Opuchnięta szyja – przyczyny i metody leczenia

Opuchnięta szyja – co to jest?

Opuchnięciem szyi określa się potocznie powiększenie jej obwodu. Dochodzi do niego w wyniku wielu chorób – zarówno ogólnoustrojowych, jak i miejscowych zmian w obrębie tkanek i narządów szyi. Przed ich omówieniem warto przypomnieć sobie kilka podstawowych informacji na temat jej budowy.

Szyja stanowi połączenie pomiędzy głową a resztą ciała. Jest zlokalizowana pomiędzy żuchwą a obojczykami i zawiera wiele kluczowych dla życia struktur i narządów. Umożliwiają one oddychanie, mówienie, połykanie czy przepływ krwi do mózgu. W szyi znajdują się m.in.:

• mięśnie i powięzie;

• węzły chłonne;

• odcinek szyjny kręgosłupa;

• gardło;

• krtań;

• część szyjna przełyku;

• tchawica;

• tarczyca;

• przytarczyce;

• nerwy, tętnice i żyły.

• Przeczytaj także, czym jest szyja smartfonowa i jakie ćwiczenia warto wykonywać, aby zmniejszyć związane z nią dolegliwości!

Powiększenie węzłów chłonnych szyi – przyczyny

Przyczyną obustronnego lub jednostronnego opuchnięcia szyi może być limfadenopatia, czyli powiększenie węzłów chłonnych. Towarzyszy ona często ostrej infekcji dróg oddechowych o etiologii:

• wirusowej – wywołanej np. przez adenowirusy, wirusy grypy lub paragrypy, RSV, koronawirusy, EBV czy CMV. Powiększenie szyjnych węzłów chłonnych jest zwykle obustronne i ustępuje samoistnie w ciągu 2–3 tygodni;

• bakteryjnej – m.in. w przebiegu zakażenia Staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes, Haemophilus influenzae typu B, Bacteroides czy Peptococcus. Węzły chłonne są zwykle powiększone po jednej stronie szyi, bolesne, a skóra w ich okolicy może być zaczerwieniona. Leczenie polega na stosowaniu antybiotyków, a w przypadku powstania ropnia dodatkowo na jego nacięciu i drenażu.

Limfadenopatię trwającą dłużej niż 14 dni określa się mianem podostrej lub przewlekłej. Może być spowodowana zakażeniem prątkami z rodziny Mycobacteriaceae (w tym prątkiem gruźlicy) lub infekcją Bartonella henselae, która wywołuje tzw. chorobę kociego pazura. Leczenie opiera się na stosowaniu antybiotyków. Niekiedy za przewlekłe powiększenie węzłów chłonnych odpowiadają infekcje grzybicze, w tym zakażenie Histoplasma capsulatum, Blastomyces dermatitidis czy Coccidioides immitis. Wymagają one stosowania leków przeciwgrzybiczych.

Pamiętaj, że powiększenie węzłów chłonnych w obrębie szyi może też być objawem choroby nowotworowej, np. chłoniaka. Limfadenopatii często towarzyszą wówczas objawy ogólne – gorączka, nocne poty i utrata masy ciała. Węzły chłonne szyi mogą być również miejscem przerzutów raka tarczycy. Nie lekceważ niepokojących symptomów i zasięgnij opinii specjalisty.

Choroby tarczycy a opuchnięta szyja

Towarzyszy Ci uczucie spuchniętej szyi i widoczne uwypuklenie w jej dolnej części? Być może zmagasz się z chorobą tarczycy! Do chorób gruczołu tarczowego, przebiegających z jego powiększeniem, należą:

• zapalenie tarczycy, w tym choroba Gravesa-Basedowa i choroba Hashimoto;

• guzki tarczycy (np. łagodne gruczolaki);

• rak tarczycy.

Znaczne powiększenie gruczołu tarczowego może prowadzić do wystąpienia trudności z przełykaniem (dysfagii), bólu podczas przełykania (odynofagii), a nawet problemów z oddychaniem. Towarzyszyć mu mogą objawy nadczynności (np. zmniejszenie masy ciała, nadmierne pocenie się, nadmierna drażliwość) lub niedoczynności tarczycy (np. zwiększenie masy ciała, zmęczenie, ciągłe uczucie zimna). Diagnostyką opuchniętej szyi w przebiegu chorób tarczycy zajmuje się zwykle endokrynolog. W razie konieczności może on również skierować Cię do onkologa, chirurga lub innego specjalisty. Metoda leczenia jest ściśle uzależniona od przyczyny zgłaszanych dolegliwości.

• Przeczytaj także: Liszaj obrączkowy – przyczyny, objawy, leczenie.

Obrzęk naczynioruchowy szyi

Obrzękiem naczynioruchowym określa się obrzęk tkanki podskórnej lub tkanki podśluzowej, powstały w wyniku zwiększenia przepuszczalności naczyń krwionośnych. Może obejmować m.in.: szyję, twarz, jamę ustną, kończyny, jelito. Obrzęk naczynioruchowy krtani stanowi bezpośrednie zagrożenie życia, może bowiem prowadzić do niewydolności oddechowej. Choroba może być spowodowana m.in.:

• alergią na leki, pokarmy, lateks lub jad owadów błonkoskrzydłych (np. pszczoły);

• nieprawidłową reakcją na stosowane leki, np. niesteroidowe leki przeciwzapalne lub inhibitory konwertazy angiotensyny;

• niedoborem inhibitora C1, wrodzonym lub nabytym (np. w przebiegu chorób autoimmunologicznych, nowotworowych). Niedobór inhibitora C1 prowadzi do zwiększenia przepuszczalności naczyń krwionośnych.

Obrzękowi naczynioruchowemu mogą towarzyszyć inne objawy, najczęściej zmiany skórne (pokrzywka, świąd, zaczerwienienie), trudności z oddychaniem, nudności, wymioty. Leczenie opiera się na stosowaniu leków antyhistaminowych, adrenaliny i glikokortykosteroidów. W przypadku dużego nasilenia objawów, ich szybkiego narastania, wystąpienia uczucia duszności lub innych niepokojących symptomów skontaktuj się z pogotowiem ratunkowym pod numerem telefonu 999 lub 112.

Opuchnięta szyja a choroba nowotworowa

Przyczyną powiększenia obwodu szyi może być choroba nowotworowa. Oprócz wspomnianego wcześniej chłoniaka i raka tarczycy należy wymienić także raka ślinianki i raka kolczystokomórkowego. To groźne choroby, które wymagają szybkiej diagnostyki i leczenia onkologicznego. Brak lub opóźnienie podjęcia terapii wiąże się z gorszym rokowaniem, dlatego unikaj samodzielnych diagnoz, a każdy niepokojący objaw konsultuj z doświadczonym specjalistą.