Zatrucie chlorem – objawy i pierwsza pomoc
Chlor to pierwiastek o toksycznych właściwościach. Zatrucie chlorem może zdarzyć się w zakładzie pracy lub podczas sprzątania, jeśli preparat do czyszczenia, którego używasz, zawiera duże stężenie tego pierwiastka. Szkodliwe może być zarówno długotrwałe wdychanie oparów, jak i przypadkowe lub celowe wypicie toksycznej substancji. Chlor działa drażniąco, wywołując objawy ze strony układu oddechowego i pokarmowego. W skrajnych przypadkach zatrucie prowadzi do obrzęku płuc, a nawet do śmierci. Sprawdź, jak pomóc osobie poszkodowanej w przypadku zatrucia chlorem!
Czy chlor jest szkodliwy?
Chlor to pierwiastek chemiczny, który na tablicy Mendelejewa widnieje pod symbolem Cl. To toksyczny gaz o żółtozielonej barwie, który jest 2,5 razy cięższy od powietrza i ma charakterystyczny, duszący zapach. Woń chloru przywodzi na myśl przede wszystkim publiczne pływalnie, jednak dzisiaj standardem w uzdatnianiu wody stało się wykorzystywanie preparatów chemicznych na bazie aktywnego tlenu (ozonu).
Chlor ma właściwości utleniające, wybielające, a przy tym doskonale sprawdza się jako środek dezynfekujący i bakteriobójczy. W przyrodzie występuje w znikomych ilościach, jednak jest powszechnie stosowany w życiu codziennym. Używa się go w przemyśle chemicznym do produkcji preparatów czyszczących, a także w oczyszczalniach wody. Z jego wybielających właściwości korzysta się również w przemyśle włókienniczym, tekstylnym i papierniczym. Jeśli chlor występuje w dużym stężeniu, może być bardzo szkodliwy dla organizmu człowieka. Na jego toksyczne działanie są narażone przede wszystkim osoby zmagające się z astmą, chorobą płuc POChP (przewlekłą obturacyjną chorobą płuc), a także małe dzieci, które mogą przez przypadek wziąć do ust preparat do sprzątania.
Kiedy może dojść do zatrucia chlorem?
Do zatrucia chlorem może dojść na różne sposoby:
przez długotrwałe wdychanie substancji zawierającej chlor – podrażnieniu ulegają wtedy drogi oddechowe;
poprzez połknięcie środka, w którym znajduje się chlor – dochodzi wtedy do uszkodzenia układu pokarmowego, czyli silnego podrażnienia śluzówki, a nawet martwicy;
przez bezpośrednią ekspozycję na gaz lub ciecz zawierającą chlor – wtedy dochodzi do oparzeń i poważnych uszkodzeń błon śluzowych organizmu.
Na zatrucie tym pierwiastkiem najbardziej narażone są osoby, które pracują w przemyśle chemicznym, m.in. fabrykach wytwarzających środki czyszczące lub tekstylia. Oprócz tego w grupie podwyższonego ryzyka są pracownicy firm sprzątających, którzy na co dzień mają do czynienia z preparatami zawierającymi chlor, pracownicy oczyszczalni wody oraz osoby pracujące przy oczyszczaniu basenu.
Do zatrucia chlorem na basenie dochodzi bardzo rzadko, ponieważ zdecydowana większość pływalni nie korzysta już z tej technologii uzdatniania wody. Pojawiające się przypadki wynikają najczęściej z błędu człowieka lub awarii urządzenia, które dawkuje chlor do basenu.
Sprawdź też, jak wygląda zatrucie ołowiem i jak udzielić pierwszej pomocy osobie poszkodowanej.
Objawy zatrucia chlorem
Lekkie podrażnienie spojówek i dróg oddechowych to łagodne objawy zatrucia chlorem, który występuje w niewielkim natężeniu. Wyższe stężenia pierwiastka powodują silne podrażnienie błon śluzowych, ataki kaszlu i wrażenie duszenia się.
