Czy Blue Monday to naprawdę najbardziej depresyjny dzień w roku?

Co to jest Blue Monday?

Cliff Arnall stworzył w roku 2004 termin Blue Monday. W dosłownym tłumaczeniu oznacza on Niebieski Poniedziałek i jego mianem określa się najbardziej depresyjny dzień roku. Obecnie wypada on zawsze w trzeci poniedziałek stycznia. Do roku 2011 miało to miejsce w poniedziałek w ostatnim, pełnym tygodniu tegoż miesiąca. Zmiana daty była motywowana przez autora koncepcji kryzysem ekonomicznym. 

Blue Monday jest określany jako termin pseudonaukowy. Brytyjski psycholog i ówczesny pracownik Cardiff University wyznaczył Blue Monday na podstawie stworzonego przez siebie wzoru matematycznego, który zawierał takie zmienne, jak:

• czynniki meteorologiczne – długość dnia i ilość słońca;

• czynniki psychologiczne, związane z niewywiązaniem się z noworocznych postanowień i obniżony nastrój;

• czynniki ekonomiczne (upływający czas i konieczność zapłaty pierwszych rat kredytów związanych z zakupami na Boże Narodzenie).

Wzór wyznaczający najbardziej depresyjny dzień w roku jest określany jako pozbawiony sensu. Trudno jest precyzyjnie określić poszczególne zmienne ze wzoru, a dodatkowo są one w niezgodnych i niemierzalnych jednostkach.

Jaka jest geneza Blue Monday?

Cliff Arnall, brytyjski psycholog, został poproszony w 2004 roku przez biuro podróży Sky Travel o to, by wybrał najbardziej depresyjny dzień w roku. Miał to być swoisty chwyt marketingowy, pozwalający na zachęcenie Brytyjczyków do skorzystania z oferty biura podróży. Naukowiec stworzył skomplikowany wzór. Na jego podstawie wywnioskował, że najlepszym dniem na podjęcie decyzji o wakacyjnej wycieczce będzie właśnie jeden ze styczniowych poniedziałków. Psycholog założył, że Brytyjczycy będą wystarczająco zmęczeni zimą, śniegiem, deszczem i mrozem. Dodatkowo to będzie czas powrotu do szarej rzeczywistości po świętach Bożego Narodzenia – konieczność płacenia pierwszych rat z kredytów świątecznych. Zbiega się to także w czasie z utratą motywacji i tym, że niedotrzymywane są postanowienia noworoczne.

Media bardzo szybko podchwyciły wieść o Blue Monday i puściły ją w świat. Temat został rozdmuchany do tego stopnia, że co roku bardzo nagłaśnia się trzeci poniedziałek stycznia jako dzień, w którym mamy prawo czuć się źle. Chociaż nie jest to fakt udowodniony naukowo, to działa niczym samospełniająca się przepowiednia.

Kiedy wypada Blue Monday?

Tak jak wcześniej już zostało wspomniane, Blue Monday jest wyznaczany zawsze w trzeci poniedziałek stycznia. W roku 2022 najbardziej depresyjny dzień w roku wypadał 17 stycznia. Natomiast w najbliższych latach można spodziewać się go w następujących terminach:

• 16 stycznia – w roku 2023,

• 15 stycznia – w roku 2024,

• 20 stycznia – w roku 2025,

• 19 stycznia – w roku 2026,

• 18 stycznia – w roku 2027.

Czy to prawda, że Blue Monday to najbardziej depresyjny dzień w roku?

Blue Monday nie jest poparty żadnymi dowodami naukowymi. Pojęcie najbardziej depresyjnego dnia w roku zostało rozdmuchane przez media na tak dużą skalę, że stało się samospełniającą się przepowiednią.

Koncepcja Blue Monday ma dużą szkodliwość społeczną i jest krytykowana przez wielu psychologów. Bagatelizuje ona depresję i pokazuje ją społeczeństwu jako coś krótkotrwałego i silnie uzależnionego od czynników zewnętrznych.

Sam autor Cliff Arnall obalił swoją pseudonaukową koncepcję i przeprosił za nią w mediach. Mówił, że nigdy nie przypuszczał, że koncepcja Blue Monday zyska taką popularność. Gdy ją tworzył, miał na celu wyznaczyć dla biura podróży najlepszy dzień na to, by klient mógł podjąć decyzję o zakupie wycieczki. Chciał zmotywować ludzi do działania, by zrobili dla siebie coś miłego i odsunęli myśli od styczniowej chandry. Niepokój budzi fakt, że dzięki mediom osiągnął jednak efekt przeciwny do zamierzonego. Blue Monday miał być tylko pseudonaukową zabawą, która pomoże w marketingu biura podróży.

Co ciekawe, Cliff Arnall na prośbę innej firmy wyznaczył najszczęśliwszy dzień w roku. Niestety, koncepcja nie zyskała tak dużego rozgłosu, jak ta dotycząca najbardziej depresyjnego dnia.

Cliff Arnall w roku 2018 wziął udział w kampanii firmy Virgin (razem z liniami lotniczymi Virgin Atlantic i biurem podróży Virgin Holidays), która miała na celu obalenie koncepcji Blue Monday i unaocznienie faktu, że styczeń jest doskonałym czasem na to, by zacząć dostrzegać nowe możliwości, jakie daje nam życie.