Drenaż limfatyczny – wskazania i przeciwwskazania do zabiegu

Czym jest obrzęk limfatyczny?

Obrzęk limfatyczny to poważny problem medyczny, który sprzyja niewydolności żylnej. Jest to właściwie obrzęk tkanek, w których doszło do zastoju chłonki. Zaburzenie powstaje, kiedy stężenie płynu tkankowego w przestrzeniach międzykomórkowych znacznie przewyższa zdolność jego odprowadzenia przez układ limfatyczny. Przyczyn tego stanu jest wiele. Eksperci wskazują m.in. na: choroby ogólnoustrojowe, uszkodzenie lub ucisk naczyń chłonnych, wzrost ciśnienia w jamach ciała, powiększenie narządów wewnętrznych, wysoką temperaturę otoczenia. Obrzęk nóg u starszej osoby powstaje najczęściej w wyniku długotrwałego siedzenia w jednej pozycji, co zaburza przepływ chłonki.

Obrzęk limfatyczny jest nie tylko problemem medycznym, lecz także społecznym. Rozległy obniża jakość życia osoby chorej i wyklucza ją z wielu aktywności. Według Międzynarodowego Towarzystwa Limfologicznego za skuteczne metody usuwania obrzęku limfatycznego uznawane są terapie udrażniające, do których zalicza się: manualny drenaż limfatyczny, bandażowanie wielowarstwowe, ćwiczenia fizjoterapeutyczne, wspomagające przepływ limfy, i odpowiednią pielęgnację skóry. Klasyczne formy drenażu mogą być wzbogacane o dodatkowe rozwiązania, np. o kinesiotaping i techniki powięziowe.

Na czym polega drenaż limfatyczny?

Twórcą drenażu limfatycznego jest duński lekarz Emil Vodder, który opracował stosowaną współcześnie na całym świecie manualną metodę leczenia obrzęków limfatycznych. Technika polega na wykonywaniu kombinacji ruchów okrężnych, obrotowych i pompujących. W przeciwieństwie do klasycznego masażu manualny drenaż limfatyczny jest bardzo delikatny, a dotyk ma charakter głaszczący skórę. Celem terapii jest pobudzenie naczyń limfatycznych i opróżnienie ich z zalegającej chłonki, w tym z toksyn i innych ubocznych produktów przemiany materii. Zasadą manualnego drenażu limfatycznego jest rozpoczęcie masażu od miejsc zdrowych, a następnie przechodzenie do masowania części obrzękniętych. 

Alternatywą dla terapii manualnej jest mechaniczny drenaż limfatyczny. Zabieg skierowany jest do osób zarówno borykających się z obrzękami limfatycznymi, jak i chcących poprawić ujędrnienie skóry i wspomóc likwidację cellulitu. Urządzenie do mechanicznego drenażu limfatycznego składa się ze specjalnego kombinezonu lub z jego pojedynczych części, tj. rękawów i nogawek. Po ich włożeniu aparatura wtłacza do środka rękawa powietrze pod wysokim ciśnieniem, które, tworząc fale, uciska obrzęknięte partie ciała.

Kto wykonuje drenaż limfatyczny? 

Na manualny masaż drenujący możesz udać się do fizjoterapeuty. Jeśli chcesz spróbować mechanicznego masażu za pomocą specjalnych urządzeń, taki zabieg wykona wykwafilikowany masażysta w gabinetach masażu lub medycyny estetycznej.

Drenaż limfatyczny – wskazania

Głównym wskazaniem do drenażu limfatycznego są obrzęki powstałe z zastoju chłonki i wody. Zabieg zalecany jest również w terapii usuwania blizn zarówno po operacjach, jak i po cesarskim cięciu. Masaż wpływa na zwiększenie przepływu płynów ustrojowych, co zapobiega pooperacyjnym obrzękom, rozwojowi stanów zapalnych i nieprawidłowemu gojeniu się tkanek. Zastosowanie drenażu limfatycznego po zabiegu liposukcji wspomaga rekonwalescencję, zmniejsza siniaki i stymuluje układ limfatyczny do szybszego pozbycia się toksyn. 

Drenaż limfatyczny – przeciwwskazania

Drenaż limfatyczny zarówno manualny, jak i mechaniczny nie może być przeprowadzony u każdego. Do bezwzględnych przeciwwskazań należą zakrzepica żył głębokich i zapalenie tkanki podskórnej. Względnymi przeciwwskazaniami są: niewydolność serca, upośledzenie krążenia obwodowego, cukrzyca, neuropatia cukrzycowa, zaawansowana niewydolność nerek, niewydolność serca, nadciśnienie tętnicze, zapalenie oskrzeli, aktywne infekcje i stany zapalne. Decyzję o kwalifikacji do zabiegu drenażu limfatycznego powinien podjąć lekarz. Dlatego jeśli rozważasz sesje masażu limfatycznego, koniecznie zasięgnij opinii lekarza rodzinnego lub specjalisty, który zajmuje się leczeniem twojej choroby przewlekłej.

Efekty drenażu limfatycznego i profilaktyka

Obrzęki można usunąć skutecznie jedynie przy kompleksowym podejściu i uzupełnianiu drenażu manualnego o inne techniki drenujące, np. bandażowanie wielowarstwowe czy kinesiotaping. Zapamiętaj, jakie są działania profilaktyczne obrzęków – zwłaszcza jeśli już doświadczasz obrzęków limfatycznych lub jesteś w grupie ryzyka (chorujesz na niewydolność nerek, niedokrwistość, przyjmujesz leki powodujące zastój wody). Aby uniknąć obrzęku limfatycznego, bardzo ważne są:

• regularna, ale nie nadmierna aktywność fizyczna,

• unikanie gorących kąpieli i przegrzewania ciała,

• odpowiednia pielęgnacja skóry (kosmetykami hipoalergicznymi),

• lekkostrawna i odżywcza dieta,

• noszenie odpowiedniego obuwia (wygodnego i takiego, które nie uciska stopy ani kostki).

Jeśli masz tendencję do zastoju chłonki i wody, możesz wykonywać automasaż i ćwiczenia wspomagające odpływ limfy. Z prośbą o wskazówki, jak wykonać taki masaż, zwróć się do fizjoterapeuty.

Stosowanie się do zaleceń i poddawanie regularnym sesjom drenażu limfatycznego zwiększa ciśnienie w naczyniach krwionośnych i chłonki, przez co usprawnia jej przepływ i usuwanie toksyn, a więc poprawia pracę całego układu limfatycznego. Drenaż limfatyczny wpływa również na poprawę elastyczności tkanek i mięśni, co jest widoczne w gęstości i sprężystości skóry. Masaż taki możesz więc potraktować jako zabieg kosmetyczny i poprawiający wygląd ciała. Jeśli borykasz się z przewlekłym bólem nóg, wiedz że drenaż limfatyczny ma skuteczne działanie przeciwbólowe. Ukojenia i poprawy zakresu ruchomości doświadczają również osoby, u których przeprowadzono drenaż limfatyczny brzucha i kończyn górnych.