Oprócz tego mogą pojawić się następujące symptomy:
wymioty – pamiętaj, że wymioty u małego dziecka wymagają szybkiej reakcji, ponieważ w krótkim czasie prowadzą do odwodnienia organizmu,
uczucie lęku,
zaburzenia oddychania,
sinica,
obrzęk płuc,
śpiączka.
Przewlekłe zatrucie chlorem, które wynika ze stałego narażenia na niewielkie jego ilości, objawia się m.in. katarem, dusznościami, bólem w klatce piersiowej lub kołataniem serca. Jeśli podejrzewasz, że problem ten może dotyczyć Ciebie, nie czekaj, ale skonsultuj się z lekarzem.
Jeśli chcesz mieć szybki dostęp do lekarzy i badań, sprawdź Polisę Zdrowie Welbi, czyli prywatne ubezpieczenie zdrowotne, którego ofertę zamówisz na Welbi. Prywatna opieka medyczna w ramach wybranego pakietu usług da Ci szybki dostęp do lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, specjalistów i badań laboratoryjnych oraz obrazowych.
Prywatna opieka medyczna, której ofertę zamówisz na Welbi, to m.in.:
nielimitowane wizyty u lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej,
konsultacje u lekarzy specjalistów bez skierowania (nawet 39 specjalistów w pakiecie OCHRONA GOLD),
dostęp do minimum 190 badań diagnostycznych, w tym do diagnostyki obrazowej, czyli np. RTG,
wizyty u lekarzy bez kolejek – ze specjalistą skonsultujesz się z reguły w ciągu 3 dni roboczych, a z lekarzem POZ w ciągu 1 dnia,
opiekę w placówkach na terenie całego kraju – ponad 3500 placówek w 650 miastach Polski,
inne korzyści w zależności od pakietu.
Wypełnij formularz i porozmawiaj z konsultantem. Sprawdź, co możesz zyskać, wybierając pakiet Polisy Zdrowie Welbi. Ochrona ubezpieczeniowa działa niemal od razu po opłaceniu pierwszej składki.
Zatrucie chlorem – pierwsza pomoc
Jeśli w Twoim otoczeniu znajduje się osoba, która zatruła się chlorem:
odseparuj ją od źródła chloru, czyli przeprowadź lub przenieś w bezpieczne miejsce i zapewnij dostęp do świeżego powietrza;
przemywaj oczy solą fizjologiczną lub wodą, jeżeli doszło do podrażnienia spojówek;
zacznij chłodzić oparzone miejsce zimną wodą, a następnie nałóż na nie środek jałowy opatrunek (jeżeli dosz ło do poparzenia).
Jeśli objawy zatrucia utrzymują się lub chory traci przytomność, wezwij pomoc.
W przypadku silnego zatrucia konieczna będzie interwencja straży pożarnej, która zapewni zatrutym osobom maski z dopływem czystego tlenu. Pamiętaj, że skażona odzież nie nadaje się już do noszenia.
Zatrucie chlorem w dużym stężeniu może prowadzić do poważnego uszkodzenia narządów, a nawet do śmierci, dlatego tak ważna jest szybka reakcja i udzielenie pierwszej pomocy.
Sprawdź również, jak postępować w przypadku zatrucia rtęcią i jak rozpoznać jego objawy.
- M. Łukasik-Głębocka, Ostre zatrucia w praktyce ratownika medycznego, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2018.
- M. Kalman, Substancje niebezpieczne, BHP w pytaniach i odpowiedziach, Wydawnictwo Wiedza i Praktyka, Warszawa 2019.
- K. Sitarek, Chlor. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego, „Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy” 2008, nr 1 (55).
Powyższy materiał ma wyłącznie charakter edukacyjno-informacyjny, nie jest poradą lekarską i nie zastępuje konsultacji z lekarzem. Przed zastosowaniem się do wskazówek lub informacji o charakterze specjalistycznym zawartych w Welbi należy skonsultować ich treść z lekarzem. Welbi dokłada najwyższych starań, aby treść publikowanych materiałów był najlepszej jakości, ale nie ponosi odpowiedzialności za ich zastosowanie bez konsultacji z lekarzem.