrucia chlorem?

Do zatrucia chlorem może dojść na różne sposoby:

• przez długotrwałe wdychanie substancji zawierającej chlor – podrażnieniu ulegają wtedy drogi oddechowe;

• poprzez połknięcie środka, w którym znajduje się chlor – dochodzi wtedy do uszkodzenia układu pokarmowego, czyli silnego podrażnienia śluzówki, a nawet martwicy;

• przez bezpośrednią ekspozycję na gaz lub ciecz zawierającą chlor – wtedy dochodzi do oparzeń i poważnych uszkodzeń błon śluzowych organizmu.

Na zatrucie tym pierwiastkiem najbardziej narażone są osoby, które pracują w przemyśle chemicznym, m.in. fabrykach wytwarzających środki czyszczące lub tekstylia. Oprócz tego w grupie podwyższonego ryzyka są pracownicy firm sprzątających, którzy na co dzień mają do czynienia z preparatami zawierającymi chlor, pracownicy oczyszczalni wody oraz osoby pracujące przy oczyszczaniu basenu. 

Do zatrucia chlorem na basenie dochodzi bardzo rzadko, ponieważ zdecydowana większość pływalni nie korzysta już z tej technologii uzdatniania wody. Pojawiające się przypadki wynikają najczęściej z błędu człowieka lub awarii urządzenia, które dawkuje chlor do basenu. 

• Sprawdź też, jak wygląda zatrucie ołowiem i jak udzielić pierwszej pomocy osobie poszkodowanej.

Objawy zatrucia chlorem 

Lekkie podrażnienie spojówek i dróg oddechowych to łagodne objawy zatrucia chlorem, który występuje w niewielkim natężeniu. Wyższe stężenia pierwiastka powodują silne podrażnienie błon śluzowych, ataki kaszlu i wrażenie duszenia się. 

Oprócz tego mogą pojawić się następujące symptomy:

• wymioty – pamiętaj, że wymioty u małego dziecka wymagają szybkiej reakcji, ponieważ w krótkim czasie prowadzą do odwodnienia organizmu,

• uczucie lęku,

• zaburzenia oddychania, 

• sinica,

• obrzęk płuc,

• śpiączka.

Przewlekłe zatrucie chlorem, które wynika ze stałego narażenia na niewielkie jego ilości, objawia się m.in. katarem, dusznościami, bólem w klatce piersiowej lub kołataniem serca. Jeśli podejrzewasz, że problem ten może dotyczyć Ciebie, nie czekaj, ale skonsultuj się z lekarzem. 

Zatrucie chlorem – pierwsza pomoc

Jeśli w Twoim otoczeniu znajduje się osoba, która zatruła się chlorem:

• odseparuj ją od źródła chloru, czyli przeprowadź lub przenieś w bezpieczne miejsce i zapewnij dostęp do świeżego powietrza;

• przemywaj oczy solą fizjologiczną lub wodą, jeżeli doszło do podrażnienia spojówek;

• zacznij chłodzić oparzone miejsce zimną wodą, a następnie nałóż na nie środek jałowy opatrunek (jeżeli doszło do poparzenia).

Jeśli objawy zatrucia utrzymują się lub chory traci przytomność, wezwij pomoc.

W przypadku silnego zatrucia konieczna będzie interwencja straży pożarnej, która zapewni zatrutym osobom maski z dopływem czystego tlenu. Pamiętaj, że skażona odzież nie nadaje się już do noszenia.

Zatrucie chlorem w dużym stężeniu może prowadzić do poważnego uszkodzenia narządów, a nawet do śmierci, dlatego tak ważna jest szybka reakcja i udzielenie pierwszej pomocy. 

• Sprawdź również, jak postępować w przypadku zatrucia rtęcią i jak rozpoznać jego objawy.