Ból oskrzeli – jak go rozpoznać i leczyć?

Oskrzela – gdzie się znajdują i jaką funkcję pełnią?

Oskrzela to bardzo ważny element dolnych dróg oddechowych, który umiejscowiony jest pomiędzy tchawicą a oskrzelikami. Znajdują się one na wysokości IV krążka międzykręgowego w miejscu, gdzie tchawica rozdziela się na dwie części: oskrzela górne lewe i oskrzela górne prawe. Wyglądem przypominają one drzewo – dlatego często spotkasz się z terminem „drzewo oskrzelowe” – i składają się z rozgałęzionych rurek o średnicy mniejszej niż 1 mm.

Ich rola polega na doprowadzaniu i odprowadzaniu powietrza z płuc oraz do płuc. Do innych funkcji należy oczyszczanie powietrza, które dostaje się do płuc – dzięki skoordynowanym ruchom zanieczyszczenia przesuwają się w kierunku górnych dróg oddechowych, skąd prowadzi prosta droga na zewnątrz. 

Ból oskrzeli – kiedy się pojawia?

Zdrowy człowiek powinien oddychać miarowo, bez trudu i bez żadnych dolegliwości. Dlatego z całą pewnością trzeba stwierdzić, że ból oskrzeli – czyli ściślej mówiąc dolegliwości odczuwalne w klatce piersiowej – nie należy do zjawisk fizjologicznych i trzeba poszukać jego przyczyny. Najczęściej świadczy on o infekcji dolnych dróg oddechowych i towarzyszy stanom chorobowym takim jak: 

• zapalenie oskrzeli,

• astma oskrzelowa,

• rozstrzenia oskrzeli,

• mukowiscydoza,

• dysplazja oskrzelowo-płucna,

• obturacyjna choroba płuc.

W niektórych przypadkach dolegliwości bólowe mogą wskazywać na nowotwór oskrzeli. Nie wpadaj jednak w panikę, ale zgłoś się do lekarza, który zleci odpowiednie badania i postawi właściwą diagnozę.

Jak rozpoznać ból oskrzeli?

Oskrzela są elementem dolnych dróg oddechowych, dlatego dolegliwości bólowe będą zlokalizowane w klatce piersiowej, a dokładnie w okolicach mostka. Ból oskrzeli występuje przede wszystkim przy wdychaniu powietrza do płuc. Powoduje on spory dyskomfort, znacznie utrudnia oddychanie i przeszkadza w wykonywaniu aktywności fizycznej. Najczęściej bywa objawem choroby, jednak może też występować niezależnie od niej. O szczególnie niepokojącej sytuacji mówimy wtedy, gdy dolegliwości nie mijają mimo wdrożenia leczenia przyczynowego.

Ból przy zapaleniu oskrzeli – jakie inne objawy mu towarzyszą?

Zapalenie oskrzeli często bywa mylone z zapaleniem płuc. Choć obu dolegliwościom towarzyszą podobne objawy, to pierwsze nie niesie ze sobą tak poważnych powikłań i nie jest tak groźne dla małych dzieci i osób starszych. 

Najbardziej charakterystycznym objawem zapalenia oskrzeli jest męczący kaszel – początkowo suchy, a na dalszym etapie choroby mokry. Tej dolegliwości towarzyszy odkrztuszanie wydzieliny w kolorze białym, zielonkawym lub żółto-szarym. Intensywność kaszlu powoduje nasilenie bólu w klatce piersiowej. Do tego pojawiają się inne symptomy takie jak:

• duszności i trudność w złapaniu oddechu,

• złe samopoczucie,

• osłabienie i bóle mięśni,

• podwyższona temperatura ciała,

• dreszcze.

Objawy powinny ustąpić po tygodniu, ale napady kaszlu mogą utrzymywać się jeszcze przez kilka tygodni po zakończeniu leczenia. Wynika to z nadreaktywności oskrzeli, które mają swoje źródło w skłonnościach do skurczów.

Ból oskrzeli bez kaszlu – o czym może świadczyć?

Zdarza się, że ból oskrzeli występuje samodzielnie, niezależnie od innych objawów chorobowych. Może on świadczyć np. o przewlekłym zapaleniu oskrzeli, w którym dochodzi do okresowego zaostrzenia objawów i dodatkowych infekcji dróg oddechowych, które są już dotknięte zmianami zapalnymi. Niekiedy ból w klatce piersiowej, duszności i trudności w oddychaniu mogą wskazywać na astmę. W sytuacji gdy objaw nie jest wynikiem zapalenia oskrzeli i utrzymuje się przez długi czas, należy zgłosić się do specjalisty.

Czy zapalenie oskrzeli jest chorobą zaraźliwą? 

Ból oskrzeli a astma

Ból oskrzeli może towarzyszyć również astmie. To przewlekła choroba zapalna dróg oddechowych, której nie da się całkowicie wyleczyć. Dochodzi tu do niekontrolowanych skurczów oskrzeli oraz do gromadzenia się w nich gęstej wydzieliny (śluzu). Schorzenie to znacznie osłabia wydolność dróg oddechowych i uniemożliwia np. uprawianie bardziej wymagających dyscyplin sportu, np. szybkiego biegania czy kolarstwa. Z danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wynika, że z astmą zmaga się 18% światowej populacji. 

Do jakiego lekarza udać się z bólem oskrzeli?

W przypadku wystąpienia objawów zapalenia oskrzeli w pierwszej kolejności udaj się do internisty lub lekarza rodzinnego. Jeśli twoje dolegliwości to zwykła infekcja, taka wizyta powinna wystarczyć. Jeśli obserwujesz u siebie dodatkowe, niepokojące objawy, koniecznie powiedz o tym lekarzowi pierwszego kontaktu, który skieruje Cię do specjalisty chorób płuc, czyli pulmonologa. Tam otrzymasz skierowanie na niezbędne badania, na podstawie których postawiona zostanie diagnoza.

Jak leczyć ból oskrzeli?

Ból oskrzeli wymaga przede wszystkim leczenia przyczynowego. Jeśli powodem Twoich dolegliwości jest stan zapalny tej części układu oddechowego, otrzymasz receptę na preparaty do inhalacji lub antybiotyk. W przypadku astmy lub innych chorób należy wdrożyć odpowiednie leczenie. Sprawdź też, jakie są domowe sposoby na oczyszczanie płuc.